William Shakespeare: Edebiyatın Titanı
Hayatı ve Sanatı
William Shakespeare, 1564 yılının nisan ayında Stratford-upon-Avon, İngiltere’de doğmuştur. Toplumda etkili bir konumda olan ve yerel bir tüccar olan John Shakespeare’in oğludur. Babası, başarılı bir iş adamı olarak bilinir ve ailenin maddi durumu iyidir. Shakespeare, 18 yaşında, 26 yaşındaki zengin çiftçi kızı Anne Hathaway ile evlenir ve kısa süre sonra Londra’ya göç eder.
1592 yılında Londra’da veba salgını baş gösterdiğinde şehri terk eden Shakespeare, daha sonra 1594-1613 yılları arasında Londra’da yaşamaya devam eder. Eserlerinin çoğunu 1589’dan itibaren kaleme almaya başlar. Önceleri diğer oyun yazarlarının eserlerini revize eden Shakespeare, zamanla kendi orijinal oyunlarını yaratmaya yönelir. İlk dönem eserleri genellikle komedi, intikam ve tarihi unsurlar taşır. 16. yüzyılın sonları, Shakespeare’in sanatsal olarak en parlak dönemi olarak kabul edilmektedir. Bu dönemde yazdığı eserler arasında “Hamlet”, “Kral Lear”, “Othello” ve “Macbeth” gibi unutulmaz dramalar yer alır.
Shakespeare, yalnızca İngiliz edebiyatının değil, aynı zamanda dünya edebiyatının en büyük oyun yazarlarından biri olarak tanınır. Yaratmış olduğu karakterler aracılığıyla insan doğasının en temel özelliklerini eşsiz bir üslupla ifade eder.
Edebi Üslubu ve Temaları
Shakespeare, dram ve komedi türünde 38 oyun kaleme alarak edebiyat dünyasına önemli katkılarda bulunmuştur. Oyunlarında şiir ve düzyazıyı ustaca harmanlar; her oyunu genellikle beş perde olarak yapılandırmıştır. Temel temaları arasında aşk, kin, dostluk ve insanın içsel çatışmaları bulunmaktadır. İnsan hırslarını, tutkularını ve duygu dünyasını derinlemesine ele alarak betimlemeler yapar. Shakespeare’in eserleri, dünya dillerine çevrilmiş olup, birçok ülkede sahnelenmektedir.
Oyunlarının temposu yüksek olup, yavaşlamaların yaşandığı anlarda farklı konulara geçiş yapan bölümlerle zenginleştirilmiştir. Seyirciler, Shakespeare’in eserlerinde kendilerini olayların bir parçası olarak bulurlar. Oyunlarında sıkça İtalya gibi romantik mekânlar tercih edilmiştir. Olayların kurgusundaki yaratıcılığı ile tanınan yazar, kahramanlarını genellikle soylu bireylerden seçer. İyi ve kötü karakterleri belirgin bir şekilde ortaya koyar; iyi karakterler tamamen erdemlidir, kötü karakterler ise kötü niyetlidir. “Kendi kendine konuşma sanatı”, Shakespeare’in eserlerinin dikkat çeken bir başka özelliğidir.
Shakespeare, eserlerinde ağır, kurallı ve ölçülü bir dil kullanır. Şiirsel bir anlatım, kafiye ve ritim unsurları dikkat çeker. Günlük konuşma dilinden oldukça farklı olan bu dil, günümüzde sadeleştirilmeye çalışılmasına rağmen hala zorlayıcı bulunur.
Shakespeare, oyun yazarlığı yanında aynı zamanda usta bir şair olarak da bilinmektedir. Ülkesinin ulusal şairi olarak kabul edilir ve şiirlerinde geniş bir hayal gücü ile önemli duygusal temaları işler. Ayrılık, hayal kırıklığı, yabancılaşma ve ihanet gibi konular, eserlerinde sıkça rastlanan temalardır. Yaşadığı dönemde saygın bir sanatçı olarak anılan Shakespeare, asıl ününü 19. yüzyılda kazanmıştır. Akıcı ve etkileyici dili sayesinde eserleri günümüzde de büyük bir ilgiyle sergilenmekte ve yeniden yorumlanmaktadır. Eserlerinin birçoğu Türkçeye çevrilmiş ve tiyatro sahnelerinde sergilenmiş, bazıları ise sinema filmleri olarak uyarlanmıştır.
William Shakespeare, 23 Nisan 1616’da İngiltere’de hayatını kaybetmiştir.
Eser Adı | Yayımlanma Yılı | Açıklama |
---|---|---|
Romeo ve Juliet | 1597 | İki genç aşığın, aileleri arasındaki düşmanlık nedeniyle yaşadığı trajik aşk hikâyesi. |
Hamlet | 1601 | Danimarka Prensi Hamlet’in intikam arayışı ve içsel çatışmalarını anlatan bir drama. |
Macbeth | 1606 | İktidar hırsının ve ambisyonun getirdiği trajik sonuçları konu alan bir eser. |
Othello | 1603 | Kıskançlık ve ihanetin merkezde olduğu bir aşk hikâyesi. |
Kral Lear | 1606 | Yaşlı bir kralın, kızlarıyla olan ilişkilerini ve sonuçlarını ele alan bir trajedi. |
Venedik Taciri | 1596 | İhtiyaç ve dostluk üzerine bir hikâye, yasal mücadeleler etrafında şekillenir. |
Yanlışlıklar Komedyası | 1623 | Kimlik karmaşası ve yanlış anlama üzerine kurulu komedi unsurlarını taşır. |
Windsorlu Şen Kardeşler | 1592 | İki ayrı dünyadan gelen karakterlerin eğlenceli maceralarını anlatan bir komedi. |
Hırçın Kız | 1593 | İki zıt karakterin ilişkisini mizahi bir dille işler. |
Soneler | 1609 | Aşk, zaman ve doğa üzerine yazılmış etkileyici şiirlerden oluşan bir derleme. |
Venüs ve Adonis | 1593 | Aşk ve güzellik temalarını işleyen manzum bir öykü. |
Google Aramaları: William Shakespeare hayatı, William Shakespeare kimdir, William Shakespeare eserleri, William Shakespeare tiyatrosu, William Shakespeare şiirleri