Abartma (mübalağa), edebiyat ve günlük konuşmalarda etkili ve dikkat çekici bir anlatım sağlamak için bir durumu, olayı ya da özelliği olduğundan çok daha büyük veya çok daha küçük gösterme sanatıdır. Abartma sanatı, anlatılanın önemini, büyüklüğünü ya da küçüklüğünü vurgulamak ve dinleyici veya okuyucuda belirli bir etki yaratmak amacıyla kullanılır.
Abartma’nın Özellikleri
- Vurgulama: Bir olayın veya durumun önemini, etkisini, ya da duygusunu güçlü bir şekilde vurgular.
- Etkileyicilik: Anlatımı daha çarpıcı ve ilgi çekici hale getirir.
- Mecaz Kullanımı: Gerçek anlamından saptırarak mecazi anlamda kullanılır.
- Duygusal Etki: Okuyucu veya dinleyici üzerinde güçlü bir duygusal etki yaratır.
Abartma Örnekleri
Örnek 1: “Bu kitabı milyon kere okudum.”
- Gerçek anlam: Bir kitabı milyon kere okumak imkânsızdır.
- Mecaz anlam: Bu ifade, kişinin kitabı çok fazla okuduğunu vurgulamak için kullanılır.
Örnek 2: “Dünyanın en güzel kızı.”
- Gerçek anlam: Dünyadaki tüm kızlarla kıyaslama yapılmadan bu ifade doğrulanamaz.
- Mecaz anlam: Bir kişinin, gördüğü kızı aşırı derecede güzel bulduğunu belirtir.
Örnek 3: “Bu kadar ağır bir yükü dünya sırtlayamaz.”
- Gerçek anlam: Dünya, bir yükü sırtlayamaz.
- Mecaz anlam: Yükün çok ağır ve taşınmasının zor olduğunu vurgular.
Örnek 4: “Gözyaşları sel oldu.”
- Gerçek anlam: Gözyaşları sel gibi akamaz.
- Mecaz anlam: Kişinin çok fazla ağladığını ifade eder.
Örnek 5: “Yemekler o kadar güzeldi ki, parmaklarını yersin.”
- Gerçek anlam: Kimse parmaklarını yemez.
- Mecaz anlam: Yemeklerin çok lezzetli olduğunu abartarak ifade eder.
Örnek 6: “O kadar hızlı koşuyor ki, rüzgar bile yetişemez.”
- Gerçek anlam: Rüzgarın hızına kimse yetişemez.
- Mecaz anlam: Kişinin çok hızlı koştuğunu vurgulamak için kullanılır.
Örnek 7: “Yüz yıl geçti de seni yine unutamadım.”
- Gerçek anlam: İnsan ömrü yüz yıl geçmeye yetmez.
- Mecaz anlam: Kişinin, birini uzun süre unutamadığını belirtir.
Örnek 8: “Bu sıcakta eriyeceğim.”
- Gerçek anlam: İnsan sıcakta erimez.
- Mecaz anlam: Çok sıcak bir ortamda olduğunu ve bu sıcaklığın rahatsız edici boyutta olduğunu ifade eder.
Örnek 9: “Denizde kum, bende para.”
- Gerçek anlam: Denizdeki kum sayısı kadar parası olması imkânsızdır.
- Mecaz anlam: Kişinin çok zengin olduğunu vurgulamak için kullanılır.
Örnek 10: “Sabaha kadar uyumadım, gözümü bile kırpmadım.”
- Gerçek anlam: Göz kırpmadan sabaha kadar durmak fiziksel olarak imkansızdır.
- Mecaz anlam: Kişinin tüm gece boyunca uyumadığını ifade eder.
Abartma sanatı, anlatıma renk ve canlılık katan, etkileyici ve dikkat çekici bir anlatım biçimidir. Hem edebi eserlerde hem de günlük dilde sıkça kullanılmaktadır. Anlatılanın gerçek anlamı bilinerek yapılan bu sanat, ifade edilmek istenen duygunun veya durumun büyüklüğünü, yoğunluğunu ve etkisini abartılı bir şekilde yansıtma amacı güder.