Eleştiri (Tenkit)

Eleştiri (Tenkit) Nedir?

Eleştiri, bir edebi eserin veya düşünce yazısının başarısını ya da başarısızlığını değerlendiren ve bu konuda hüküm bildiren yazılardır. Eleştirmen, bu tür yazıları kaleme alan kişidir. Türk edebiyatında eleştiri, Şinasi’nin dil tartışmalarıyla başlamış, Tanzimat döneminde ise Namık Kemal ile Ziya Paşa ve Recaizade Mahmut Ekrem ile Muallim Naci arasındaki tartışmalar önemli eleştiri örnekleri olarak kabul edilmiştir. Cumhuriyet döneminde ise Nurullah Ataç, Cevdet Kudret ve Suut Kemal Yetkin gibi önemli eleştirmenler öne çıkmıştır.

Eleştirinin Özellikleri:

1. Tanıtım ve Yönlendirme: Eleştiri, değerlendirilen eser veya sanatçıyı okuyucuya çeşitli yönleriyle tanıtarak bilgi sağlar ve yol gösterir.
2. Objektiflik: Etkili bir eleştirmen, kişisel görüşlerden ve öznellikten uzak durarak, değerlendirmeyi objektif bir bakış açısıyla yapmalıdır.
3. Uzmanlık: Eleştirmen, eleştirdiği konu hakkında yeterli bilgi ve uzmanlığa sahip olmalıdır. Bu, eleştirinin derinliğini ve geçerliliğini artırır.

Örnek Eleştiri Yazısı:

“1977 yılında Ertem Eğilmez’in yönetmenliğinde çekilen ‘Şaban Oğlu Şaban’ filmi, Kemal Sunal, Halit Akçatepe, Adile Naşit ve Şener Şen gibi önemli sanatçıların etkileyici performanslarına ev sahipliği yapmaktadır. Geleneksel Türk tiyatrosunun birçok özelliğini başarılı bir şekilde sahneye taşıyan bu film, yıllar geçmesine rağmen değerini korumaktadır. Yeşilçam sinemasının en keyifli yapıtlarından biri olarak kabul edilen ‘Şaban Oğlu Şaban’, günümüzde bile büyük bir beğeniyle izlenmeye devam etmektedir.”

Bu yazılar, eserleri veya düşünce yazılarını değerlendirirken, onların güçlü ve zayıf yönlerini analiz ederek okuyuculara bilgi verir ve anlayış kazandırır.

Bu açıklama ve örnekler, eleştirinin temel özelliklerini ve işlevlerini detaylı ve özgün bir şekilde sunar.