Karşılaştırma Cümleleri

Herhangi iki varlık ya da olgu arasında, çeşitli yönlerden değerlendirme ve kıyaslama yapmak, karşılaştırma olarak adlandırılmaktadır. Bu kıyaslamalar; kişiler, eserler, nesneler ya da olaylar gibi her türlü unsur üzerinden yapılabilir. Karşılaştırma cümlelerinin temel amacı, benzerlik, farklılık ya da üstünlük gibi özellikleri analiz etmektir. Karşılaştırmalar yapılırken, bu varlıkların sahip olduğu özellikler göz önünde bulundurulur ve hangi yönlerden diğerlerine göre farklı ya da üstün oldukları ortaya konur.

Karşılaştırma cümleleri, herhangi iki unsurun birbirine göre kıyaslandığı cümlelerdir ve bu cümlelerde sıklıkla daha, en, kadar, ise, göre, -den gibi karşılaştırma ifade eden sözcükler ve ekler kullanılır. Özellikle bir cümlede en sözcüğünün yer alması, o cümlenin bir karşılaştırma cümlesi olduğuna dair güçlü bir ipucu verir.

Karşılaştırma Cümleleri ile İlgili Açıklamalı Örnek Cümleler

Örnek 1

Mustafa, takımın en başarılı oyuncusuydu.

Yukarıdaki cümlede, karşılaştırılan unsurlar; Mustafa ve Mustafa’nın oynadığı takımdır. Karşılaştırma ifadesi olan en sözcüğünden, bunun bir karşılaştırma cümlesi olduğu anlaşılmaktadır. Bu cümlede Mustafa, “başarı” ve “başarısızlık” açısından takım arkadaşlarıyla karşılaştırılmıştır. Bu nedenle “en” miktar zarfı, karşılaştırmanın yapıldığı unsurdur.

Örnek 2

Ahmet kadar titiz birine rastlamadım.

Bu cümlede üç temel unsur bulunmaktadır. Birincisi, karşılaştırılan varlık olan Ahmet ve diğer insanlardır. İkincisi, karşılaştırmada yer alan edat olan kadar sözcüğüdür. Üçüncüsü ise, karşılaştırılan özellik olan titizliktir. Bu cümlede Ahmet, diğer kişilerle titizlik açısından kıyaslanmıştır ve kadar edatı bu kıyaslamayı sağlayan ipucu olarak kullanılmıştır.

Örnek 3

Yazar, romanlarında sade; hikâyelerinde ise süslü bir dil kullanmıştır.

Bu cümlede, bir yazarın romanları ile hikâyeleri karşılaştırılmıştır. Karşılaştırılan özellik ise dil kullanımıdır. Romanlarda sade bir dil, hikâyelerde ise süslü bir dil kullanıldığı belirtilmiştir. Burada ise bağlacı, karşılaştırmayı sağlayan ipucu sözcük olarak kullanılmıştır.

Örnek 4

Bursa, İstanbul’a göre eski yapısını daha iyi korumuş.

Bu cümlede, Bursa ve İstanbul şehirleri karşılaştırılmaktadır. Karşılaştırılan özellik ise, bu şehirlerin eski yapılarını koruma durumlarıdır. Bursa’nın, İstanbul’a kıyasla tarihi dokusunu daha iyi muhafaza ettiği ifade edilmiştir. Karşılaştırmayı sağlayan ipucu göre edatıdır.

Örnek 5

Hiçbir kitap bu kitap kadar beni etkilememişti.

Bu cümlede, karşılaştırılan varlıklar bu kitap ve diğer tüm okunan kitaplardır. Etkileme kavramı, karşılaştırmanın yapıldığı temel özelliktir. Kadar edatı ise, karşılaştırmayı ifade eden ipucu sözcük olarak cümlede yer almaktadır.

Örnek 6

En güzel günler, geçmişte yaşadığımız günlerdi.

Burada, günler karşılaştırılan varlıklardır. Karşılaştırma yapılan özellik ise güzelliktir. En sözcüğü, karşılaştırma cümlesinin ipucudur ve bu sözcük, en üstünlük derecesini belirler.

