Biyografi (Yaşam Öyküsü)
Biyografi, hayatında başarıya ulaşmış, tanınmış kişilerin yaşam hikayelerini ele alan bir yazı türüdür. Divan edebiyatında yazılmış ve ünlü şairlerin hayatlarını konu edinen “Şuara Tezkireleri” bu türle benzerlik gösterir. Aynı şekilde, İslam dünyasında peygamberlerin hayatını anlatan “siyer” ilmi de biyografinin bir türü olarak kabul edilebilir.
Biyografinin Temel Özellikleri:
- Biyografi yazılırken, kişinin hayatı hakkında derinlemesine ve objektif bir araştırma yapılması gereklidir.
- Yazılan metinler tamamen gerçeklere dayanmalıdır; abartıdan ve taraflılıktan kaçınılmalıdır.
- Biyografi yazarken, kişinin hayatını daha iyi anlamak amacıyla hatıralar, günlükler, mektuplar gibi çeşitli kaynaklara başvurulabilir. Ayrıca, biyografisi yazılan kişinin ailesi ve yakın çevresiyle görüşülerek ek bilgiler toplanabilir.
Örnek Biyografi:
Sezai Karakoç, 1933 yılında Diyarbakır’ın Ergani ilçesinde dünyaya geldi. İlköğrenimini Ergani’de, ortaöğrenimini ise Gaziantep Ortaokulu’nda tamamladı. Lise eğitimini Maraş Lisesi’nde aldıktan sonra Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye Bölümü’ne burslu olarak girdi ve 1955 yılında mezun oldu. 1956-1959 yılları arasında Maliye Müfettiş Muavinliği yaptı, 1959-1965 yılları arasında ise Gelirler Genel Müdürlüğü’nde Kontrolör olarak görev aldı. Memuriyet hayatından ayrılarak yayıncılık alanına yöneldi ve İstanbul’da yaşamaya başladı. 1960’tan itibaren çıkarmaya başladığı DİRİLİŞ dergisi ve kitaplarıyla Türk edebiyatına büyük katkılarda bulundu.
Otobiyografi (Öz Yaşam Öyküsü)
Otobiyografi, kişinin kendi yaşamını anlattığı yazı türüdür. Başarıları, eserleri ve hayatındaki dönüm noktalarını kendisi kaleme alır. Ancak, otobiyografi yazarken tamamen objektif olmak zordur. Çünkü kişi, hayatının her anını hatırlamak istemeyebilir ya da bazı olayları daha farklı bir şekilde yorumlayabilir. Otobiyografi ile anı yazısı arasındaki temel fark, otobiyografinin sadece yazanın hayatına odaklanmasıdır. Anı yazılarında ise yazar, kendi yaşamına ek olarak, başkalarının hayatına da değinebilir.
Örnek Otobiyografi:
Merhaba, ben Yusuf. 1980 yılında Denizli’de dünyaya geldim ve çocukluğum burada geçti. Ne yazık ki, 13 yaşındayken annemi kaybettim ve bu olay hayatımda derin izler bıraktı. İlkokul, ortaokul ve lise eğitimimi Denizli’de tamamladım. 2003 yılında Anadolu Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun oldum. Şu anda Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde öğretmen olarak çalışıyorum. Öğretmenlik mesleğimin yanında dijital yazarlık, web tasarımı ve grafik tasarım alanlarında da çalışmalar yapmaktayım.