Öz Eleştiri
Öz eleştiri, bireyin kendi davranışlarına yönelik olumsuz değerlendirmeleridir. Diğer bir ifadeyle, kişinin kendi davranışları hakkında yaptığı eleştiridir. Bu kavram, “otokritik” olarak da adlandırılır. Öz eleştiri cümleleri genellikle neden-sonuç ilişkisi içinde oluşur ve bu cümlelerde olumsuzluk barındırılır.
Öz Eleştiri ile İlgili Açıklamalı Örnek Cümleler
Örnek 1
“Büyüklerimin uyarılarına dikkat etmediğim için şimdi başımı taşlara vurdum.”
Burada kişinin kendi davranışlarına getirdiği olumsuz eleştiri söz konusudur. “Başımı taşlara vurdum” ifadesi, pişmanlık ve olumsuzluk içerir. Öz eleştiri cümlelerinde genellikle “keşke yapmasaydım” anlamı vardır ve cümlede de bu özellikler gözlemlenmektedir. Dolayısıyla, bu cümle öz eleştiri cümleleri arasında yer alır.
Örnek 2
“Ders dinleme sırasında söylenenlere yeterince dikkat etmediğim için bazı konuları anlayamıyorum.”
Bu cümlede kişi, kendi davranışları yüzünden yaşadığı sorunu değerlendiriyor. “Konuları anlayamamak” durumu, kişinin kendisine yönelik bir öz eleştiridir. Cümle, neden-sonuç ilişkisi içinde oluşturulmuştur ve öz eleştiri örnekleri arasında değerlendirilir.
Örnek 3
“Sınavda zamanı kötü yönetimim yüzünden başarısız oldum.”
Bu cümlede, kişinin kendi davranışlarına yönelik bir yargı vardır. “Zamanı kötü yönetim” ve “başarısızlık” ifadeleri arasında bir pişmanlık ve olumsuzluk söz konusudur. Bu nedenle, cümle öz eleştiri cümleleri arasında yer alır.
Örnek 4
“Annemin kalbini kırmış olabilirim, çünkü düşünmeden konuşmam sonucunda böyle oldu.”
Bu cümlede “düşünmeden konuşmak” neden; “annesinin kalbinin kırılması” ise sonuç olarak ele alınmıştır. Pişmanlık ve olumsuzluk ifadesi, bu cümleyi öz eleştiri cümleleri arasında yer almasına neden olur.
Örnek 5
“Gelecek nesillere temiz bir miras bırakmamamız yüzünden tarih bizi affetmeyecek.”
Burada, “temiz miras bırakmamak” olumsuz davranış olarak değerlendirilir ve bu durumun tarih tarafından affedilmemesi sonucuna ulaşılır. Cümle, kişilerin kendilerine yönelik olumsuz bir eleştirisi içermektedir ve bu nedenle öz eleştiri cümleleri arasında yer alır.
Örnek 6
“Derste her türlü soruya cevap vermeye çalıştığım için öğretmenimin gözünden düştüm.”
Bu cümlede, kişinin “alakalı ve alakasız her soruya cevap verme” davranışının sonucu olarak öğretmeninin gözünden düşme durumu ele alınmıştır. Cümle, neden-sonuç ilişkisi ve olumsuzluk içerdiği için öz eleştiri cümleleri arasında değerlendirilir.
Örnek 7
“Öğretmenimin anlattıklarını not almadığım için konuyu anlayamadım.”
Cümlede kişi, “not almama” davranışını konuyu anlayamama sonucuyla ilişkilendirir. Pişmanlık ve olumsuzluk ifadesi içeren bu cümle, öz eleştiri cümleleri arasında yer alır.
Örnek 8
“Bizlerin dinimizi doğru yaşamaması sebebiyle insanlara kötü örnek oluyoruz.”
Bu cümlede, “dinimizi doğru yaşamamak” durumu olumsuz eleştiri olarak değerlendirilir ve bunun sonucunda kötü örnek olma durumu ortaya çıkar. Cümle, neden-sonuç ilişkisi ve olumsuzluk içerdiği için öz eleştiri cümleleri arasında yer alır.
Örnek 9
“Necip Fazıl’ı hayattayken anlamak için hiçbir çaba göstermedik.”
Cümlede, “çaba göstermemek” olumsuz davranış olarak eleştirilir. Olumsuzluk ifadesi ve pişmanlık duygusu içeren bu cümle, öz eleştiri cümleleri arasında değerlendirilir.
Örnek 10
“Görevimi layıkıyla yerine getirmediğim için başıma belalar sardı.”
Burada, kişi “görevini layıkıyla yerine getirmemek” nedeniyle belalar ile karşılaşma sonucunu ifade eder. Pişmanlık ve olumsuzluk ifadesi içeren bu cümle, öz eleştiri cümleleri arasında yer alır.