Örnek 7

Bahçedeki güllerin en güzeli senin için toplandı, sevgili.

Bu cümlede, karşılaştırılan varlık güllerdir. Güzellik karşılaştırılan özellik olarak ön plandadır. En sözcüğü ise, bu karşılaştırmanın yapıldığını gösteren miktar zarfı olarak cümlede yer almaktadır.

Örnek 8

Muhammed Furkan, bu yıl sınıfın en çalışkan öğrencisi oldu.

Bu cümlede Muhammed Furkan ile sınıfındaki diğer öğrenciler çalışkanlık açısından karşılaştırılmıştır. Burada da ipucu sağlayan sözcük en miktar zarfıdır. En sözcüğü, Muhammed Furkan’ın çalışkanlıkta sınıf arkadaşlarının hepsinden üstün olduğunu ifade etmektedir.

Örnek 9

Dinlenmek de çalışmak kadar önemlidir.

Burada karşılaştırılan unsurlar dinlenmek ve çalışmak fiilleridir. Karşılaştırılan özellik ise önem kavramıdır. Cümlede kadar edatı, karşılaştırmanın yapıldığını gösteren ipucu olarak kullanılmıştır.

Çözümlü Örnekler

Aşağıdaki cümleleri, karşılaştırma cümlelerinde geçen üç temel unsura dikkat ederek inceleyiniz: Karşılaştırılan varlıklar, karşılaştırılan özellik ve karşılaştırmayı sağlayan ipucu sözcük ya da ek.

Örnek 1

Divan şiirinde aşk, şarap, kadın gibi soyut kavramlar; Memleketçi şiirde ise Anadolu köylüsü ve coğrafyası en çok işlenen konulardır.

Karşılaştırılan varlıklar: Divan şiiri ve Memleketçi şiir anlayışı

Karşılaştırılan özellik: İşlenen konular

Karşılaştırmayı sağlayan ipucu: ise

Örnek 2

Servetifünuncular, Tanzimatçılara oranla eserlerinde daha ağır bir dil kullanmışlardır.

Karşılaştırılan varlıklar: Servetifünuncular ve Tanzimatçılar

Karşılaştırılan özellik: Eserlerde kullanılan dilin ağırlığı

Karşılaştırmayı sağlayan ipucu: daha

Örnek 3

Divan şiirinde sanatlı, halk şiirinde ise sade bir dil kullanılmıştır.

Karşılaştırılan varlıklar: Divan şiiri ve halk şiiri

Karşılaştırılan özellik: Dilin sadelik veya süslülüğü

Karşılaştırmayı sağlayan ipucu: ise

Örnek 4

Hiçbir şair Fuzuli kadar aşkı ölümsüzleştirememiştir.

Karşılaştırılan varlık: Fuzuli ve diğer şairler

Karşılaştırılan özellik: Aşkı ölümsüzleştirme becerisi

Karşılaştırmayı sağlayan ipucu: kadar

Örnek 5

Betül, annesini babasından daha çok sever.

Karşılaştırılan varlıklar: Betül’ün annesi ve babası

Karşılaştırılan özellik: Sevgi

Karşılaştırmayı sağlayan ipucu: daha

Örnek 6

Yazarın, yapıtını yazmaya başlamadan önceki düşünceleri, yazdığı zamanki düşüncelerinden farklıdır.

Karşılaştırılan varlıklar: Önceki düşünceler ve yazarken oluşan düşünceler

Karşılaştırılan özellik: Fikir değişikliği

Karşılaştırmayı sağlayan ipucu: -den eki

Örnek 7

Esra, geçen seneye göre derslerine daha çok çalışıyor.

Karşılaştırılan varlıklar: Geçen yılki Esra ve bu yılki Esra

Karşılaştırılan özellik: Ders çalışma durumu

Karşılaştırmayı sağlayan ipucu: göre ve daha

Bu şekilde, karşılaştırma cümleleri, varlıklar arasındaki benzerlikleri, farklılıkları ya da üstünlükleri vurgulayan cümlelerdir ve çeşitli edatlar ve eklerle oluşturulurlar.