Masal Tanımı, Yapısal Bölümleri ve Masalın Temel Özellikleri

Masallar Hayal Dünyasının Ürünleridir

Masal, insanların hayal gücünün ürünü olan ve gerçek dünyadan bağımsız olarak olağanüstü özelliklere sahip kahramanların başından geçen sıra dışı olayları anlatan bir edebi türdür. Masallar, genellikle yazarları belirli olmayan ve halk arasında sözlü olarak aktarılan eserlerdir. Türk edebiyatında Keloğlan Masalları, Binbir Gece Masalları gibi önemli örnekleri bulunan masallar, anlatım tarzları ve içerdikleri fantastik ögelerle tanınır. Masal türünde eser veren önemli sanatçılardan bazıları Muzaffer İzgü ve Eflâtun Cem Güney’dir.

Masalın Yapısal Bölümleri:

1. Giriş Bölümü: Masallar, genellikle “Bir varmış, bir yokmuş” veya “Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde” gibi tekerlemelerle başlar. Bu tekerlemeler, dinleyiciyi masalın dünyasına hazırlayan ve masalı başlatan giriş kısmıdır. Giriş bölümüne “döşeme” adı verilir.
2. Ana Olay Bölümü: Masalın bu kısmında, asıl olaylar ve kahramanların yaşadığı maceralar ayrıntılı bir şekilde anlatılır. Olayların gelişimi ve kahramanların karşılaştığı zorluklar burada ele alınır.
3. Sonuç Bölümü: Masallar genellikle “Gökten üç elma düştü” veya “Onlar ermiş muradına, biz çıkalım kerevetine” gibi tekerlemelerle sona erer. Bu bölüm, olayların bir sonuca bağlandığı ve genellikle tatlı bir dilekle bitirilen kısımdır.

Masalın Temel Özellikleri:

• Hayalî Mekân: Masallarda olaylar, gerçek dünyadan bağımsız olarak hayalî bir mekânda geçer. Örneğin, Kaf Dağı, Yedi Yerin Altı gibi fantastik yerler masalların mekanları arasında yer alır.
• Zaman Belirsizliği: Masallarda olayların geçtiği zaman genellikle belirli değildir. Zaman, genellikle belirsiz veya geçmişe dair soyut bir anlatımla ifade edilir.
• Abartılı Anlatım: Masallar, olayları genellikle abartılı bir şekilde anlatır. Bu abartılar, masalın fantastik doğasını vurgular.
• Olağanüstü Kahramanlar: Masallarda sıkça karşılaşılan kahramanlar, genellikle olağanüstü varlıklar olur. Cinler, periler, devler, ejderhalar gibi doğaüstü karakterler, masalların temel unsurları arasındadır.
• Sembol Tipler: Masallarda bazı karakterler semboliktir ve belirli toplumsal rollerin temsilcisi olarak yer alır. Örneğin; padişah, vezir, köylü gibi karakterler bu türün örneklerindendir.
• Geçmiş Zaman Kipi: Masallar genellikle geçmiş zaman kipinde anlatılır. Bu, masalların geleneksel ve tarihî bir anlatım havası taşımasını sağlar.
• Eğitici ve Öğretici Yön: Masallar, çoğu zaman eğitici ve öğretici mesajlar içerir. Ahlaki dersler ve yaşam bilgileri, masallar aracılığıyla aktarılır.
• Tekrarlar: Masallarda tekrarlar sıkça görülür. Örneğin, padişahın üç oğlu olması veya gökten üç elma düşmesi gibi tekrarlayan unsurlar masallarda yer alır.
• Tatlı Son: Masalların genellikle sonu tatlıya bağlanır. İyilik ve doğruluk ödüllendirilir, kötülük ise cezalandırılır.

Masalın Unsurları:

• Tekerleme: Masalların başında veya sonunda kullanılan, kalıplaşmış ve ritmik sözlerdir. “Bir varmış, bir yokmuş” veya “Onlar ermiş muradına, biz çıkalım kerevetine” gibi tekerlemeler, dinleyicilerin dikkatini çeker ve masalın hayal dünyasına giriş yapmalarını sağlar.
• Karakterler ve Varlıklar: Masallarda yer alan varlıkların bir kısmı doğaüstü nitelikler taşır. Cinler, periler, devler gibi varlıklar, insan özelliklerine sahip olup, iyi veya kötü olabilirler ve insanlar gibi konuşurlar.
• Yer ve Zaman: Masallarda olayların geçtiği yer ve zaman genellikle belirsizdir. Masallar genelde hayalî bir mekânda ve “evvel zaman içinde” gibi belirsiz zaman dilimlerinde geçer.

Dilbilgisi

masalın bölümleri.