Fiilden isim yapan ekleri örneklerle açıklayalım

fiilden isim yapan ekleri örneklerle açıklayalım:

1. -mA/-mE:

  • Fiilin yapılma şeklini, oluşunu veya sonucunu belirtir.
    • Örnekler:
      • Yap + ma = Yapma (Yapılma işi veya eylem)
      • Gel + me = Gelme (Gelme işi veya eylem)
      • Gül + me = Gülme (Gülme eylemi veya sonucu)
      • Yaz + ma = Yazma (Yazma eylemi veya sonucu)

2. -mAk/-mEk:

  • Fiilin yapılma şeklini veya oluşunu belirtir.
    • Örnekler:
      • Oyna + mak = Oynamak (Oynama işi veya eylem)
      • Düşün + mek = Düşünmek (Düşünme işi veya eylem)
      • Konuş + mak = Konuşmak (Konuşma işi veya eylem)
      • Git + mek = Gitmek (Gitme işi veya eylem)

3. -Iş/-İş/-Uş/-Üş:

  • Fiilin karşılıklı yapılmasını veya birlikte yapılmasını belirtir.
    • Örnekler:
      • Konuş + uş = Konuşuşmak (Birlikte konuşma)
      • Bak + ış = Bakışmak (Karşılıklı bakma)
      • Sarıl + ış = Sarılışmak (Birbirine sarılma)
      • Gül + üş = Gülüşmek (Birlikte gülme)

4. -IcI/-IcI/-UcU/-ÜcÜ:

  • Fiili yapan kişiyi veya mesleği belirtir.
    • Örnekler:
      • Savaş + cı = Savaşçı (Savaşan kişi)
      • Yaz + ı = Yazar (Yazan kişi)
      • Öğret + men = Öğretmen (Öğreten kişi)
      • Sat + ı = Satıcı (Satan kişi)

5. -gAn/-gEn:

  • Fiili yapan kişiyi veya aracı belirtir.
    • Örnekler:
      • Kaz + an = Kazan (Kazma aracı)
      • Süz + geç = Süzgeç (Süzme aracı)
      • Aç + aç = Açacak (Açma aracı)
      • Oynat + ı = Oynatıcı (Oynatma aracı)

6. -AcAk/-AcAk:

  • Fiilin yapılacağı zamanı veya yapılması gereken şeyi belirtir.
    • Örnekler:
      • Gel + ecek = Gelecek (Gelme zamanı)
      • Git + ecek = Gidecek (Gitme zamanı)
      • Yap + ılacak = Yapılacak (Yapılması gereken şey)
      • Oku + yacak = Okuyacak (Okunacak şey)

7. -gIn/-gİn/-gUn/-gÜn:

  • Fiilden kaynaklanan bir durumu veya özelliği belirtir.
    • Örnekler:
      • Kork + unç = Korkunç (Korkudan kaynaklanan durum)
      • Sev + gi = Sevgi (Sevmekten kaynaklanan duygu)
      • Bil + gi = Bilgi (Bilmekten kaynaklanan şey)
      • Özgür + lük = Özgürlük (Özgür olmaktan kaynaklanan durum)

8. -dIk/-dIk/-tUk/-tÜk:

  • Fiilin yapıldığı yeri veya zamanı belirtir.
    • Örnekler:
      • Otur + duğum = Oturduğum (Oturduğum yer)
      • Gel + diği = Geldiği (Geldiği yer)
      • Git + tiği = Gittiği (Gittiği yer)
      • Uyur = Yatak (Uyunulan yer)

9. -mAş/-mEş:

  • Fiilin geçmişte yapıldığını veya tamamlandığını belirtir.
    • Örnekler:
      • Gel + miş = Gelmiş (Gelme işi tamamlanmış)
      • Git + miş = Gitmiş (Gitme işi tamamlanmış)
      • Yap + mış = Yapmış (Yapma işi tamamlanmış)
      • Ye + miş = Yemiş (Yeme işi tamamlanmış)

10. -yIş/-yİş/-yUş/-yÜş:

  • Fiilin yapılma şeklini veya tarzını belirtir.
    • Örnekler:
      • Konuş + uş = Konuşuş (Konuşma şekli)
      • Bak + ış = Bakış (Bakma şekli)
      • Gül + üş = Gülüş (Gülme şekli)
      • Yürüy + üş = Yürüyüş (Yürüme şekli)

Yorum yapın