Olumsuz bir duruma dair duyulan üzüntüyü ifade etmek, bir şekilde şikâyet etmek yakınma olarak adlandırılır. Yakınma cümlelerinde genellikle bir sızlanma veya şikâyet bulunur. Şikâyet ve yakınma, genellikle kızgınlık olmadan, bir rahatsızlık ifadesiyle dile getirilir. Bu tür cümlelerde sıkça “sanki” ve “ne yazık ki” gibi ifadeler kullanılır. Yakınma, hayıflanma ve sitem gibi benzer anlamlar taşıyan cümlelerle birlikte ele alınır, çünkü bu ifadeler de üzüntü veya rahatsızlık belirtir.
Yakınma Cümleleri ile İlgili Açıklamalı Örnekler
Örnek 1
Derse kendisini tam veremediği için soruları birlikte çözmekte zorlanıyoruz.
Bu cümlede, derse kendini tam verememe durumu şikâyet konusudur ve bu durumun sonucunda soruları çözmekte zorlanma üzüntüsü ifade edilmiştir. Yakınma, burada kişinin yaşadığı güçlük ve bu güçlüğün kaynağına yönelik bir şikâyet içermektedir.
Örnek 2
Eserlerinde sadece aydınların anlayabileceği kapalı ve sanatlı bir dil kullanmıştır.
Bu cümlede, eserin dili ve üslubu hakkında bir yakınma söz konusudur. Kapalı ve sanatlı üsluptan dolayı şikâyet edilmiştir. Burada hem üzüntü hem de şikâyet ifade edilmektedir.
Örnek 3
Sağken toplum onun değerini bir türlü anlayamadı.
Bu cümlede, kişinin yaşadığı üzüntü ve şikâyet açıkça ifade edilmiştir. Toplumun, sağlığında kişinin kıymetini anlamaması, yakınma ve sızlanma duygularını yansıtır.
Örnek 4
Çok dağınık biri olan Mustafa’nın bir gün bile eşyalarını yerine bıraktığını görmedim.
Bu cümlede, Mustafa’nın dağınık olması bir şikâyet konusudur ve eşya düzeninin olmaması yakınma anlamını taşır. Burada, yakınma anlamı ön plandadır.
Örnek 5
Dürüst yöneticilerin kıymetini bilmeyen bir toplumda yaşamaktayız.
Bu cümlede, dürüst yöneticilerin kıymetinin bilinmemesi şikâyet ve üzüntü içermektedir. Toplumun bu yöneticilerin kıymetini bilmemesi, yakınma duygusunu ortaya koyar.
Yakınma ile İlgili Örnek Cümleler
Evin bütün işlerini ben yapıyorum, o hiçbir iş yapmıyor.
Bütün yük ve sorumluluk benim üzerime düşüyor.
Bir türlü bizim seviyemize inip ders anlatmadı öğretmenimiz.
Bu lisede hâlâ okuma yazma bilmeyen öğrenciler var.
Çocukları arasında adaleti gözetmeyen bir kişidir.
Bu kadar sorumsuz, dağınık, pişkin bir öğrenci görmedim.
Oturum başkanına bir türlü sorunlarımızı iletemedik.
Hiçbir zaman söylediklerimize kulak asmazlar.
Hayıflanma
Sözlük anlamı itibarıyla esef etmek, üzülmek, ve acınmak olarak ifade edilen hayıflanma, beklenilen bir durumun gerçekleşmemesi sonucu duyulan üzüntü . Hayıflanma cümlelerinde kişi, arzulayıp gerçekleştiremediği şeyler yüzünden pişmanlık duyup kendi kendine üzülür. Bu tür cümlelerde “ne yazık“, “eyvah“, ve “heyhat” gibi ifadeler yaygın olarak kullanılır.
Hayıflanma ile İlgili Açıklamalı Örnek Cümleler
Örnek 1
Tatilimi tatil gibi geçiremedim.
