Yusuf Akçura: Türkçülüğün Önde Gelen Temsilcisi

Yusuf Akçura, Türkçülük akımının en önemli isimlerinden biri olarak Türk edebiyatı ve siyasetinde derin izler bırakmıştır. Tatar asıllı Türk yazar ve siyasetçi olarak, Türk kimliğinin ve milliyetçiliğin gelişimine büyük katkılarda bulunmuştur. 2 Aralık 1876’da Moskova’da dünyaya gelen Akçura, Kırım Türklerinin aristokrat bir ailesinde doğmuştur. Babasını henüz iki yaşında kaybeden yazar, annesiyle birlikte İstanbul‘a yerleşmiştir.

Eğitim ve Siyasi Kariyeri

Yusuf Akçura, Türkiye’ye geldikten sonra eğitimine Kuleli Askeri Lisesi’nde devam etti. Ardından Harp Okulu’na girdi. Harbiye yıllarında, Tercüman Gazetesi‘nin etkisiyle Türkçülük fikrinin temellerini atmıştır. Mustafa Kemal Atatürk ile olan dostluğu, Türkiye Cumhuriyeti’nin kültürel yapısının şekillenmesinde önemli bir rol oynamıştır.

Akçura, öğrencilik yıllarında Türkçülük hareketlerine katıldığı için 45 gün ceza almış ve bu süreçte Fizan’a sürgün edilmiştir. Askerlik görevinden uzaklaştırılan yazar, bu sırada Fransa’ya kaçmış ve burada Siyasal Bilgiler Okulu‘na devam etmiştir. Paris’te ünlü tarihçi Albert Sorel’den ders alarak, fikir dünyasını daha da geliştirmiştir.

Türkçülüğe Katkıları

Yusuf Akçura, Kazan’da dört yıl geçirdiği dönem boyunca Türkçülük akımının manifestosu olarak kabul edilen “Üç Tarzı Siyaset” adlı makale serisini kaleme aldı. Bu eserinde Osmanlı İmparatorluğu’nun geleceğini Osmanlıcılık, İslamcılık ve Türkçülük seçenekleriyle ele almış, Türk milliyetçiliği fikrini ön plana çıkarmıştır. Bu makaleler, dönemin en önemli politik metinlerinden biri haline gelmiş, Türkçülük hareketinin yayılmasında etkili olmuştur.

Yusuf Akçura, 1905 yılında İsmail Gaspıralı, Alimerdan Bey ve İbrahimof gibi Türkçülerle birlikte “Rusya Müslümanları İttifakı” adında bir parti kurmuştur. Bu parti, seçimlerde elde ettiği başarıyla Kazan’dan ilk kez Duma’ya vekil göndermeyi başarmıştır. 1908 yılında İstanbul’a döndükten sonra, Darülfünun ve Mülkiye Mektebinde tarih dersleri vermiştir. Arkadaşlarıyla birlikte Türk Derneği’nin kuruluşuna katılmış ve 1912’de Türk Ocağı’nın kurulmasında aktif rol oynamıştır.

Siyasi Faaliyetleri ve Etkileri

İstanbul’da bulunduğu süre zarfında, Rusya’daki Türklerin haklarını savunmak için çeşitli platformlarda mücadele etmiştir. Kızılay’ın temsilcisi olarak Rusya’ya giderek, Türk esirlerin kurtarılması için çaba göstermiştir. 1919 yılında yurda döndüğünde Milli Türk Fırkası’na katılmış ve bu süreçte İngilizler tarafından tutuklanmıştır. 1920’de hapisten çıktıktan sonra, Anadolu’ya geçerek Milli Mücadele’ye katılmıştır. 1923 yılında İstanbul’dan milletvekili seçilerek TBMM’ye girmiştir.

Yusuf Akçura, Türk Tarih Kurumu’nun kuruluşunda Mustafa Kemal Atatürk tarafından görevlendirilmiş ve daha sonra kurumun başkanı olmuştur. 1933’te İstanbul Üniversitesi’nde tarih profesörü olarak atanmış, bu alanda yaptığı çalışmalarla tanınmıştır.

Edebi Kişiliği ve Eserleri

Yusuf Akçura, Milli Edebiyat ruhuyla eserler vermiş, sanatçı kimliğinden ziyade siyasetçi kimliğiyle ön plana çıkmıştır. Türkçülük fikrini Balkanlardan Çin’e kadar yaymayı hedeflemiş, Osmanlı Devleti’ni ise bunun sadece bir parçası olarak görmüştür. “Üç Tarzı Siyaset” adlı eseri, ona asıl ün kazandıran makaleleri içermektedir. Akçura’nın, Türk Tarih Kurumu, Türk Yurdu dergisi ve Türk Ocağı’nın kurucularından biri olması, onun fikirlerinin geniş bir coğrafyada etkili olmasını sağlamıştır.

Eserleri

• Türkçülüğün Tarihi
• Üç Tarzı Siyaset
• İlk Türk Şiiri

Sonuç

Yusuf Akçura, geçirdiği kalp krizi sonucunda 11 Mart 1935’te İstanbul’da vefat etmiş ve Edirnekapı Şehitliği’ne defnedilmiştir. Türkçülük akımının öncülerinden biri olarak, fikirleri ve eserleriyle Türk milletinin tarihine damga vurmuş, önemli bir etki yaratmıştır.

Yusuf Akçura hayatı, Yusuf Akçura kimdir, Yusuf Akçura eserleri, Türkçülük, Türk Tarih Kurumu, Üç Tarzı Siyaset.