Kültürlenme Nedir?

Kültürlenme, bireylerin ve grupların sosyal, ekonomik, siyasi ve kültürel çevreleriyle etkileşimi sonucu, zamanla edindikleri bilgi, değer ve normların evrimi sürecidir. İnsanlar, yaşadıkları toplumlardan ve kültürel etkileşimlerden etkilenerek, kendi kimlik yapılarını geliştirir ve bu süreçte başka kültürel ögeleri benimseyip içselleştirirler. Bu makalede, kültürlenmenin tanımını, sürecini, etkilerini, türlerini ve toplumsal yansımalarını detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

Kültürlenmenin Tanımı

Kültürlenme, bireylerin ve grupların sosyal ve kültürel çevrelerinde yaşadıkları deneyimlerin; kimlik, değer ve normlar üzerindeki etkisini ifade eder. İnsanların yaşadıkları toplumların kültürel özelliklerine maruz kalmaları neticesinde, hem kendi kültürel kimlikleri hem de etkileşimde bulundukları kültürel unsurlar üzerinde değişimler meydana gelir. Kültürel etkileşim denilen bu olgu, bireylerin dünya görüşlerini, alışkanlıklarını ve yaşam biçimlerini şekillendirir.

Kültürlenme Süreci

1. Maruz Kalma

Birey, yeni bir kültüre veya kültürel unsurlara ilk kez maruz kaldığında maruz kalma aşaması başlar. Bu durum, seyahat, göç veya medya gibi çeşitli yollarla oluşabilir. Örneğin, farklı bir ülkede eğitim almak, bireylerin oradaki kültürel özelliklerle tanışmasına yol açar.

2. Benimseme

Maruz kalma aşamasının ardından gelen benimseme süreci, bireylerin yeni kültürel unsurları kabul etmesi ve kendi yaşam biçimlerine entegre etmesiyle gerçekleşir. Bu aşamada birey, yeni kültürün dilini öğrenebilir, geleneklerini benimseyebilir ve sosyal normlarına uyum sağlamaya çalışabilir. Örneğin, yurt dışında yaşayan bir Türk birey, oradaki günlük yaşam tarzını benimseyebilir.

3. İçselleştirme

Son aşama olan içselleştirme, bireyin yeni kültürel unsurları tamamen benimseyip, kendi kimliğinin bir parçası haline getirmesidir. Bu süreçte, birey, yeni kültürün değerlerini, inançlarını ve davranış biçimlerini kendi yaşamına entegre eder.

Kültürlenme Aşamaları	Açıklama
Maruz Kalma	Yeni kültürel unsurlara ilk kez maruz kalma süreci
Benimseme	Yeni kültürel unsurları kabul etme ve yaşam biçimine entegre etme süreci
İçselleştirme	Yeni kültürel unsurları tamamen benimseme ve kimliğin bir parçası haline getirme

Kültürlenme Türleri

Kültürlenme süreçleri farklı türlere ayrılır. Bunlar, bireyin etkileşimde bulunduğu kültürel yapı ile ilişkili olarak değişir. Temel kültürlenme türleri şunlardır:

• Uyum Kültürlenmesi: Birey, yeni kültürel norm ve değerlere uyum sağlamaya çalışır. Bu tür, genellikle göçmenlerin yaşadığı kültürel değişimler ile ilişkilidir.
• Asimilasyon: Birey, kendi kültürel özelliklerini bir kenara bırakarak, yeni kültürün unsurlarını tamamen benimser. Örneğin, bir yabancı kültürde yaşayan birey, kendi köklerinden uzaklaşarak o kültürün normlarını tamamen kabul edebilir.
• Kültürel Y zigzagı: Birey, iki farklı kültürel etkileşim arasında gidip gelir. Bu durumda, birey her iki kültürü de içselleştirebilir.

Kültürlenmenin Etkileri

Kültürlenmenin, bireyler ve toplumlar üzerindeki etkileri oldukça kapsamlıdır. Bu etkiler, olumlu ve olumsuz yönleriyle birlikte değerlendirilebilir.

Olumlu Etkiler

• Sosyal Eşitlik: Farklı kültürlerin bir arada yaşaması, toplumlardaki eşitlik anlayışını güçlendirebilir. İnsanlar, farklı kültürleri tanıdıkça, önyargı ve ayrımcılık gibi olumsuz tutumlar azaltabilir.
• Kültürel Zenginlik: Kültürler arası etkileşim, sanatta, müzikte ve diğer yaratıcı alanlarda zenginlik ve çeşitliliğe yol açar.
• Gelişmiş İletişim: Farklı kültürlere aşina olmak, bireylerin iletişim becerilerini geliştirmesine yardımcı olur.

Olumsuz Etkiler

• Kimlik Krizi: Birey, farklı kültürlerle etkileşime geçtiğinde, kendi kültürel kimliğini kaybetme tehlikesi yaşayabilir.
• Ayrımcılık ve Red: Kültürel etkileşimler, bazı bireyler için olumsuz algılara ve ayrımcılığa neden olabilir. Bu durum, sosyal kutuplaşmayı artırabilir.
• Kültürel Sömürü: Güçlü kültürlerin, daha zayıf kültürleri istismar etmesi ve onların kültürel unsurlarını sahiplenmesi durumu ortaya çıkabilir. Bu, kültürel homojenleşmeye yol açabilir.

Sonuç

Kültürlenme, bireylerin ve toplulukların dinamik iklimlerinde değişim ve evrim sürecini temsil eder. Bu süreç, bireylerin sosyal kimliklerini ve yaşam biçimlerini önemli ölçüde etkiler. Olumlu ve olumsuz yönleriyle kültürlenme, toplumların daha zengin, çeşitli ve toleranslı hale gelmesine yardımcı olsa da, dikkatli bir denge gerektirir. Geçmişte yaşanan kültürel etkileşimlerin öğretici dersleri, günümüzde bireylerin ve toplumların kültürel çeşitliliği anlaması açısından büyük bir öneme sahiptir.