Bu cümlede, tatilin beklendiği gibi geçmemesi üzüntü ve pişmanlık ifade eder. Hayıflanma, kişinin kendi kendine yaşadığı üzüntüyü dile getirmesiyle ortaya çıkar.
Örnek 2
Gençliğimi doya doya yaşayamadım.
Geçmişte yaşanmayan ve gerçekleşmeyen bir durumdan dolayı duyulan üzüntü ve pişmanlık hayıflanma anlamını taşır. Bu tür cümleler kişinin geçmişteki eksikliklerden dolayı yaşadığı üzüntüyü yansıtır.
Örnek 3
Annemi de Umre’ye götürseydim ne güzel olurdu.
Arzulanan fakat gerçekleşmeyen bir durumdan dolayı yaşanan pişmanlık ve üzüntü, hayıflanma anlamını ifade eder. Kendi kendine yaşanan üzüntü ve pişmanlık ile ilgili bir cümledir.
Örnek 4
Keşke onu özel okula yazdırsaydım.
Beklenen bir sonucun gerçekleşmemesi sonucu yaşanan pişmanlık ve üzüntühayıflanma olarak ifade edilir. Keşke sözcüğü, pişmanlığı ve üzüntüyü dile getiren bir ipucudur.
Örnek 5
Adım gibi bildiğim bir soruyu nasıl yanlış yaparım.
Bu cümlede, bilinen bir soruyu yanlış yapmanın verdiği üzüntü ve pişmanlık, hayıflanma anlamını taşır. Kendi kendine yaşanan üzüntü bu tür bir cümleyi hayıflanma cümlesi olarak değerlendirir.
Hayıflanma ile İlgili Örnek Cümleler
Keşke babam sağken kıymetini daha çok bilseydim.
Keşke paramız varken daha güzel bir şehirde ev alsaydık.
Üniversite sınavına başka bir yayınla çalışsaydım keşke.
O soğuk kış günlerinde ne rahat giyinmişiz meğer.
Öğretmenim ders anlatırken keşke önemli yerleri deftere not alsaydım.
Sitem
Sitem, kişilere karşı kırıldığımızı, üzüldüğümüzü sinirlenmeden ifade etmektir. Sitem cümleleri, genellikle kişinin hoşnutsuzluğunu ve rahatsızlığını doğrudan ifade eder.
Sitem Cümleleri ile İlgili Açıklamalı Örnek Cümleler
Örnek 1
Yıllarca aynı yoldan yürüdük, telefonlarımıza bile çıkmıyorsun.
Bu cümlede, kişinin hoşnutsuzluğu ve kırgınlığı doğrudan ifade edilmiştir. Telefonlara çıkmama durumu, kişinin bizzat yüzüne söylenmiş bir sitem örneğidir.
Örnek 2
En yakın arkadaşın olarak buraya atandım, insan bir tebrik etmez mi?
Arkadaşının kendisine tebrik etmeme durumu, kırgınlık ve üzülme olarak ifade edilmiştir. Bu cümlede, doğrudan arkadaşına yönelik bir sitem söz konusudur.
Örnek 3
Düğünüme davet ettim bir çelenk bile göndermedin.
Bu cümlede, düğün daveti ve çelenk göndermeme durumu bir kırgınlık ve üzüntü içerir. Sitem, burada kişinin yüzüne söylenmiş bir eleştiridir.
Örnek 4
Ameliyat olduğumda aylarca hastanede yatmak zorunda kaldım. Bir kez bile olsun insan arkadaşını ziyaret etmez mi?
Burada, arkadaşının ziyaret etmemesi bir kırgınlık ve üzülme şeklinde ifade edilmiştir. Cümle, doğrudan arkadaşına yönelik bir sitem içermektedir.
Web sitemizde size en iyi deneyimi sunabilmemiz için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, bunu kabul ettiğinizi varsayarız.TamamHayırGizlilik politikası
