Aziz Sancar Kimdir?

Aziz Sancar: Gecenin Sırlarını Çözen Bilim İnsanı

Mardin’in sıcacık topraklarında, 8 Eylül 1946’da dünyaya gelen Aziz Sancar, çocukluğundan itibaren meraklı ve öğrenmeye açık bir çocuktu. Yıldızlara bakıp evrenin sırlarını çözlemeyi hayal eder, toprağa karışan tohumların nasıl olup da büyüyüp ağaç olduğunu merak ederdi. Bu merakı, onu ileride bilim dünyasının en önemli isimlerinden biri yapacaktı.

İstanbul Tıp Fakültesi’nden mezun olduktan sonra, Amerika Birleşik Devletleri’ne giderek moleküler biyoloji alanında uzmanlaştı. Burada, hayatının geri kalanını adayacağı bir soruya takıldı: “Hücreler, hasar gören DNA’larını nasıl tamir ediyor?” Bu soru, Aziz Sancar’ı yıllarca sürecek bir keşif yolculuğuna çıkaracaktı.

Uzun ve zorlu çalışmaların ardından, Aziz Sancar ve ekibi, hücrelerin DNA onarım mekanizmalarını detaylandıran çığır açıcı araştırmalara imza attı. Bu buluşlar, kanser gibi genetik hastalıkların tedavisinde yeni ufuklar açtı ve tıp dünyasında devrim yarattı.

2015 yılında, bu önemli çalışmaları nedeniyle Nobel Kimya Ödülü’ne layık görülen Aziz Sancar, hem Türkiye’nin hem de tüm insanlığın gururu oldu. Ancak Aziz Sancar, sadece bir bilim insanı değildi. Aynı zamanda mütevazı, çalışkan ve ülkesine bağlı bir insandı. Öğrencilere ve genç bilim insanlarına mentörlük yaparak, onların da bilim dünyasında başarılı olmalarına katkı sağladı.

Aziz Sancar’ın hayatı, zorluklarla dolu olmasına rağmen, azim ve kararlılık sayesinde başarıya ulaşmanın mümkün olduğunu gösteriyor. O, sadece bir bilim insanı değil, aynı zamanda bir ilham kaynağıdır. Onun hikayesi, gençlere, hayallerinin peşinden gitmeleri ve kendi potansiyellerini keşfetmeleri için ilham veriyor.

Aziz Sancar, sadece bilim dünyasında değil, aynı zamanda tüm insanlık için önemli bir figürdür. Onun çalışmaları sayesinde, gelecek nesiller daha sağlıklı bir hayata kavuşabilir. Aziz Sancar, Türk milletinin yetiştirdiği en değerli bilim insanlarından biri olarak, sonsuza dek anılacak ve hatırlanacaktır.

Türk doktor, biyokimyager, akademisyen, moleküler biyolog ve bilim insanı Aziz Sancar, 1946 yılında Mardin’in Savur köyünde, çiftçilikle uğraşan ortanın üstünde gelir grubuna sahip 8 çocuklu bir ailenin ferdi olarak dünyaya geldi. İlk ve ortaöğrenimini Mardin’de tamamladı. Lise yıllarında futbola ilgi duysa da, bu tutkusunu bırakarak eğitimine yönelmeye karar verdi. İstanbul’a giderek yükseköğrenimine burada devam etti.

Aziz Sancar, 1963 yılında İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi’ne giriş yaptı ve burada büyük bir başarı göstererek 1969’da birincilikle mezun oldu. Mezuniyetinin ardından iki yıl boyunca Mardin’in Savur ilçesinde sağlık ocağında doktorluk yaptı.

Sancar, ardından TÜBİTAK bursu ile Dallas, Texas’taki Üniversitesi’ne gitme fırsatı buldu. Burada moleküler biyoloji programına katılarak eğitim aldı. Genetik mühendisliği konusundaki önemli buluşları sayesinde hem yüksek lisans hem de doktora eğitimi yapma şansı elde etti.

Aziz Sancar, 1977-1982 yılları arasında Yale Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde önemli araştırmalara imza attı. Bu çalışmalar sonucunda DNA onarımı üzerine doçentlik tezini tamamladı. DNA onarımı ve hücre dizilimi üzerine başarılı projeler gerçekleştirdi.

Daha sonra ABD’nin North Carolina Üniversitesi Biyokimya ve Biyofizik Bölümü’nde görev almaya başladı. Burada da birçok önemli çalışmaya imza attı, 300’ün üzerinde bilimsel makale yayımladı ve 33 kitap çıkardı. Kanser araştırmalarında da dikkate değer buluşlar yaptı.

Aziz Sancar, 2015 yılında kazandığı Nobel Kimya Ödülü ile uluslararası alanda tanındı ve büyük bir ün kazandı. Bu ödülü, hücrelerin hasar görmüş DNA’larını nasıl onardığını ve genetik bilgisini nasıl koruduğunu gösteren araştırmalarıyla elde etti.

Son 20 yıldır, DNA onarımındaki birçok bileşenin tanımlanmasında kullanılan biyokimyasal yöntemlere öncülük ederek dikkat çekti. 1997’den bu yana bilimsel çalışmalarını ABD’nin North Carolina Üniversitesi’nde biyokimya ve biyofizik bölümünde sürdürmektedir.

Profesör Doktor Aziz Sancar, ABD Ulusal Bilimler Akademisi’ne Mehmet Özdoğan ile birlikte seçilerek, bu prestijli akademik kurula kabul edilen ilk Türk unvanını aldı. Ayrıca, 2006 yılında Türkiye Bilimler Akademisi’ne asli üye olarak kabul edildi.

Bu önemli başarının bir sonucu olarak, İstanbul’da 2018 yılında faaliyete geçen Aziz Sancar Anadolu Lisesi’ne onun adı verildi.

Hem Türk hem de Amerikan vatandaşı olan Aziz Sancar, Gwen Boles Sancar ile evlidir.

Aziz Sancar’ın Kazandığı Ödüller ve Önemli Başarıları:

• ABD Ulusal Bilim Vakfı Genç Araştırmacı Ödülü, 1984
• Amerikan Foto Biyoloji Derneği Ödülü, 1990
• ABD Ulusal Sağlık Enstitüsü Ödülü, 1995
• TÜBİTAK Bilim Ödülü, 1997
• ABD Fen ve Sosyal Bilimler Akademisi Üyeliği, 2004
• Vehbi Koç Ödülü, 2007
• Nobel Kimya Ödülü, 2015

Aziz Sancar ile İlgili Diğer Önemli Bilgiler:

• 2008 yılında Kuzey Carolina’nın Chapel Hill kasabasında kendi birikimleriyle bir Türk Evi kurdu.
• 2015’te kazandığı Nobel Ödülü’nün madalya ve sertifikasını Anıtkabir’e teslim etti.
• Mardin’in Savur köyünde okuma yazma bilmeyen bir ailenin çocuğu olarak doğdu.
• 1976 yılında en yoğun döneminde Türkiye’ye dönerek askerlik görevini yerine getirdi.
• Galatasaray taraftarıdır.