Türkçede Büyük Harf Kullanımıyla İlgili Kurallar
► Cümleler büyük harfle başlar.
Cümlelerin doğru bir şekilde yazılması için büyük harf kullanımı önemlidir. Bu kurala uyarak yazılarımızı düzenli ve anlaşılır hale getirebiliriz.
Örneğin:
- Dersimizi dikkatle dinleyelim.
- Yazarak çalışmak daha kalıcı bir öğrenme sağlar.
› İki çizgi arasındaki açıklama cümleleri büyük harfle başlamaz.
Cümle içinde parantez veya iki çizgi arasına eklenen açıklamalar, ana cümlenin başlama harfiyle aynı küçük harfle başlar.
Örnek:
- Ankara’ya -en sevdiğim şehirdir- gitmek isterim.
› İki noktadan sonra gelen cümleler büyük harfle başlar.
İki nokta (:) kullanılarak yapılan açıklamalar, örnekler veya tanımlamalar büyük harfle başlar.
Örnek:
- Menfaat sandalyeye benzer: Başında taşırsan seni küçültür, ayağının altına alırsan seni yükseltir. (Cenap Şehabettin)
› İki noktadan sonra cümle ve özel ad niteliğinde olmayan örnekler sıralandığında bunlar büyük harfle başlamaz.
Eğer iki noktadan sonra cümleler sıralanıyorsa ve bunlar özel ad içermiyorsa, büyük harfle başlamazlar.
Örnek:
- Bu eksikliği siz de çok evde görmüşsünüzdür: duvarlarda çiviler, çivi yerleri, lekeler… (Memduh Şevket Esendal)
► Dizeler büyük harfle başlar.
Şiirlerde ve dizelerde her dize büyük harfle başlar, bu kurala uymak, şiirlerin düzenini ve anlamını korur.
Örnek:
- Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak;
- Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
- O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;
- O benimdir, o benim milletimindir ancak.
► Özel adlar büyük harfle başlar.
Kişi isimleri, coğrafi isimler ve resmi adlar her zaman büyük harfle başlar.
Örnekler:
- Mustafa Kemal Atatürk
- Türkiye Cumhuriyeti
- Ankara
- Türkçe
- İslamiyet
► Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar.
Bir tarih belirten ay ve gün adları, yazının başında büyük harfle yazılır.
Örnek:
- İstanbul 29 Mayıs 1453 Salı günü fethedildi.
› Belirli bir tarih bildirmeyen ay ve gün adları küçük harfle başlar.
Ay ve gün adları, belirli bir tarihten söz edilmiyorsa küçük harfle yazılır.
Örnek:
- Okullar eylülün ikinci haftası açılıyor.
► Tabela ve levhalarda geçen sözcükler büyük harfle başlar.
Tabela, levha ve benzeri işaretlerdeki kelimeler büyük harfle yazılır.
Örnekler:
- Acil Çıkış
- Müdür Odası
► Kitap, bildiri, makale gibi eserlerde; ana başlıktaki kelimelerin tamamı büyük harfle, alt başlıktaki kelimelerin ise yalnızca ilk harfi büyük olarak yazılır.
Eserlerin başlıklarında ve alt başlıklarında büyük harf kullanımına dikkat edilmelidir.
Örnekler:
- SÖZCÜKTE ANLAM (ana başlık)
- Sözcükte Çok Anlamlılık (alt başlık)
► Kitap, dergi gibi yayınlardaki resim, çizelge, tablo ve benzeri şeylerin altında yer alan açıklayıcı yazılar büyük harfle başlar.
Yayınlarda kullanılan resim, tablo ve çizelgelerin açıklamaları büyük harfle başlamalıdır.
Örnek:
- Orhun Yazıtları