İlgi (Tamlayan) Eki Örneklerle Detaylı Açıklama

İlgi (Tamlayan) Eki (-ın, -in, -un, -ün, -im)

İlgi (tamlayan) eki, ad tamlamalarında kullanılan ve tamlayan olan sözcüğe eklenen bir ektir. Bu ek, belirtili ad tamlaması oluşturarak cümlelerde anlam bütünlüğü sağlar.

Kullanım ve Örnekler:

1. Belirtili Ad Tamlaması Oluşturma:
   • Bahçenin çiçekleri herkesin ilgisini çekti.
   • Onların evleri gerçekten çok güzelmiş!
   • Bizim okulumuz kısa sürede yeniden boyandı.
2. Kişi Zamirlerinde İlgi Eki:

   İlgi eki, “ben” ve “biz” kişi zamirlerine geldiğinde “-im” şeklini alır, ve yine bir isim tamlaması oluşturur.

   • Benim babam (Buradaki “-im” eki kişi zamiri “ben”e aittir ve tamlayan eki olarak kullanılmıştır.)
   • Bizim babamız (Benzer şekilde, “-im” eki kişi zamiri “biz”e aittir ve isim tamlaması oluşturur.)
3. İyelik Eki ile Karıştırılmaması Gereken Durumlar:

   İlgi eki olan “-im” ve iyelik eki olan “-ım, -im, -um, -üm” sıklıkla karıştırılabilir. Bu karışıklığı önlemek için “tamlayan” ve “tamlanan” unsurlarına dikkat edilmelidir.

   • Arkadaşın gözlüğü (Burada “-ın” eki tamlayan olarak işlev görür.)
   • Gözlüğün kırılmış (Burada “-ün” eki, senin gözlüğün anlamında tamlanan olarak kullanılmıştır.)
4. Edat ve Fiil Bağlama:

   İlgi eki, isim, zamir ve sıfat-fiil sözcükleri edatlara ve fiillere bağlayabilir.

   • Arkadaşın için bunları yaptım. (İsim, edat ile bağlanmıştır.)
   • Senin için her şeyi göze alırım. (Zamir, edat ile bağlanmıştır.)
   • Tanıdıkların için bunlar hazırlanmış. (Sıfat-fiil, edat ile bağlanmıştır.)
   • Bütün güzellikler senin olsun. (Zamir, fiil ile bağlanmıştır.)
   • Okul birinciliği Furkan’ın oldu. (İsim, fiil ile bağlanmıştır.)
5. İlgi Zamiri (ki):

   Türkçede, ad görevli bir sözcüğe “-ki” ekinin getirilmesiyle oluşturulan ilgi zamiri, belirtili isim tamlamalarında “tamlanan” unsurunun yerini tutar. Bu zamir eklendiği sözcüğe her zaman bitişik yazılır ve büyük küçük ünlü uyumuna uymayan tek biçimi “-ki”dir.

   • Seninki (senin evin)
   • Bizimki (bizim evimiz)
   • Sizinki (sizin eviniz)
6. Diğer Kullanım Alanları:
   • Sınava çalışmalısın ki kazanabilesin. (Burada “-ki” bağlaç olarak kullanılmıştır.)
   • Duydum ki unutmuşsun gözlerimin rengini. (Bu kullanımda “-ki” bağlaç olarak işlev görür.)
   • Akşamki maç oldukça heyecanlıydı. (Burada “-ki” sıfat yapım eki olarak kullanılmıştır.)
   • Evdeki hesap çarşıya uymaz. (Yine burada “-ki” sıfat yapım eki olarak işlev görür.)