Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

Karşıt (zıt) anlamlı sözcükler, anlamca birbirlerinin tersini ifade eden sözcüklerdir. Dilimizde karşıt-zıt anlamlılık daha çok sıfatlarda ve fiillerde görülür. Bu sözcükler, dilin zenginliğini ve ifade gücünü artırarak anlatımı daha canlı ve renkli hale getirir.

Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcüklere Örnekler

• Gel – Git
• Büyük – Küçük
• İç – Dış
• Aşağı – Yukarı
• Az – Çok
• Alçalmak – Yükselmek

Not: Her sözcüğün karşıt (zıt) anlamlısı yoktur. Karşıt (zıt) anlamlı sözcükler daha çok nitelik ve nicelik bildiren sözcüklerdir. Bunlar da sıfatlar ve zarflardır. Nesne, eşya, varlıkların karşıt anlamlısı olmaz. Örneğin, “orman”, “çiçek”, “masa”, “duvar”, “yağmur”, “kar” gibi sözcüklerin karşıt (zıt) anlamlısı yoktur.

Karşıt (Zıt) Anlamlılık ve Olumsuzluk

Bir sözcüğün olumsuzu, o sözcüğün karşıtı sayılmaz. Özellikle fiillerdeki zıt anlamlılıkta mesafe uzaklaşması görülür. Olumsuzlukta ise iki kavramdan birinde uzaklaşma olurken diğeri sabit kalır. Dolayısıyla karşıtlık oluşmaz. Örneğin, üçüncü katta duran Ali ile Ömer’den Ali aşağı inse ikinci kata inmiş olacak, Ömer yukarı çıksa dördüncü kata çıkmış olacak. Dolayısıyla mesafe aralığı her ikisi için de artacak. Biri inse, diğeri inmezse, ikinci kişi bulunduğu yerden uzaklaşmayacağı için karşıtlık oluşmayacaktır.

Örnekler

• İnmek – İnmemek
• Gitmek – Gitmemek

Cümle İçerisindeki Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

Karşıt (zıt) anlamlı sözcükleri cümle içerisindeki kullanımlar belirler. Örneğin:

Cümle: “Çarşıdaki elmaları yüksek fiyattan satmış.”

Bu cümlede yer alan “yüksek” sözcüğünün zıt anlamlısı “alçak” sözcüğüdür. Ancak bu cümledeki “yüksek” kelimesinin zıt anlamlısı “düşük” kelimesidir.

Çok Kullanılan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

A Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

• Aşağı – Yukarı
• Acı – Tatlı
• Analiz – Sentez
• Asgari – Azami
• Açık – Kapalı
• Açık – Koyu
• Afacan – Uslu
• Arka – Ön
• Ast – Üst
• Aktif – Pasif
• Artı – Eksi
• Ağır – Hafif
• Akıllı – Aptal
• Atılgan – Çekingen
• Ak – Kara
• Aç – Tok
• Az – Çok
• Alçak – Yüksek
• Alt – Üst
• Aydınlık – Karanlık

B Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

• Barış – Savaş
• Beyaz – Siyah
• Bahadır – Korkak
• Batı – Doğu
• Beddua – Dua
• Biniş – İniş
• Büyük – Küçük
• Başlamak – Bitirmek
• Boş – Dolu
• Bolluk – Kıtlık
• Borç – Alacak

C-Ç Harfleri ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

• Cimri – Cömert
• Cevap – Soru
• Cesaret – Korkaklık
• Çalışkan – Tembel
• Çabuk – Yavaş
• Çelişki – Tutarlılık
• Çukur – Tümsek

D Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

• Değişken – Durağan
• Dar – Geniş
• Dert – Derman
• Doğal – Yapay
• Dahil – Hariç
• Dost – Düşman
• Doğru – Yanlış
• Derin – Sığ
• Deniz – Kara
• Düz – Eğri
• Donuk – Parlak
• Düş – Gerçek
• Dik – Eğik
• Diri – Ölü

E Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

• Er – Geç
• Erken – Geç
• Eğri – Doğru
• Eski – Yeni
• En – Boy
• Erkek – Kadın
• Eksik – Fazla
• Egemen – Köle
• Evet – Hayır
• Esaret – Özgürlük

F Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

• Fani – Baki
• Fayda – Zarar
• Fakir – Zengin
• Fenalık – İyilik
• Fazla – Az
• Farklı – Benzer
• Fer – Donuk

G Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

• Gafil – Uyanık
• Galip – Mağlup
• Gece – Gündüz
• Güzel – Çirkin
• Gerçek – Sahte
• Gelecek – Mazi
• Genel – Özel
• Geçmiş – Gelecek
• Genç – Yaşlı
• Geniş – Dar
• Geri – İleri
• Gevşek – Gergin

H Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

• Hayal – Gerçek
• Hatırlamak – Unutmak
• Hızlı – Yavaş
• Hafif – Ağır
• Haram – Helal
• Hastalık – Sağlık
• Hep – Hiç
• Hür – Esir

I Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

• Issız – Kalabalık
• Irak – Yakın

İ Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

• İndirim – Zam
• İnce – Kalın
• İnmek – Çıkmak
• İleri – Geri
• İhtiyar – Genç
• İyi – Kötü
• İç – Dış
• İfrat – Tefrit
• İlk – Son
• İtici – Çekici
• İthalat – İhracat

K Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

• Kalabalık – Tenha
• Kazanç – Zarar
• Katı – Sıvı
• Kolay – Zor
• Kapalı – Açık
• Kış – Yaz
• Küçük – Büyük
• Kurnaz – Saf
• Korkak – Cesur
• Kirli – Temiz
• Kuru – Yaş
• Keder – Neşe
• Islak – Kuru

L Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

• Lüks – Sade
• Liman – Açık Deniz

M Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

• Mat – Parlak
• Mazlum – Zalim
• Minimum – Maksimum
• Medeni – İlkel
• Mert – Korkak
• Mutluluk – Üzüntü
• Memnu – Meşru

N Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

• Nazik – Kaba
• Neşeli – Üzgün
• Nefret – Sevgi
• Nemli – Kuru
• Negatif – Pozitif
• Nesnel – Öznel

Ö Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

• Ölü – Diri
• Ölüm – Yaşam
• Ödül – Ceza
• Ön – Arka
• Övmek – Yermek
• Övgü – Yergi
• Öz – Üvey
• Özel – Resmî
• Özgür – Tutsak

P Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

• Pahalı – Ucuz
• Parlak – Mat
• Pozitif – Negatif
• Perakende – Toptan
• Peşin – Veresiye

R Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

• Ret – Kabul
• Resmi – Samimi

S-Ş Harfleri ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

• Sabah – Akşam
• Sade – Gösterişli
• Sağlam – Çürük
• Sağ – Sol
• Sevap – Günah
• Sevinç – Üzüntü
• Seyrek – Sık
• Sert – Yumuşak
• Siyah – Beyaz
• Soyut – Somut
• Sığ – Derin
• Sıcak – Soğuk
• Şer – Hayır
• Şişman – Zayıf

T Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

• Taze – Bayat
• Ters – Düz
• Tenha – Kalabalık
• Tavan – Taban
• Tümsek – Çukur
• Tok – Aç
• Tekil – Çoğul
• Temiz – Kirli
• Tutsak – Özgür
• Tutumlu – Savurgan

U Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

• Ucuz – Pahalı
• Unutmak – Hatırlamak
• Uslu – Yaramaz
• Usta – Acemi
• Uzak – Yakın
• Uzun – Kısa

Ü Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

• Üretim – Tüketim
• Üvey – Öz
• Üzüntü – Sevinç

V Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

• Var – Yok
• Verecek – Alacak
• Verimli – Kısır

Y Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

• Yaramaz – Uslu
• Yapay – Doğal
• Yavaş – Hızlı
• Yeni – Eski
• Yerli – Yabancı
• Yaşlı – Genç
• Yanıt – Soru
• Yakın – Uzak
• Yerinde – Dışında
• Yokluk – Varlık
• Yokuş – İniş
• Yüksek – Alçak
• Yürekli – Korkak
• Yukarı – Aşağı

