Abbas Sayar: Anadolu’nun Sesi ve Edebiyatın Yüzü
Hayatı ve Eğitimi
Abbas Sayar, gerçek adıyla Nail Abbas Sayar, 21 Mart 1923 tarihinde Yozgat’ta dünyaya gelmiştir. Küçük yaşlarda annesini kaybeden Sayar, genç yaşlarında yaşamın zorluklarıyla tanışmış ve bu durum, ilerideki yazım hayatında önemli bir etki yaratmıştır. Ortaöğrenimini Yozgat’ta tamamladıktan sonra, maddi imkânsızlıklar nedeniyle üniversite eğitimine devam edememiştir. 1945 yılında evlenerek İstanbul’a yerleşen Abbas Sayar, İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde Türkoloji eğitimi almaya başlamış, ancak bu süreci tamamlamadan memleketine geri dönmüştür.
Yozgat’a döndükten sonra kısa bir süre çiftçilik yapmış, ardından yeniden İstanbul’a giderek kendi matbaasını kurmuştur. Bu süreç, onun edebiyat dünyasına adım atmasına vesile olmuştur. Yozgat’a döndüğünde “Bozlak” adlı yerel bir gazete çıkarmış, bu sayede hem edebi kariyerini başlatmış hem de yerel meseleleri gündeme getirmiştir. Aynı zamanda Yozgat’ta yayımlanan “Bozok” ve “İleri” gazetelerinde de çeşitli yazıları yayınlanmıştır.
İkinci evliliğini Hanife Ender Sayar ile yapan yazar, daha sonra Balıkesir’in Ayvalık ilçesine yerleşmiştir. Edebiyatın yanı sıra resim sanatıyla da ilgilenen Abbas Sayar, 1990’lı yıllarda Ankara, Antalya, Ayvalık ve İzmir’de sergiler açmıştır. Sanat yaşamının yanı sıra, edebi kariyeri boyunca pek çok ödül kazanmış, eserleriyle Türk edebiyatına önemli katkılarda bulunmuştur.
Edebi Kişiliği ve Temaları
Abbas Sayar, Türk edebiyatında köy edebiyatı akımının önde gelen romancılarından biridir. Yazı hayatına şiirle başlamış, sonrasında roman türüne yönelmiştir. Romanları ve öyküleri, özellikle yöresel gözlemlere dayanarak kaleme alınmış, Anadolu insanının günlük yaşamına dair samimi ve gerçekçi bir bakış açısı sunmuştur.
Yazılarında genellikle Orta Anadolu’nun hayatını, sosyal yapısını ve köylülerin yaşam şartlarını ele almıştır. Eserlerinde kullandığı dil, halk dilinin zengin sözcük ve deyimlerini barındırarak, Anadolu’nun kültürel kimliğini yansıtmaktadır. Abbas Sayar, toplumun köylü kesiminin yaşam koşullarının iyileştirilmesi gerektiğini vurgulamakta ve bu amaçla aydınlara ve politikacılara seslenmektedir.
Öne Çıkan Eserleri ve Başarıları
Abbas Sayar, 1970 yılında yayımladığı ilk romanı “Yılkı Atı” ile edebiyat dünyasında tanınmaya başlamıştır. Bu eser, yılkıya bırakılan bir atın doğayla mücadelesini konu alırken, aslında köy halkının yoksulluğunu ve çaresizliğini de derinlemesine işlemiştir. Romanın kahramanları genellikle hayvanlardır ve bu durum, okuyucuda farklı bir empati yaratmaktadır. “Yılkı Atı”, daha sonra sinemaya uyarlanmış ve TRT sanat ödülü almıştır.
Abbas Sayar, 1972‘de “Çelo” adlı radyo oyununu, 1974’te “Can Şenliği” adlı eserini dizi şeklinde yayımlamıştır. Edebiyat yaşamı boyunca çeşitli ödüllerle onurlandırılan Sayar, 1971 yılında “Yılkı Atı” romanıyla TRT Roman Başarı Ödülü, 1973 yılında “Çelo” eseriyle TDK Roman Ödülü, 1975’te “Can Şenliği” ile Madaralı Roman Ödülü’nü kazanmıştır. 1999 yılında ise Türkiye Yazarlar Derneği Ödülü‘ne layık görülmüştür. Bunun yanı sıra, çeşitli kurumlar ve saygın kişilerden pek çok plaket almıştır.
Eserleri
Aşağıda Abbas Sayar’ın edebi eserlerine dair bilgiler yer almaktadır:
Tür | Eser Adı |
---|---|
Şiir | Sereserpe |
Gönül Sandalı | |
Şey Gibi | |
Esinti | |
Boşluğa Takılan Ses | |
Roman | Yılkı Atı |
Çelo | |
Can Şenliği | |
Tarla Başı Salkım Saçak | |
Dikbayır | |
Öykü | Yorganımı Sıkı Sar |
Önemli Temalar
- Doğa ve İnsan İlişkisi: “Yılkı Atı” romanında doğanın zorluklarıyla baş başa kalan bir atın hikayesi üzerinden, Anadolu insanının yaşam mücadelesi anlatılmaktadır.
- Yöresel Diller: Eserlerinde sıkça halk diline yer vererek, Anadolu kültürünün zenginliğini ortaya koyar.
- Köy Yaşamı: Köylerin sosyal yapısını ve insanların yaşam koşullarını sade ve anlaşılır bir dille kaleme alır.
Sonuç
Abbas Sayar, Türk edebiyatında kendine has bir yer edinmiş, Anadolu’nun ve köylülerin sesi olmuştur. Eserleri, sadece edebi bir kimlik taşımakla kalmayıp, aynı zamanda toplumsal ve kültürel sorunlara dikkat çeken bir duyarlılıkla yazılmıştır. Yöresel gözlemlerle dolu yazın hayatı, günümüzde de etkisini sürdürmekte ve okuyucularına derin bir bakış açısı sunmaktadır. Abbas Sayar, köy edebiyatının önemli isimlerinden biri olarak Türk edebiyatına damgasını vurmuş, eserleriyle nesiller boyunca hatırlanacak bir miras bırakmıştır.
Anahtar Kelimeler: Abbas Sayar hayatı, Abbas Sayar kimdir, Abbas Sayar eserleri, Türk edebiyatı, köy edebiyatı, Anadolu insanı.