Hâl (Durum) Ekleri
Hâl ekleri, isimlerin cümledeki görevini ve durumunu belirleyen eklerdir. Bu ekler beş ana grupta incelenir:
1. Yalın Hâl
İsmin hiçbir hâl (durum) eki almamış biçimidir.
Örnekler:
kitap, masa, kalem
Bu kelimeler yalın hâlde bulunur.
NOT: Yalın hâl, hâl eki almamış isimlerin şeklidir. Bununla birlikte, isimler çoğul eki, iyelik eki veya tamlama ekleri alabilirler.
Örnekler:
kitabım, masamız, kalemler
Bu kelimeler de yalın hâldedir çünkü hâl ekleri içermemektedir. “Kitap” ve “masa” sözcükleri iyelik eki alırken, “kalem” sözcüğü çoğul eki almıştır.
2. Belirtme (-i) Hâli
İsmin “-ı, -i, -u, -ü” belirtme eklerinden birini aldığı durumdur.
Örnekler:
kitabı, masayı, kalemi
3. Yönelme (-e) Hâli
İsmin “-a, -e” yönelme eklerinden birini aldığı durumdur.
Örnekler:
kitaba, masaya, kaleme
4. Bulunma (-de) Hâli
İsmin “-da, -de, -ta, -te” bulunma eklerinden birini aldığı durumdur.
Örnekler:
kitapta, masada, kalemde
5. Ayrılma (-den) Hâli
İsmin “-dan, -den, -tan, -ten” ayrılma eklerinden birini aldığı durumdur.
Örnekler:
kitaptan, masadan, kalemden
NOT: Hâl eklerini içeren sözcükler başka çekim veya yapım ekleri de alabilirler. Hâl ekleri, diğer eklerden önce ya da sonra kullanılabilir.
Örnekler:
okul-da-ki
Bu kelimede “-da” eki bulunma hâli ekidir ve “-ki” eki ilgi ekidir. Ayrıca, bu sözcüğün yalın hâlinde bir yapım eki bulunmaktadır.