Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler
Karşıt (zıt) anlamlı sözcükler, anlam açısından birbirinin tersini ifade eden kelimelerdir. Türkçede bu tür karşıt anlamlılık genellikle sıfat ve fiil türlerinde görülür. İşte bazı örnekler ve açıklamalar:
Örnekler:
- Gel-git
- Büyük-küçük
- İç-dış
- Aşağı-yukarı
- Az-çok
- Alçalmak-yükselmek
Not: Her kelimenin karşıt anlamlısı bulunmayabilir. Karşıt anlamlı sözcükler genellikle nitelik ve nicelik bildiren kelimelerdir ve genellikle sıfat ve zarf olarak kullanılır. Bu tür kelimeler nesne, eşya veya varlık adları için pek geçerli değildir. Örneğin, orman, çiçek, masa, duvar, yağmur, kar gibi kelimelerin karşıt anlamlıları yoktur.
Not: Bir kelimenin olumsuz hali, o kelimenin karşıt anlamlısı sayılmaz. Özellikle fiillerde zıt anlamlılık mesafe kavramını ifade eder. Olumsuzlukta ise iki kavramdan biri uzaklaşırken diğeri sabit kalır, bu nedenle karşıtlık oluşmaz. Örneğin, bir kişi üçüncü katta bulunurken başka bir kişi ikinci kata indiğinde, ikisinin mesafesi de arttığı için karşıtlık sağlanmaz. Sadece biri aşağı inerken diğeri yukarı çıkarsa gerçek anlamda bir karşıtlık oluşur.
Örnekler:
- İnmek – inmemek
- Gitmek – gitmemek
Karşıt anlamlı sözcüklerin cümle içindeki kullanımı da belirleyici olabilir.
Örnek:
- Çarşıdaki elmaları yüksek fiyattan satmış. Buradaki “yüksek” kelimesinin karşıtı “alçak” olabilecekken, cümlede kullanılan anlamda “düşük” karşıt anlamlı olarak seçilmiştir.
En Çok Kullanılan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler
A Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler:
- aşağı – yukarı
- acı – tatlı
- analiz – sentez
- asgari – azami
- açık – kapalı
- açık – koyu
- afacan – uslu
- arka – ön
- ast – üst
- aktif – pasif
- artı – eksi
- ağır – hafif
- akıllı – aptal
- atılgan – çekingen
- ak – kara
- aç – tok
- az – çok
- alçak – yüksek
- alt – üst
- aydınlık – karanlık
B Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler:
- barış – savaş
- beyaz – siyah
- bahadır – korkak
- batı – doğu
- beddua – dua
biniş – iniş
büyük – küçük
başlamak – bitirmek
boş – dolu
bolluk – kıtlık
borç – alacak
C-Ç Harfleri ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler
cimri – cömert
cevap – soru
cesaret – korkaklık
çalışkan – tembel
çabuk – yavaş
çelişki – tutarlılık
çukur – tümsek
D Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt)
Anlamlı Sözcükler
değişken – durağan
dar – geniş
dert – derman
doğal – yapay
dahil – hariç
dost – düşman
doğru – yanlış
derin – sığ
deniz – kara
düz – eğri
donuk – parlak
düş – gerçek
dik – eğik
diri – ölüE Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt)
Anlamlı Sözcüklerer – geç
erken – geç
eğri – doğru
eski – yeni
en – boy
erkek – kadın
eksik – fazla
egemen – köle
evet – hayır
esaret – özgürlükF Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt)
Anlamlı Sözcükler
fani – baki
fayda – zarar
fakir – zengin
fenalık – iyilik
fazla – az
farklı – benzer
fer – donukG Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt)
Anlamlı Sözcüklergafil – uyanık
galip – mağlup
gece – gündüz
güzel – çirkin
gerçek – sahte
gelecek – mazi
genel – özel
geçmiş – gelecek
genç – yaşlı
geniş – dar
geri – ileri
gevşek – gerginH Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt)
Anlamlı Sözcükler
hayal – gerçek
hatırlamak – unutmak
hızlı – yavaş
hafif – ağır
haram – helal
hastalık – sağlık
hep – hiç
hür – esir
I Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler
ıssız – kalabalık
ırak – yakın
İ Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt)
Anlamlı Sözcüklerindirim – zam
ince – kalın
inmek – çıkmak
ileri – geri
ihtiyar – genç
iyi – kötü
iç – dış
ifrat – tefrit
ilk – son
itici – çekici
ithalat – ihracat
K Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt)
Anlamlı Sözcüklerkalabalık – tenha
kazanç – zarar
katı – sıvı
kolay – zor
kapalı – açık
kış – yaz
küçük – büyük
kurnaz – saf
korkak – cesur
kirli – temiz
kuru – yaş
keder – neşeıslak – kuru
M Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt)
Anlamlı Sözcüklermat – parlak
mazlum – zalim
minimum – maksimum
medeni – ilkel
mert – cimri
mutluluk – üzüntü
memnu – meşruN Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt)
Anlamlı Sözcüklernazik – kaba
neşeli – üzgün
nefret – sevgi
nemli – kuru
negatif – pozitif
nesnel – öznelÖ Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt)
Anlamlı Sözcüklerölü – diri
ölüm – yaşam
ödül – ceza
ön – arka
övmek – yermek
övgü – yergi
öz – üvey
özel – resmî
özgür – tutsakP Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt)
Anlamlı Sözcüklerpahalı – ucuz
parlak – mat
pozitif – negatif
perakende – toptan
peşin – veresiye
R Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler
ret – kabul
resmi – samimiS-Ş Harfleri ile Başlayan Karşıt
(Zıt) Anlamlı Sözcükler
sabah – akşam
sade – gösterişli
sağlam – çürük
sağ – sol
sevap – günah
sevinç – üzüntü
seyrek – sık
sert – yumuşak
siyah – beyaz
soyut – somut
sığ – derin
sıcak – soğuk
şer – hayır
şişman – zayıfT Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt)
Anlamlı Sözcükler
taze – bayat
ters – düz
tenha – kalabalık
tavan – taban
tümsek – çukur
tok – aç
tekil – çoğul
temiz – kirli
tutsak – özgür
tutumlu – savurganU Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler
ucuz – pahalı
unutmak – hatırlamak
uslu – yaramaz
usta – acemi
uzak – yakın
uzun – kısa
Ü Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler
üretim – tüketim
üvey – öz
üzüntü – sevinç
V Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler
var – yok
verecek – alacak
verimli – kısır
Y Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler
yaramaz – uslu
yapay – doğal
yavaş – hızlı
yeni – eski
yerli – yabancı
yaşlı – genç
yanıt – soru
yakın – uzak
yerli – yabancı
yokluk – varlık
yokuş – iniş
yüksek – alçak
yürekli – korkak
yukarı – aşağı
Z Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler
zayıf – şişman
zengin – fakir
Cümlelerde Kullanılan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler
Akıllı, köprüyü geçene dek deli suyu geçer.
Kötülük, her kişinin yararı iken, iyilik her kişinin yararına olur.
Uzun boylu kişiler, kısa boylulara kıyasla genellikle daha uzun süre yaşarlar.
Ağlıyorum, anı geldikçe, gülüştüğümüz anıları hatırladıkça.
Geniş bir gömlek üzerine dar bir ceket giyilmez.
Tok bir kişi, aç olan kişinin halini ne kadar anlayabilir ki?
O, iyi ve kötü her şeyi tamir edebilir.
Az ile yetinmeyenler, çok da bulamazlar.
Zengin, fakir olanı göz önünde bulundurduğunda, yeryüzünde adalet sağlanır.
Genç nesil, yaşlı bireyleri örnek alırsa, her şey daha düzgün hale gelir.
Teknoloji, uzak olanı yakın; yakın olanı ise uzak hale getirmiştir.
İki yanlış, bir doğru yaratmaz.
Sağlam elmaları sepete, bozuk olanları ise çöpe attılar.
İthalat her geçen gün artarken, ihracatımız yerinde saymaktadır.
Az hırs, çok zarar getirir.
Duyuru, resmi ve özel tüm kuruluşlara yapıldı.
Aydınlık, parlak bir gelecek, karanlık ve heyecansız beyinlerin kapsamı olamaz.
Analizi dikkatle yapmayan biri, sentez aşamasında sonuca ulaşamaz.
Sonsuz güneş gibi parlak hakikatler, geçici şahıslar üzerine inşa edilemez.
Tarihte, barış anıtını korkaklar değil, cesur ve bahadır kişiler diktirmiştir.
Çağdaş eğitimde, ödülün cezadan her zaman daha etkili olduğu vurgulanır.
Özgürlüğe aç beyinler, karşısında esaret zincirlerini bir bir kırar.
Mazinin karanlık sayfalarında gezinenler, geleceğin zafer şarkılarını söyleyemezler.