Cahit Sıtkı Tarancı Kimdir? Eserleri, Hayatı ve Edebi Kişiliği

Cahit Sıtkı Tarancı, Diyarbakır‘da, 4 Ekim 1910 tarihinde, ticaret ve tarım alanında faaliyet gösteren bir ailenin oğlu olarak dünyaya gelmiştir. İlkokul eğitimini memleketinde tamamlayan Tarancı, orta öğrenimini Fransızca eğitim veren Saint Joseph Lisesi‘nde sürdürmüş, ardından Galatasaray Lisesi‘nde öğrenim hayatına devam etmiştir. Burada Fransızca’yı derinlemesine öğrenerek ünlü şairler Baudelaire, Rimbaud ve Mallarmé gibi isimlerle tanışma fırsatı bulmuştur. Bu edebi zemin, onun sanatında önemli izler bırakmıştır.

Cahit Sıtkı, edebiyat yolculuğuna öykü yazarak başlamış, ardından şiir alanına yönelmiştir. İlk şiirlerini “Akademi”, “Servet-i Fünun” ve “Uyanış” dergilerinde yayımlamıştır. 1931’de Mülkiye Mektebi (Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi)’ne girmesi, eğitim hayatında bir dönüm noktası olmasına rağmen ikinci yılın sonunda okuldan atılmasıyla sonuçlanmıştır. Bu süreçte, “Ömrümde Sükût” adlı şiir kitabını yayımlayarak edebiyat dünyasına hızlı bir giriş yapmıştır. Daha sonra Ankara Yüksek Ticaret Okulu‘na geçiş yapmış, aynı zamanda Sümerbank’ta memur olarak çalışmıştır.

Tarancı, Paris’e giderek burada hem edebi eserler yazmış hem de gazetelere öyküler göndermiştir. Oktay Rıfat ile tanışması, onun edebi hayatında önemli bir dönüm noktası olmuş, ayrıca radyoda spikerlik yaparak kendine yeni bir alan açmıştır. Ancak, Alman-Fransız Savaşı sebebiyle Türkiye’ye dönmek zorunda kalmış ve kısa bir süre tercümanlık yapmıştır. İstanbul’dan sonra Ankara‘ya geçerek burada Anadolu Ajansı, Toprak Mahsulleri Ofisi ve Çalışma Bakanlığı‘nda tercüman olarak görev almıştır.

Cahit Sıtkı Tarancı, “Otuz Beş Yaş” adlı şiiriyle büyük bir üne kavuşmuş ve 1946 yılında CHP Şiir Ödülü’nü kazanmıştır. 1951’de evlenen şair, bu dönemden sonra yazdığı şiirlerini “Düşten Güzel” adlı eserinde toplamıştır. Ölümünden sonra yayımlanan “Ziya’ya Mektuplar” adlı eseri, arkadaşı Ziya Osman’a yazdığı mektupları içermektedir.

Tarancı, 13 Ekim 1956’da Viyana’da hayata gözlerini yummuş, cenazesi Ankara Cebeci Asri Mezarlığı’na defnedilmiştir.

Edebi Üslubu ve Temaları

Cahit Sıtkı Tarancı, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı’nda önemli bir konuma sahiptir. Öz şiir (saf şiir) anlayışını benimseyen sanatçı, yazın hayatına öykü ile başlamasına rağmen sonraları şiire yönelmiştir. “Otuz Beş Yaş” şiiri ile kazandığı ödül, onun edebi kariyerinde bir dönüm noktası olmuştur. İlk şiirlerinde Fransız şairlerinin etkisi bariz bir şekilde hissedilmektedir.

Temalar ve Anlayış

Tarancı’nın şiirlerinde, ölüm, iç sıkıntıları, karamsarlık ve hayatın anlamı gibi temalar öne çıkmaktadır. “Gün Eksilmesin Penceremden” şiirinde hayata olan bağlılığı açıkça hissettiren sanatçı, hayatın zorluklarına rağmen yaşama sevinci taşımaktadır.

Tarancı, “Şiir, öyle bir türdür ki, bir kelimesini dahi alıp çıkardığınızda şiirdeki bütün tılsım bozulur” diyerek şiirin inceliklerine verdiği önemi vurgulamıştır. Biçim ve ahenk, onun eserlerinde dikkat çeken unsurlar arasında yer alırken, mükemmeliyetçiliği ve dilin sade kullanımıyla dikkat çekmektedir.

Cahit Sıtkı Tarancı’nın Eserleri

Cahit Sıtkı Tarancı, birçok şiir, mektup ve öykü eseri kaleme almıştır. Eserleri, edebi dil ve anlatımındaki zenginlik ile dikkat çekmektedir.

Eser Adı	Tür	Yıl
Otuz Beş Yaş	Şiir	1946
Ömrümde Sükût	Şiir	1928
Düşten Güzel	Şiir	1951
Ziya’ya Mektuplar	Mektup	1957 (ölüm sonrası)
Evime ve Nihal’e Mektuplar	Mektup	1957 (ölüm sonrası)

Cahit Sıtkı Tarancı’nın Şiirlerinden Seçmeler

OTUZ BEŞ YAŞ

Yaş otuz beş! Yolun yarısı eder.
Dante gibi ortasındayız ömrün.
Delikanlı çağımızdaki cevher
Yalvarmak, yakarmak nafile bugün,
Gözünün yaşına bakmadan gider.

MEMLEKET İSTERİM

Memleket isterim
Gök mavi, dal yeşil, tarla sarı olsun;
Kuşların çiçeklerin diyarı olsun.

Memleket isterim
Ne başta dert, ne gönülde hasret olsun;
Kardeş kavgasına bir nihayet olsun.

Cahit Sıtkı Tarancı’nın Diğer Önemli Şiirleri

• Gün Eksilmesin Penceremden
• Yaşamak
• Gözler

Cahit Sıtkı Tarancı, edebi kariyeri boyunca, hem bireysel duyguları hem de toplumsal meseleleri işleyen önemli bir şair olmuştur. Türk şiirine kattığı derinlik ve estetik, onu Cumhuriyet Dönemi’nin en önemli şairlerinden biri haline getirmiştir.

---

Anahtar Kelimeler: Cahit Sıtkı Tarancı hayatı, Cahit Sıtkı Tarancı kimdir, Cahit Sıtkı Tarancı eserleri, Cahit Sıtkı Tarancı şiirleri, Cahit Sıtkı Tarancı edebi kişiliği, Cahit Sıtkı Tarancı şiir temaları.