İsim Cümleleri
Yüklemi ek fiil almış veya ad soylu bir sözcük olan cümlelere isim cümlesi denir. Yüklemi fiil olmayan bütün sözcükler ad (isim) cümlesidir. İsim cümlelerinde sıfat, zarf, zamir, edat, ünlem, isim ve sıfat tamlamaları yüklem olarak kullanılabilir.
Örnekler
- Uçun kuşlar, burada vefa bulunmaz. (isim cümlesi)
- Sen açılan bir gülsün, yaprak yaprak. (isim cümlesi)
- Kalem, kılıçtan daha keskindir. (isim cümlesi)
- Dost, dostunun yükünü omuzlayan kişidir. (isim cümlesi)
- Sözü altın olanların susması intihardır. (isim cümlesi)
- Her yiğidin kendine özgü bir yoğurt yeme tarzı vardır. (isim cümlesi)
- Komşular, birbirlerinin külüne muhtaçtır. (isim cümlesi)
- En güçlü iki savaşçı, sabır ve zamandır. (isim cümlesi)
- Kabul edilen bir yanlışlık, kazanılmış bir zafer olarak değerlendirilir. (isim cümlesi)
- Cömertlik, dostluğun özüdür. (isim cümlesi)
- Anı bahçelerinde üşümek, sıcaktı. (isim cümlesi)
- Yalnızlık, dışarıdan gelen bir şey değil, insanın içindedir. (isim cümlesi)
- Bilgi sahibi olan kişi, her yeri dolaşan bir hazinedir. (isim cümlesi)
- Nasıl yapabileceğini bilmek, yapmaktan daha zordur. (isim cümlesi)
- Fazilete giden kapıyı açmak güçtür. (isim cümlesi)
- İkiyüzlünün dilinde tat, kalbinde ise fesat gizlidir. (isim cümlesi)
- Arkadaşlık her zaman gölge veren bir ağaçtır. (isim cümlesi)
- Gerekeni yapmak, en kolay çözümdür. (isim cümlesi)
- İyi bir oyun için yalnızca oyuncular değil, iyi kurallar da gereklidir. (isim cümlesi)
- Mezarlıklar, kendilerini vazgeçilmez sanan kişilerle doludur. (isim cümlesi)
- Evlilik fırtınalı bir denizse, bekârlık bulanık bir bataklıktır. (isim cümlesi)
İsim Cümleleri ile İlgili Notlar
- Fiilimsilerin yüklem olduğu cümleler isim cümlesidir.
- Bütün düşüncesi bir an evvel eve dönmekti. (isim cümlesi)
- Kabahat hem gidenin hem de gelenindir. (isim cümlesi)
- Anı yazmak, ölümün elinden bir şey kurtarmaktır. (isim cümlesi)
- Asla vazgeçmeyin; kaybedenler yalnızca vazgeçenlerdir. (isim cümlesi)
- Yazılıdan sıfır aldım ama önemli olan katılmaktı. (isim cümlesi)
- Okula gelen kişi, onun eski bir tanıdığıydı. (isim cümlesi)
- İsim cümlelerinde sıfat, zarf, zamir, edat, ikileme, isim ve sıfat tamlamaları yüklem olabilir.
- Okulumuzun en çalışkan öğrencisi odur. (yüklem, belirtili isim tamlaması)
- Mustafa saygılı bir öğrenciydi. (yüklem, sıfat tamlaması)
- Sınıfa geç gelen kişi Tuba’ydı. (yüklem, isim)
- En güzel şey dinlenmektir. (yüklem, fiilimsiden oluşmuştur)
- Bunu bize kazandıran sendin. (yüklem, zamirden oluşmuştur)
- Hayat mücadele ve inançtır. (yüklem, bağlaç öbeğinden oluşmuştur)
- Her şey senin içindir. (yüklem, edat grubundan oluşmuştur)
- Üzerindeki elbiselerin çoğu yırtık pırtıktı. (yüklem, ikilemeden oluşmuştur)
- Yüklemde kullanılan ortak köklü sözcüklerin isim mi fiil mi olduğunu cümledeki kullanımından anlarız.
- Yenilgi yenilgi büyüyen bir zafer vardır. (isim cümlesi)
- Sırların sırrına ermek için sende anahtar vardır. (isim cümlesi)
- Göğsünde sürgününü geri çağıran bir damar vardır. (isim cümlesi)
- Senden ümit kesmem, kalbinde merhamet adlı bir çınar vardır. (isim cümlesi)
- Ek-fiil (ek-eylem) isim veya isim soylu sözcüklere gelerek onları yüklem yapar.
- Onlar, o zamanlar daha gençti. (genç idi)
- Onun görünüşüne aldanma; meğer çok gençmiş. (genç imiş)
- Mustafa, düzenli çalıştığından okulunda çok başarılıdır.
- Öğrencilerimizden bazıları gerçekten de çok çalışkandır.
Not: “-dır” ek fiili bazen yazılmaz ama varlığı mevcuttur. Buna gizli ek fiil denir.
- Bu şehrin havası çok temizdir.
- Bizim oralar şu an çok güzeldir.
Dilbilgisi
