Kesme İşareti Kullanımı ve Örneklerle Açıklama

Kesme İşareti Kullanımı

1. Özel İsimlerde Çekim Ekleri:
   Özel isimlerden sonra gelen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır. Bu, kişi adları, soyadları ve takma adlar için geçerlidir. Örnekler:

• Atatürk’e, Yahya Kemal Beyatlı’nın, Yunus Emre’yi.

2. Millet ve Boy İsimleri:
   Millet, boy ve oymak adlarından sonra gelen çekim ekleri de kesme işaretiyle ayrılır. Örnekler:

• Türk’ün, Rus’tan, Kırgız’dan.

3. Devlet Adları:
   Devlet adları sonrası ekler kesme işareti ile ayrılır. Örnekler:

• Türkiye’nin, İran’ın, Amerika Birleşik Devletleri’ne.

4. Din ve Mitoloji Özel İsimleri:
   Din ve mitoloji ile ilgili özel adlardan sonra gelen çekim ekleri de kesme işaretiyle ayrılır. Örnekler:

• Allah’tan, Azrail’i, Zeus’a.

5. Gök Bilimi İle İlgili Adlar:
   Gök bilimi ile ilgili adlardan sonra gelen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır. Örnekler:

• Merkür’ü, Halley’den, Samanyolu’nda.

6. Yer İsimleri:
   Kıta, deniz, nehir, dağ gibi yer adlarından sonra gelen çekim ekleri kesme işareti ile ayrılır. Örnekler:

• Afrika’nın, Fırat Nehri’nde, Ağrı Dağı’nda.

7. Yapı ve Anıt İsimleri:
   Saray, köprü, anıt gibi yapı adlarından sonra gelen çekim ekleri de kesme işaretiyle ayrılır. Örnekler:

• Çırağan Sarayı’nda, Boğaziçi Köprüsü’nde.

8. Hukuk ve Yönetmelik Adları:
   Kanun, yönetmelik gibi adlardan sonra gelen çekim ekleri kesme işareti ile ayrılır. Örnekler:

• Medeni Kanunu’nun, Millî Eğitim Temel Kanunu’na.

9. Yayın Adları:
   Kitap, dergi, gazete gibi yayın adlarından sonra gelen çekim ekleri kesme işaretiyle ayrılır. Örnekler:

• Yaban’dan, Resmî Gazete’de.

10. Hayvan İsimleri:
    Hayvanlara verilen özel adlardan sonra gelen çekim ekleri kesme işareti ile ayrılır. Örnekler:

• Fino’yu, Sarıkız’da.

11. Kısaltmalarda Ek Kullanımı:
    Kısaltmalardan sonra gelen ekler kesme işareti ile ayrılır. Örnekler:

• THY’nin uçuş filosu, TBMM’nin topluma örnek olması.

12. Rakamlar ile Ekler:
    Rakamların ardından gelen ekler kesme işareti ile ayrılır. Örnekler:

• 2’nci olman, 1976’da doğmuşum.

13. Anlam Karışıklığını Önlemek:
    Bazı kelimelerde anlam karışıklığını önlemek için kesme işareti kullanılır. Örnek:

• Kadı’nın kelime anlamını öğrenemedim.

14. Şiirlerde Ses Düşmesi:
    Şiirde seslerin ölçü gereği düştüğünü göstermek için kesme işareti kullanılır. Örnekler:

• “Düştü m’ola sevdiğimin yurduna.”

15. Saygı ve Ünvanlar:
    Kişi adlarından sonra gelen saygı ve ünvan sözlerine getirilen ekler kesme işaretiyle ayrılır. Örnek:

• Mustafa Bey’e, Betül Hanım’a.

16. Ek veya Harf Sonrası:
    Bir ek veya harften sonra gelen ekleri ayırmak için kesme işareti konur. Örnek:

• a’dan z’ye kadar.

Kesme İşareti ile İlgili Uyarılar

1. Kurum İsimleri:
   Kurum ve kuruluş adlarına gelen ekler kesme işareti ile ayrılmaz. Örnek:

• Türkiye Büyük Millet Meclisine.

2. Büyük Harfle Yazılan Kanunlar:
   Belli bir kanun veya yönetmelik kastedildiğinde, büyük harfle yazılan isimlerin ek alması durumunda kesme işareti konur. Örnek:

• Bu Kanun’un 23. Maddesi.

3. Özel Adlara Yapım Ekleri:
   Özel adlara getirilen yapım ekleri kesme işareti ile ayrılmaz. Örnek:

• Türkçenin, Türkçü.

4. O Zamiri:
   Özel adlar yerine kullanılan “o” zamiri büyük harfle yazılmaz ve ekler kesme işaretiyle ayrılmaz. Örnek:

• O’nun etkisini inkâr edemez. (yanlış)

5. Noktalama İşaretleri ile Kesme İşareti:
   Noktalama işaretlerinden sonra kesme işareti bitişik yazılır. Örnek:

• Mustafa’dan her şeyi öğrenmişti.

6. Açıklama İçin Parantez:
   Özel adlar için parantez içinde açıklama yapılırsa, kesme işareti parantezden önce konur. Örnek:

• Yakup Kadri’nin (Karaosmanoğlu).

7. Kısaltmalı Söyleyiş:
   Yer bildiren özel isimlerde kısaltmalı söyleyişte kesme işareti kullanılır. Örnek:

• Hisar’dan, Boğaz’dan.

8. Belirli Tarih:
   Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adlarına gelen ekler kesme işareti ile ayrılır. Örnek:

• 25 Eylül’de toplantı yapılacak.

9. Akım ve Dönem Adları:
   Akım, çağ ve dönem adlarından sonra gelen ekler kesme işareti ile ayrılmaz. Örnek:

• Yeni Çağın, Cumhuriyet Dönemi.

10. Özel Ada Ek Getirilmesi:
    Sonunda III. tekil kişi iyelik eki olan özel ada, bu ek dışındaki bir iyelik eki getirildiğinde kesme işareti konmaz. Örnek:

• Muş Ovamızın güzelliği.

11. Kesme İşareti ile Ayrılmayan Kısaltmalar:
    Sonunda nokta veya üs işareti bulunan kısaltmalar kesme işareti ile ayrılmaz. Örnek:

• vb.leri, m²ye.

12. Satır Sonuna Denk Gelen Ekler:
    Satır sonuna denk gelen özel isimlerden sonra gelen ekler kesme işareti ile ayrılır. Örnek:

• Ankara’nın.

13. Avrupa Birliği:
    “Avrupa Birliği” kesme işareti ile kullanılır. Örnek:

• Avrupa Birliği’ne üye ülkeler.