Değerlendirme (Eleştiri) Cümleleri

Değerlendirme (Eleştiri) Cümlesi Nedir? Değerlendirme veya eleştiri cümleleri, bir sanatçı veya yapıt hakkında hüküm veren cümlelerdir. Bu cümleler, eserin özelliklerini belirli bir bakış açısıyla değerlendirir. Değerlendirme cümleleri nesnel ya da öznel olabilir ve olumlu ya da olumsuz yargılar içerebilir.

Türleri:

1. Nesnel Değerlendirme Cümleleri: Nesnel değerlendirme cümleleri, kanıtlanabilir, ölçülebilir ve kişisel görüş içermeyen yargılardır.

Örnekler:

• Bu yapıtında konu mitolojiden alınmış, kişilere doğa üstü nitelikler verilmiştir. (Mitolojiden alınan konular ve doğaüstü nitelikler objektif bir şekilde belirtilmiştir.)
• Şairin son kitabındaki şiirlerini daha çok heceyle kaleme almış. (Şiirlerin hece ölçüsüyle yazıldığı belirtmiştir.)

2. Öznel Değerlendirme Cümleleri: Öznel değerlendirme cümleleri, kişisel görüş ve duygulara dayanan yargılardır.

Örnekler:

• Gerçeğe aşırı bağlı kalması okuyucuyu sıkıyor. (Yazarın gerçeklere bağlı kalmasının okuyucuyu sıktığı kişisel bir görüştür.)
• Kitapta az sayıdaki serbest şiirler etkileyici bir üslupla yazılmış. (Serbest şiirlerin etkileyici olduğu kişisel bir görüştür.)

3. Olumlu Değerlendirme Cümleleri: Olumlu değerlendirme cümleleri, eserin veya sanatçının olumlu yönlerini vurgular.

Örnekler:

• Bu capcanlı ve sağlam öykü hepimizi etkiledi. (Öykünün canlı ve sağlam olması övülmüştür.)
• Yaşananları, dikkatli bir gözlemcilikle önümüze seriyor. (Yazarın gözlem yeteneği övülmüştür.)

4. Olumsuz Değerlendirme Cümleleri: Olumsuz değerlendirme cümleleri, eserin veya sanatçının olumsuz yönlerini vurgular.

Örnekler:

• Özel yaşamı konusunda fazla titizlik gösterir. (Sanatçının özel yaşamına aşırı dikkat ettiği eleştirilmiştir.)
• Kimi romanları roman olmaktan çok, bir propaganda aracını andırır. (Romanların propaganda aracı gibi olduğu eleştirilmiştir.)

5. Hem Olumlu Hem Olumsuz Değerlendirme Cümleleri: Bazı cümlelerde hem olumlu hem olumsuz değerlendirmeler bulunabilir.

Örnekler:

• Öykülerindeki kılçıklı dil, zamanla yerini akıcı bir anlatıma bırakıyor. (Öykülerdeki zor dil eleştirilmiş, ancak sonradan akıcı olduğu övülmüştür.)
• Bir başyapıt olacak düzeyde değilse de izleyicilerin beğenisini kazanacak bir film bu. (Filmin başyapıt olmadığı eleştirilmiş, ancak beğeni kazandığı övülmüştür.)

Belirsiz Değerlendirme Cümleleri:

Bazı cümlelerde değerlendirme olumlu mu, olumsuz mu olduğu net olarak anlaşılamayabilir.

Örnekler:

• Eserlerinde, yaşananları tamamen yöre insanının ağzından anlatıyor. (Yazarın yöre insanının ağzından anlatması olumlu veya olumsuz olarak değerlendirilebilir.)
• Şairin serbest tarzı bırakıp yavaş yavaş heceye geçtiğini gözlemliyoruz. (Şairin tarz değişikliği olumlu veya olumsuz olarak değerlendirilebilir.)
• Günümüz şairleri ölçü ve kafiye gibi ahenk unsurlarını olmazsa olmaz saymıyor. (Şairlerin ölçü ve kafiyeyi önemsememesi olumlu veya olumsuz olarak değerlendirilebilir.)

Sonuç

Değerlendirme (eleştiri) cümleleri, bir sanatçı veya yapıt hakkında bilgi verirken, bu bilginin nesnel veya öznel, olumlu veya olumsuz olup olmadığını belirlemek önemlidir. Bu cümleler, eserin farklı yönlerini ortaya koyarak, okuyucuya daha geniş bir perspektif sunar.