Ata Terzibaşı: Irak Türk Kültürünün Öncüsü

Giriş

Ata Terzibaşı, Irak Türkmen edebiyatının en önemli temsilcilerinden biri olarak kabul edilir. Kendisi, Arapça ve Farsça gibi dillerdeki derin bilgisi sayesinde hem edebi hem de kültürel alanlarda önemli bir figür haline gelmiştir. Terzibaşı’nın yazın hayatı, yalnızca Irak Türklerinin kültürel mirasını gün yüzüne çıkarmakla kalmamış, aynı zamanda bu mirası geniş bir kitleye ulaştırmayı da başarmıştır.

Edebi Faaliyetleri

Ata Terzibaşı, edebi kariyerine çeşitli dergilerde eserler yayımlayarak başlamıştır. Bu dergiler arasında Beyrut’ta yayımlanan “El Edip”, Kahire’de çıkan “El-Risale” ve İstanbul’da neşredilen “Türk Yurdu” gibi önemli yayınlar yer alır. Bu sayede kısa sürede tanınmış ve edebi çevrelerde adından söz ettirmeyi başarmıştır. Onun Arapça ve Farsça bilgisi, ona büyük avantaj sağlamış ve Irak Türk kültürü üzerinde derinlemesine çalışmalar yapmasına olanak tanımıştır.

Sürgün Dönemi ve Etkileri

Kasım dönemi, Irak Türkleri üzerinde büyük baskılarla anılmaktadır. Bu dönemde diktatör lakaplı liderin yönetimi altında, Ata Terzibaşı Hille şehrine sürgüne gönderilmiştir. Ancak bu zor süreç, onun sanatsal ve kültürel faaliyetlerine ara vermesine neden olmamıştır. Sürgünden sonra tekrar serbest kaldığında, Arapça olarak haftalık yayımlanan “Elsakaf vee Hadise” ve Türkçe yayımlanan “Beşir” isimli gazeteleri çıkararak yazın hayatına devam etmiştir. Bu gazetelerde Irak Türkmenlerinin kültürel, sosyal ve siyasi meselelerini gündeme getirerek halkın bilincini artırmaya çalışmıştır.

Eserleri ve Katkıları

Ata Terzibaşı, özellikle Kerkük folklorunu derleyerek ve araştırarak büyük bir miras bırakmıştır. “Kerkük Hoyratları ve Manileri” adlı eseri, edebi dünyada büyük önem taşır ve ona geniş bir ün kazandırmıştır. Bu eser, üç ciltten oluşmakta olup:

Bu eser, 1956 yılında yayımlanmış ve 1970 yılında daha genişletilmiş bir baskı yapılmıştır. Terzibaşı, bu eseriyle sadece Irak Türkmen edebiyatına değil, aynı zamanda Türk edebiyatına da önemli katkılarda bulunmuştur.

“Kerkük Şairleri” Külliyatı

Ata Terzibaşı, Irak’ta yaşayan edebiyatçıları derleyerek “Kerkük Şairleri” başlığı altında 13 ciltlik bir külliyat oluşturmuştur. Bu külliyat, eski alfabeyle basılmış olup, daha sonra Türkiye’de yeni harflerle de yayımlanmıştır. Külliyatta yaklaşık 180 edebiyatçının biyografileri ve şiirleri yer almakta, bu eser Irak Türkmenlerinin kültürel tarihine ışık tutarak başucu kaynağı haline gelmiştir.

Kişisel Hayatı ve Karakteri

Ata Terzibaşı, tüm yaşamını bekâr olarak geçirmiştir. Evlenmeme sebebi sorulduğunda, “Ben kitaplarımla evliyim.” diyerek edebiyata olan bağlılığını vurgulamıştır. Bu söz, onun sanata ve kültüre olan derin sevgisini ifade eden bir anekdot olarak zihinlerde kalmıştır. Ayrıca, avukat, şair ve yazar kimliği ile öne çıkan Terzibaşı, Türk Dünyası Yazarlar ve Sanatçılar Vakfı tarafından 2008 yılında Türk Dünyası Hizmet Ödülü‘ne layık görülmüştür.

Irak Türkmen Folkloru Üzerindeki Etkisi

Ata Terzibaşı’nın Irak Türkmen folkloru ve edebiyatı üzerine yaptığı incelemeler, Türk edebiyatı için önemli bir kaynak teşkil etmektedir. Türk klasikleri arasında yer alan Fuzuli, Bağdatlı Ruhi ve Nesimi gibi sanatçılar hakkında yazdığı makaleler, onun çok yönlü bir yazar olduğunu gösterir. Edebiyatı daha iyi anlamak için yaptığı araştırmalar, onun edebiyat dünyasındaki yerini sağlamlaştırmıştır.

Sonuç

Ata Terzibaşı, yalnızca bir yazar değil, aynı zamanda Irak Türk kültürünün bir neferi olmuştur. Eserleri ve yaptığı araştırmalarla Irak Türkmenlerinin kültürel kimliğini güçlendirmiştir. Kendisi, sanatı ve edebiyatı birleştiren bir köprü vazifesi görmüş ve gelecek nesillere ilham vermiştir.

Google Arama Anahtar Kelimeleri

Ata Terzibaşı hayatı, Ata Terzibaşı kimdir, Ata Terzibaşı eserleri, Ata Terzibaşı Irak Türk edebiyatı, Ata Terzibaşı Kerkük Hoyratları.