Z Harfi ile Başlayan Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler

• Zayıf – Şişman
• Zengin – Fakir

Cümlelerde Kullanılan Zıt (Karşıt) Anlamlı Sözcükler

• Cümle: “Akıllı köprüyü geçene dek deli suyu geçer.” Söz Yorumu: “Akıllı” ve “deli” zıt anlamlıdır.
• Cümle: “Kötülük her kişinin kârı, iyilik er kişinin kârı.” Söz Yorumu: “Kötülük” ve “iyilik” zıt anlamlıdır.
• Cümle: “Uzun boylu insanlar kısa boylulara göre daha uzun yaşarlar.” Söz Yorumu: “Uzun” ve “kısa” zıt anlamlıdır.
• Cümle: “Ağlarım hatıra geldikçe gülüştüklerimiz.” Söz Yorumu: “Ağlamak” ve “gülmek” zıt anlamlıdır.
• Cümle: “Geniş gömlek üzerine dar ceket giyilmez.” Söz Yorumu: “Geniş” ve “dar” zıt anlamlıdır.
• Cümle: “Tok ne anlar aç kişinin halinden.” Söz Yorumu: “Tok” ve “aç” zıt anlamlıdır.
• Cümle: “O iyi kötü her şeyi tamir eder.” Söz Yorumu: “İyi” ve “kötü” zıt anlamlıdır.
• Cümle: “Aza kanaat etmeyen çoğu bulamaz.” Söz Yorumu: “Az” ve “çok” zıt anlamlıdır.
• Cümle: “Zengin, fakiri gözettiği anda yeryüzünde adalet olur.” Söz Yorumu: “Zengin” ve “fakir” zıt anlamlıdır.
• Cümle: “Genç kesim yaşlı kişileri örnek alırsa her şey düzelir.” Söz Yorumu: “Genç” ve “yaşlı” zıt anlamlıdır.
• Cümle: “Teknoloji uzağı yakın; yakını uzak hale getirmiştir.” Söz Yorumu: “Uzak” ve “yakın” zıt anlamlıdır.
• Cümle: “İki yanlıştan bir doğru çıkmaz.” Söz Yorumu: “Yanlış” ve “doğru” zıt anlamlıdır.
• Cümle: “Sağlam elmaları sepete, çürükleri çöpe attılar.” Söz Yorumu: “Sağlam” ve “çürük” zıt anlamlıdır.
• Cümle: “İthalatımız her geçen gün artarken ihracatımız yerinde saymaktadır.” Söz Yorumu: “İthalat” ve “ihracat” zıt anlamlıdır.
• Cümle: “Az tamah çok ziyan götürür.” Söz Yorumu: “Az” ve “çok” zıt anlamlıdır.
• Cümle: “Duyuru, resmi ve özel bütün kuruluşlara yapıldı.” Söz Yorumu: “Resmi” ve “özel” zıt anlamlıdır.
• Cümle: “Aydınlık, parlak bir gelecek karanlık, heyecansız beyinlerin harcı olamaz.” Söz Yorumu: “Aydınlık” ve “karanlık” zıt anlamlıdır.
• Cümle: “Analizi dikkatli yapmayan sentezde sonuca ulaşamaz.” Söz Yorumu: “Analiz” ve “sentez” zıt anlamlıdır.
• Cümle: “Baki güneş gibi elmas hakikatler, fani şahıslar üzerine bina edilemez.” Söz Yorumu: “Baki” ve “fani” zıt anlamlıdır.
• Cümle: “Tarihte barış anıtını korkaklar değil tarihten alkış kapan bahadırlar dikmiştir.” Söz Yorumu: “Barış” ve “savaş” zıt anlamlıdır.
• Cümle: “Çağdaş eğitimde ödülün cezadan her zaman daha etkili olduğu anlatılır.” Söz Yorumu: “Ödül” ve “ceza” zıt anlamlıdır.
• Cümle: “Özgürlüğe susamış beyinler karşısında esaret zincirleri bir bir kırılır.” Söz Yorumu: “Özgürlük” ve “esaret” zıt anlamlıdır.
• Cümle: “Mazinin karanlık sayfalarında gezinenler geleceğin zafer şarkılarını söyleyemezler.” Söz Yorumu: “Geçmiş” ve “gelecek” zıt anlamlıdır.

Karşıt (zıt) anlamlı sözcükler, dilin zenginliğini ve anlatım gücünü artıran önemli bir unsurudur. Bu sözcükler, anlamca birbirlerinin tersini ifade ederler ve dilin çeşitli anlatım olanaklarını genişletirler. Karşıt (zıt) anlamlı sözcükler, anlatımı daha canlı ve renkli hale getirir. Dilin doğru ve etkili kullanımı açısından karşıt (zıt) anlamlı sözcükleri bilmek ve kullanmak büyük önem taşır.