Mehmet Çınarlı Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatının Önemli Temsilcisi

Mehmet Çınarlı Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatının Önemli Temsilcisi

yazar

Hayatı ve Eğitim Süreci

Mehmet Çınarlı, 1925 yılında Türkiye’nin Karaman iline bağlı Ermenek ilçesinde dünyaya gelmiştir. Babası, sağlık alanında emekli olan ve “Doktor Osman” olarak bilinen Osman Çınarlı’dır. Çınarlı, ilkokul eğitimine Ermenek’te başlamış, ortaokulunu ise Antalya’da tamamlamıştır. Yüksek öğrenim için tercih ettiği yer ise Ankara Üniversitesi‘nde bulunan Siyasal Bilgiler Fakültesi olmuştur; buradan 1948 yılında mezun olmuştur.

Kariyeri ve Resmi Görevleri

Mezuniyetinin ardından, Maliye Bakanlığı‘nda devlet memurluğu yapmaya başlamıştır. Zamanla kariyerinde önemli adımlar atarak 1960 yılında Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdür Yardımcılığına, 1964’te Maliye Tetkik Kurulu Üyeliği’ne, 1967’de TBMM tarafından Sayıştay Üyeliği’ne ve 1981 yılında Anayasa Mahkemesi Üyeliği’ne seçilmiştir. Uzun yıllar kamu görevlerinde bulunmasının ardından, 1990 yılında Amerika Birleşik Devletleri’ne gitmiş ve burada emekli olmuştur.

Edebi Hayatı

Mehmet Çınarlı, edebi kariyerine küçük yaşlarda başlamış ve ilk şiirlerini gazete ile dergilerde yayımlamıştır. Hisar dergisi ve Hisarcılar akımının kurucularından biri olarak tanınır. Resmi görevleri dışında edebiyat ile ilgilenmeye devam eden Çınarlı, bu dergide geçirdiği süre boyunca birçok önemli esere imza atmıştır.

İlk şiiri “Antalya’da Kış”ı 1937’de Antalya Gazetesi’nde yayımlamıştır. Üniversitelerarası Şiir Yarışması‘nda “Sonbahar Duyguları” adlı şiiriyle birincilik ödülünü kazanarak edebiyat camiasında tanınmaya başlamıştır. Şiirlerinde genellikle milli ve bireysel konulara değinmiş, geleneğe bağlı bir sanatçı olarak bilinir.

Edebi Kişiliği ve Tarzı

Mehmet Çınarlı, şair, yazar, denemeci ve eleştirmen kimlikleriyle ön plana çıkmaktadır. Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı’nın önemli temsilcilerinden biri olarak, eserlerinde milli ve bireysel temaları işlerken, açık ve anlaşılır bir dil kullanmıştır. Aruz ve hece ölçüsü gibi geleneksel ölçüleri ustalıkla kullanan Çınarlı, eserlerinde yerli ve milli kültürden beslenmiştir.

Eserleri

Çınarlı’nın eserleri arasında şu başlıca yapıtlar bulunmaktadır:

Eser Adı Tür Özellikleri
Gerçek Hayali Aştı Şiir Günlük yaşamın içinden kesitler sunar.
Yeni Bir Dünya Kurmuşum Şiir Türkiye Milli Kültür Vakfı Şiir Armağanı’nı kazanmıştır.
Güneş Rengi Kadehlerle Şiir İçsel duyguları ve milli kültürü yansıtır.

Mehmet Çınarlı’nın Şiirlerinden Örnekler

Örnek 1: Ayrıldıktan Sonra

Bir an, inan ki, üzmeyecek yokluğum seni,
Kimler hazır değil yine takibe gölgeni!

Bağlarda, öğle vakti, olur başka bahseden,
Bir asma gölgesinde romandan, hikâyeden.

Akşam, sarınca kalbini en ince duygular,
Hoşlandığın şiirleri bir söyleyen çıkar.

Elbet olur o gözleri tasvir eden biri,
Bir koklayıp öpen o küçük, ince elleri...

Her gün çiçekli yolları ellerle gez, dolaş;
En canlı hatıram da silinsin yavaş yavaş.

Gir korkusuzca bahçeme gül, yasemin kopar,
Çeşmemde kahkahanla yarışsın akan sular.

Yalnız, tesadüfen çalınıp eski şarkımız,
Kirpiklerinde çiğ gibi titrerse aşkımız.

Bir perde çek elinle perişan hayalime;
Sustur o içli besteyi, sustur da dinleme...

Örnek 2: Yazlar Az Kaldı

Şimdi zor "bekle" demek gönlüme
"bir başka yılı":
Yazlar az kaldı gülüm, bil ki baharlar sayılı.
Gayrı ter ketse keder, bitse şu bin bir kaygı:
Yazlar az kaldı gülüm, bil ki baharlar sayılı.

Düşünüp olmayacak şeyleri hep dert ettim.
Her zaman dik başımın çizdiği yoldan gittim.
Kim ne isterse desin, gayrı değişmek niyetim:
Yazlar az kaldı gülüm, bil ki baharlar sayılı.

Çağırır cümbüşe yıllar yılı binlerce çiçek.
Neyleyim geçti geçen, pek kısa artık gelecek.
Şimdi olmazsa, bu Şair ne zaman keyfedecek?
Yazlar az kaldı gülüm, bil ki baharlar sayılı.

Mehmet Çınarlı, Türk edebiyatının önemli simalarından biri olarak, hem edebi kimliği hem de resmi görevleri ile tanınmaktadır. Eserlerinde milli kültür unsurlarını ustalıkla işleyen sanatçı, Cumhuriyet Dönemi’nin en etkili şairlerinden biri olarak anılmaktadır. 19 Ağustos 1999 tarihinde Ankara’da hayata veda etmiştir; ancak eserleriyle Türk edebiyatında kalıcı bir iz bırakmayı başarmıştır.

 

Mehmet Çınarlı hayatı, Mehmet Çınarlı kimdir, Mehmet Çınarlı eserleri, Mehmet Çınarlı şiirleri

Dilbilgisi

Yorum yapın