Alışılmış Bağdaştırma
Alışılmış bağdaştırma, akıl ve mantık açısından uyumlu olan bağdaştırmalardır. Bu tür bağdaştırmalar, dilde genel bir kabul görmüş, herkes tarafından anlaşılmış ve üzerinde uzlaşı sağlanmış söz veya söz öbekleridir. Bu tür ifadeler, genellikle sözlüklerde ve dilbilim kitaplarında yer almaktadır.
Örnekler:
- Trafik işaretleri
- Okul tabelası
- Trafik sinyalleri
- Mavi elbise
- Kapı kolu
Alışılmamış Bağdaştırma
Alışılmamış bağdaştırma, akıl ve mantık kurallarına uymayan bağdaştırmalardır. Bu tür bağdaştırmalar, mantık açısından ve genel kullanımda uyumsuzluk gösterir. Türkçede genellikle kullanılmayan, alışılmamış ve alışkanlık dışı bağdaştırmalardır.
Örnekler:
- İçilmiş kitaplar
- Trafik patatesi
- Kırık cam
- Yanmış süt
- Domates kapısı
Not: Sınavlarda, alışılmış ve alışılmamış bağdaştırmalarla ilgili sıklıkla cümlelerde boşluk bırakılarak uygun sözcük veya söz öbeği ile boşlukların tamamlanması şeklinde sorular sorulmaktadır.
Örnek Cümleler
Cümle:
O hiçbir zaman ………………. fırsatları aklından çıkaramadı. Belli ki çok etkilenmişti.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere gelecek en uygun sözcük hangisidir?
A) bulunan
B) içilen
C) kaçırılan
D) işitilen
E) uygulanan
Çözüm:
- Bulunan fırsatlar (alışılmamış bağdaştırma, çünkü fırsatlar bulunmaz)
- İçilen fırsatlar (alışılmamış bağdaştırma, çünkü fırsatlar içilmez)
- Kaçırılan fırsatlar (alışılmış bağdaştırma, çünkü fırsatlar kaçırılır)
- İşitilen fırsatlar (alışılmamış bağdaştırma, çünkü fırsatlar işitilmez)
- Uygulanan fırsatlar (alışılmamış bağdaştırma, çünkü fırsatlar uygulanmaz)
Doğru Cevap: “C” seçeneğidir.
