Yazı Dili ve Konuşma Dili

Yazı Dili

Yazı dili, yazılı iletişimde kullanılan ortak dildir. Edebiyat, kültür ve kitap dili olarak da bilinir. Bir uygarlık dili olan yazı dili, ulus bilincine ulaşmamış topluluklarda mevcut değildir. Devletlerin resmi yazışma dili olan yazı dilinde, tüm coğrafya için geçerli olan kurallar bulunur. Yazı dili, belirli bir yapıya ve kurallara sahip bir özelliktir. Bir ülkede, yazı dilinin esas alınması, o ülkenin tüm coğrafyasında standart bir dil kullanımını sağlar. Dil bilgisi kuralları ve noktalama işaretleri, yazı dilinin önemli bileşenleridir. Türkiye’de, yazı dili olarak Milli Edebiyat Döneminde benimsenen “İstanbul Türkçesi” kullanılmaktadır.

Örnek

Ahmet, yarın İstanbul’a seyahat edecek.

Yukarıdaki cümle, yazı dili ve konuşma dili açısından incelendiğinde, kelimelerin ve eklerin doğru bir biçimde kullanılmış olması, cümlenin yazı diliyle oluşturulduğunu gösterir.

Konuşma Dili

Konuşma dili, günlük dil olarak da adlandırılır. Yöreden yöreye değişen ve ortak bir kullanım standardı olmayan bir dildir. Konuşma dili, denetleme ve standartlaştırma araçlarından yoksundur ve bu nedenle doğal bir özellik taşır. Konuşma dilinin, mümkün olduğunca yazı diline yakın olması tercih edilir, ancak bu her zaman mümkün olmayabilir. Konuşma dilinde, kelimelerin orijinalliği ve biçimi zamanla değişebilir. Bir ülke içinde tek bir yazı dili bulunabilirken, birden fazla konuşma dili olabilir.

Örnek

“Yapacağız” kelimesi konuşma dilinde, “yapacağız”, “yaparız”, “yaparız”, “yapacaz” gibi çeşitli biçimlerde karşımıza çıkabilir.

Yazı Dili ile Konuşma Dili Arasındaki Farklar

1. Ortak ve Bölgesel Özellikler: Yazı dili, ortak özellikler taşırken; konuşma dili, bölgesel özellikler gösterir.
2. Kurallar: Yazı dili, belirli kurallar çerçevesinde şekillenirken, konuşma dilinde kurallar genellikle uygulanmaz.
3. Resmiyet: Yazı dili, resmi bir özellik taşır; buna karşılık konuşma dilinin resmi olma zorunluluğu yoktur.
4. Şekil ve Doğallık: Yazı dili, yapma bir şekil verilerek oluşturulur; konuşma dilinde ise doğallık ve kendiliğinden oluşma esastır.
5. Yaygınlık: Yazı dili, konuşma diline göre daha yaygındır ve genellikle daha standart hale getirilmiştir.
6. Öğrenme Yöntemi: Yazı dili, genellikle okul ve benzeri eğitim kurumlarında öğrenilirken; konuşma dili, daha çok çevreden ve sosyal ortamdan edinilir.
7. Kalıcılık: Yazı dili, konuşma diline göre daha kalıcıdır ve daha az değişir.

Bu özgünleştirilmiş metin, yazı dili ve konuşma dili arasındaki farkları detaylı bir şekilde açıklar ve örneklerle destekler.