Babür Şah ve Babürname

Eserin Tanımı ve Önemi
Hindistan’da bir Türk devleti kuran Babür Şah tarafından kaleme alınan Babürname, bir anı ve tarih eseridir. Bu eser, Çağatay Türkçesi ile yazılmıştır ve pek çok dilde defalarca basılarak geniş bir okuyucu kitlesine ulaşmıştır. Babür Şah, eserde konuları güncel ve sade bir üslupla ele almıştır. Babürname, 1531 yılında yayımlanmıştır.

Eserin İçeriği
Babürname, Babür Şah’ın yaşamı, devletin kuruluşu ve Hindistan’daki deneyimlerini aktardığı önemli bir kaynak olarak öne çıkar. Bu eser, tarihsel olayların yanı sıra Babür Şah’ın kişisel düşüncelerini ve duygularını da içermektedir.

Çağatayca Metin

Yana men degen dek bu hattlarınnı bitip sen vee okumay sen, ne üçün kim eger okur hayal kılsan edi, okuy almas edin. Okuy almagandın son elbette tagyir berür edin. Hattınnı hud teşviş bile okusa boladur, veli [a]sru muglak tur. Nesr mu’amma hiç kişi körgen emes. İmlan yaman emes, egerçi hayli rast emes. İltifat’nı ta bile bitip sen. Kulınc’nıya bile bitip sen. Hattınnı hudher tavr kılıp okusa boladur, veli bu muglak elfazındın maksud tamam mefhum bolmaydur, galiba hatt bitirde kahillıkın hem oşbu cihettindür. Tekellüf kılay dep sen. Ol cihetten muglak boladur.

Türkiye Türkçesi Çevirisi

Dileklerim doğrultusunda mektuplar yazıyorsun, fakat yazdıktan sonra bunları bir kez daha okumuyorsun. Eğer okumayı düşünseydin, okunamaz olduklarını görecektin ve okuduktan sonra elbette düzeltme yapacaktın. Yazıların zorlukla okunduğu gibi bilmece gibi kalıyor. Nesrin bilmece olacak şekilde tasarlandığı hiç görülmüş müdür? İmlan fena değil ama tam doğru da değil. El yazın bir şekilde çözülebiliyor; ancak İltifat‘ı ta ile yazmışsın, kulunç‘u da ya ile yazmışsın ama bu bilmece gibi kelimelerinle tamamen anlam verilemiyor. Mektup yazmaktaki zorlanmalarını galiba fazla gösterişli yazmaya çalışmana bağlamak gerekiyor.

Bu metin, Babürname‘nin hem tarihî önemini hem de içeriğinin anlaşılırlığını göstermektedir. Babür Şah, hem Türk hem de Hindistan tarihindeki önemli figürlerden biri olarak kabul edilmektedir ve eseri, onun düşünce dünyasını anlamak için önemli bir kaynaktır.