Evrensellik
Evrensellik, bir sanat yapıtının tüm insanlığa hitap eden konuları işlemesidir. Bu kavram, genellikle “Dünya” kelimesiyle ilişkilendirilir. Evrensellik içeren cümlelerde sıkça “tüm,” “bütün,” “herkes,” “genel” gibi kelimeler kullanılır.
Evrensellik ile İlgili Açıklamalı Örnek Cümleler
Örnek 1
“Sanatçının eserleri, herkese hitap eden temalar içerir.”
Bu cümlede, sanat yapıtının bütün insanlığa hitap eden içeriği hakkında bilgi verilmiştir. “Herkese” kelimesi, evrensellik kavramını işaret eder ve bu nedenle cümle evrensellik içeren cümleler arasında yer alır.
Örnek 2
“Şairin eserleri genel mesajlar sunduğu için bütün bölgelerde okunur.”
Burada, “bütün bölgelerde” ifadesi eserin evrensel içeriğini vurgular. Ayrıca, “genel” terimi de evrensellik içeren cümlelerde sıkça kullanılan bir kelimedir. Bu nedenle, cümlede evrensel bir düşünce işlenmiştir.
Örnek 3
“Tolstoy’un eserlerinin günümüzde de geniş bir okuyucu kitlesine ulaşmasının başlıca nedeni, seçtiği temaların bütün insanlığa hitap eden konular olmasıdır.”
Bu cümlede “bütün insanlığa hitap etme” ifadesi, evrensellik kavramını içerir. Tolstoy’un önemli eserleri, ortak özellikleri ön plana çıkararak tüm dünyada tanınmıştır. Dolayısıyla, cümlede evrensellik hakimdir.
Örnek 4
“Montaigne’in ölümsüzlüğünü sağlayan, bütün insanlığa hitap eden denemeler kaleme almasıdır.”
Bir sanat yapıtının bütün insanlığa hitap eden konuları işlemesi evrensellik olarak adlandırılır. “Bütün insanlığa hitap etme” ifadesi, evrensellik içeren bir kavramdır. Bu nedenle, Montaigne’in yapıtları evrensel bir nitelik taşır.
Örnek 5
“Yaşam, özgürlük, sağlık ve eğitim konularını işleyen eserler, tüm dünyada klasikleşir.”
“Yaşam, özgürlük, sağlık ve eğitim” gibi konular, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi‘nde belirtilen temel haklardır. Bu konuların tüm dünyaya yayılması evrensellik ile açıklanabilir. “Tüm dünyaya yayılma” ifadesi de bu kavramı destekler.
Ulusallık
Ulusallık, sözlük anlamıyla “milliyet” kavramına karşılık gelir. Bir sanat yapıtında, sanatçının ulusal özellikleri vurgulaması ulusallık olarak adlandırılır. Ulusallık, evrenselliğe kıyasla daha dar kapsamlı bir kavramdır. Ulusallıkta, “tüm insanlık” yerine “kendi insanı” ve “millilik” ön plana çıkar. “Kendi,” “yerli,” “ulusal” gibi terimler ulusallık ifade eden cümlelerde sıkça yer alır.
Ulusallık ile İlgili Açıklamalı Örnek Cümleler
Örnek 1
“Eserleri, Anadolu’nun kültürel dokusunu yansıtır.”
Bu cümlede, sanatçının ulusal özellikleri ön plana çıkaran eserleri hakkında bilgi verilmiştir. “Anadolu’nun kültürel dokusu” ifadesi ulusallık ile ilişkilidir ve cümle ulusallık içeren cümleler arasında yer alır.
Örnek 2
“Sanatçının eserleri, milli folklor ögelerini içerdiği için diğer eserlerden ayrılır.”
Cümlede “milli” ve “folklor” terimleri ulusallık ölçütünü ifade eder. Bu kavramlar, cümlede ulusallık içeren bir yaklaşımı işaret eder.
Örnek 3
“Ömer Seyfettin, hikâyelerinde yerli karakterleri tercih eder.”
Ulusallık, sanatçının ulusal özellikleri vurgulamasıdır. “Yerli karakterler” ifadesi bu anlamı taşır. Dolayısıyla cümle ulusallık anlamını içeren cümleler arasında değerlendirilir.
Örnek 4
“Ömer Bedrettin Uşaklı, yapıtlarını kendi topraklarının suyu ile besler.”
“Kendi topraklarının suyu” ifadesi ulusallıkla ilişkilidir. Bu cümle, sanatçının ulusal özellikleri ön plana çıkardığını ifade eder.
Örnek 5
“Sanatçı, milli olanı Türk diliyle işleyen nadir şahsiyetlerden biridir.”
Bu cümlede “milli” ve “Türk dili” terimleri, ulusallık kavramını ifade eder. Sanatçının ulusal öncelikleri vurguladığı bu cümle, ulusallık anlamını taşır.