Edebiyat

Şiirde Ölçü Şiirlerde dizeler arasındaki ritmik uyumu ve ahengi sağlayan en temel unsurlardan biri ölçüdür (vezin). Şiirde ölçü, belirli bir kurala dayalı olarak dizelerdeki hece sayısı veya hecelerin vurgulu/vurgusuz yapısı gibi ögelerin düzenlenmesiyle elde edilir. Bu sayede, şiirlerdeki ahenk artırılır ve bir çeşit musiki ortaya çıkar. Ölçünün temel amacı, şiirdeki estetiği ve ritmik yapıyı güçlendirmek, … Devamını oku

Meddah Nedir? Sözlükte “aşırı övgüde bulunan kişi” anlamına gelen meddah, omzunda mendil ve elinde bastonla taklitler yaparak hikâyeler anlatan halk sanatçısıdır. Meddahların sahnelediği performanslar ise “meddah oyunu” olarak adlandırılır. Kısaca meddahlığı “tek kişilik tiyatro” olarak tanımlayabiliriz. Meddah oyunlarında sahne, perde, kostüm ya da dekor bulunmaz. Her şey meddahın zekâsı ve anlatım yeteneğiyle şekillenir. Meddah Oyununun … Devamını oku

Portre Nedir? Bir kişinin karakteristik özelliklerini okuyuculara tanıtmak amacıyla yazılan edebi eserlere portre denir. Bu tür yazılarda gözlem yeteneği oldukça önemlidir. Portre, roman, öykü, anı, gezi yazısı, biyografi ve otobiyografi gibi türlerin içerisinde yer alabildiği gibi, bağımsız bir edebi tür olarak da karşımıza çıkabilir. Portreler, edebi eserlerde kullanıldığında, anlatılan kişiyi okuyucunun zihninde canlandırarak kalıcı bir … Devamını oku

Gezi Yazısı Nedir? Bir kişinin gezip gördüğü yerleri, bu yerlerle ilgili edindiği gözlemleri ve izlenimleri aktardığı yazı türüne gezi yazısı denir. Gezi yazıları, insanların daha önce görmediği yerlere karşı besledikleri merak duygusunun bir ürünüdür. Gezi Yazılarının Özellikleri Seyahatname Olarak Bilinir: Gezi yazıları, aynı zamanda “seyahatname” veya “seyyah yazıları” olarak da adlandırılır. Gerçeklik Üzerine: Bu yazılar … Devamını oku

Şiirde Redif ve Uyak Nedir? Şiirlerde ses tekrarına dayanan iki temel unsur vardır: redif ve uyak (kafiye). Bu iki kavram, genellikle birbiriyle karıştırılsa da aslında birbirinden farklıdır. Uyak ses benzerliğine dayanırken, redif ise anlam ve görev açısından aynı olan kelime ya da eklerin tekrarına dayanır. Redif Nedir? Redif, dizelerin sonlarında aynı anlam ve görevde tekrarlanan … Devamını oku

Şecere-i Türki Türklerin soy ağacını ve kökenlerini anlatan Şecere-i Türki, 17. yüzyılda Ebu’l Gazi Bahadır Han tarafından Anadolu dışındaki bölgelerde kaleme alınmış önemli bir eserdir. Şecere-i Türki’nin Temel Özellikleri Eserde, Türk tarihinin detayları ele alınmış ve bu tarih dokuz ayrı bölümde incelenmiştir. Şecere-i Türki, destan, anı ve tarih karışımı bir yapıya sahiptir. Eser, Çağatay Türkçesi‘nden … Devamını oku

Otobiyografi Nedir? Topluma yön vermiş, önemli başarılar elde etmiş bir kişinin, kendi hayatını kendisinin kaleme aldığı yazılara otobiyografi ya da öz yaşam öyküsü denir. Otobiyografinin Özellikleri Birinci Tekil Şahıs Anlatımı Otobiyografide yazar, kendi yaşamını anlattığı için birinci tekil şahıs diliyle yazılır. Anılarla Yakın İlişki Otobiyografi, büyük ölçüde anılara dayansa da anı türünden farklı olarak, kişinin … Devamını oku

Çapraz uyak (çapraz kafiye), şiirlerde birinci ve üçüncü dizelerin birbiriyle, ikinci ve dördüncü dizelerin ise kendi aralarında uyaklı olması durumuna verilen isimdir. Başka bir ifadeyle, tek sayılı dizelerin birbiriyle, çift sayılı dizelerin de kendi aralarında kafiyeli olmasıyla oluşan bu uyak türü, genellikle dörtlüklerde görülür. Çapraz uyak yapısı “abab” şeklinde bir kafiye düzenine sahiptir ve dörtlükler … Devamını oku

Anı (Hatıra) Tanınmış veya sıradan kişilerin yaşadıkları olayları, tanıklık ettikleri durumları, gözlemlerine ve bilgilerine dayanarak aktardıkları yazı türüne anı (hatıra) denir. Anı türü, geçmişte yaşanan olayların bir çeşit kaydını tutar ve zamanla unutulan ayrıntıları yeniden canlandırır. Anı (Hatıra) Türünün Başlıca Özellikleri Anı yazılarında ele alınan olaylar, hali hazırda yaşanmakta olan değil, geçmişte yaşanmış olan olaylardır. … Devamını oku

Zengin uyak (zengin kafiye), dize sonlarında iki ya da daha fazla sesin bir araya gelmesiyle oluşan uyak türüdür. Özellikle Divan şiirinde sıklıkla kullanılan bu uyak türü, bir uzun ünlü ile bir sessizin birleşmesiyle de meydana gelir. Uzun ünlüler, iki ses olarak kabul edildiği için bir ünsüzle kullanıldıklarında zengin uyak ortaya çıkar. Zengin Uyak (Zengin Kafiye) … Devamını oku