KİM KİMİ SEVER

Bu metin, çeşitli varlıkların, kişiler ya da nesnelerin sevdiklerini esprili bir şekilde anlatan, deyimsel ve uyaklı bir üslupla yazılmış bir tür söz oyunudur. Her cümle veya dize, belirli bir varlık veya kişinin doğal eğilimlerini, ihtiyaçlarını veya sevdiklerini anlatır. Şimdi bunu daha ayrıntılı şekilde açıklayalım:

1. Beyaz karayı, sinek yarayı, zengin parayı sever.

• Beyazın zıttı olan kara ile olan doğal ilişkiyi anlatırken, sineğin yarayı sevmesi de mecaz bir anlatımdır çünkü sinekler yaralara konar. Zenginlerin parayı sevmesi ise bilinen bir gerçektir.

2. Yemek tuzu, maymun muzu, kurt kuzu sever.

• Yemeklerin tuzla lezzetli olduğu, maymunların muz sevdiği, kurtların ise kuzu avladığı, doğal gerçeklerle bağlantılıdır.

3. Güzel nazı, âşık sazı, cırcır böceği yazı sever.

• Güzel insanlar naz yapar, âşıklar müzikle (saz) ilgilenir, cırcır böcekleri yazın ses çıkarır.

4. Kuş darıyı, çiçek arıyı, toprak suyu sever.

• Kuşlar darı ile beslenir, arılar çiçeklerden bal yapar, toprak ise su ile canlanır. Her varlık, kendine gerekli olanı sever.

5. Ana çocuğu, çoban gocuğu, yumurta sucuğu sever.

• Anneler çocuklarını sever, çobanlar sıcak tutan “goçu” adı verilen giysiyi giyer, yumurta ise sucuk yapımında sıkça kullanılır.

6. Ocak közü, kirpik gözü, ozan sözü sever.

• Ocaklarda köz kullanılır, kirpik gözle ilgilidir, ozanlar ise söze (şiir, hikaye) önem verir.

7. Garip sılayı, yiğit halayı, bakır kalayı sever.

• Gurbetteki kişiler sılayı, yani memleketi sever, yiğitler halay çeker, bakır kaplar ise kalaylanmayı gerektirir.

8. Davul zurnayı, avcı turnayı, çekirge zıplamayı sever.

• Davul zurnayla çalınır, avcılar turna avlar, çekirgeler ise zıplamayı doğal olarak yapar.

9. Âlim ilmi, cömert vermeyi, cimri toplamayı sever.

• Bilgeler (âlimler) ilmi sever, cömert insanlar vermeyi sever, cimriler ise biriktirmeyi sever.

10. Çöl yağmuru, çizme çamuru, oklava hamuru sever.

• Çöller yağmura hasrettir, çizmeler çamurda kullanılır, oklava ise hamur açmak için kullanılır.

11. Tembel yatmayı, geveze atmayı, pazarcı satmayı sever.

• Tembeller yatmayı, gevezeler konuşmayı (laf atmayı), pazarcılar ise ürünlerini satmayı sever.

12. Ebe bebeği, kahve dibeği, saç böreği sever.

• Ebeler bebek doğurtur, kahve dibeğiyle kahve dövülür, saç böreği ise sacda pişirilen bir börektir.

13. Sarhoş dostunu, ayı postunu, yaşlı bastonu sever.

• Sarhoşlar dostlarıyla olmayı sever, ayılar postlarıyla ünlüdür, yaşlılar ise baston kullanır.

14. Hatip lafı, suçlu affı, açıkgöz safı sever.

• Hatipler konuşmayı sever, suçlular af edilmeyi ister, açıkgözler ise saf insanları kullanmayı sever.

15. Yörük eriği, cin periyi, Tome Jerry’i sever.

• Yörükler doğal yaşama uygun, meyve severler, cini periyle ilişkilendiren bir hayal gücü vardır, Tom ve Jerry çizgi film karakterlerinin sevdiği esprili bir anlatım.

16. İnsanlar evini, ev pencereyi, pencere panjuru sever.

• İnsanlar evlerinde mutlu olur, evler pencerelere ihtiyaç duyar, pencereler ise panjurlarla güzelleşir.

17. Bekçi feneri, bel kemeri, at eyeri sever.

• Bekçiler fener kullanır, bel kemeri kıyafetlerde kullanılır, atlar ise eyerle biner.

18. İlik düğmeyi, borçlu vadeyi, obur yemeyi sever.

• İlik düğme ile kapanır, borçlu insanlar vadeyi bekler, oburlar yemek yemeyi sever.

19. Kasap danayı, öksüz anayı, yırtık yamayı sever.

• Kasaplar danayı (et kaynağı olarak), öksüzler ise anne sevgisini, yırtıklar yamalanmayı sever.

20. Kan damarı, züğürt kumarı, azgın şamarı sever.

• Kan damarlarla taşınır, züğürtler (parası olmayanlar) şans oyunlarını sever, azgın kişiler ise şiddet (şamar) ile özdeşleştirilir.

21. Dünür dünürü, ateş kömürü, muhtar mührü sever.

• Dünürler birbirine alışır, ateş kömürle yanar, muhtar ise mühürü kullanır.

22. Gelin güveyi, tosun düveyi, başkan üyeyi sever.

• Gelinler güveyi (damat), tosunlar düveyi (dişi sığır), başkanlar üyeleri sever.

---

Bu metin, kelime ve kavramları esprili, ritmik ve eğlenceli bir şekilde sıralayarak herkesin neyi sevdiği ya da neye ihtiyaç duyduğu üzerine mizahi bir anlatım sunar. Ayrıca kültürel ve sosyal imgeler kullanılarak geleneksel bir havası da vardır.