İlhan Geçer: Şiirle Dolu Bir Yaşam
Hayatı ve Eğitim Dönemi
İlhan Geçer, 1917 yılında İstanbul’un Bakırköy semtinde dünyaya gelmiştir. Babası, Askeri Doktor Nafiz Bey olan Geçer, çocukluğunu ve gençliğini Ege Bölgesi’nin güzel yerlerinde geçirmiştir. İlköğrenim hayatına Erdek ve Bandırma İlkokulu’nda başlamış, daha sonra prestijli bir eğitim kurumu olan Robert Kolej‘de ortaöğrenimine devam etmiştir. 1938 yılında Kabataş Erkek Lisesi‘nden mezun olduktan sonra, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi’ne kaydolmuş; ancak eğitimini tamamlayamayarak Galata Maliyesi Vergi Dairesi‘nde memur olarak çalışmaya başlamıştır.
Kariyeri ve Kamu Görevleri
İlhan Geçer, yazın hayatına adım atmadan önce kamu hizmetinde bulunmaya başlamış ve 1945-1950 yılları arasında Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü ile TRT Ankara Radyosu‘nda görev almıştır. 1950-1961 yılları arasında SSK‘da memur ve şef olarak çalışmış, 1973 yılında emekli olmuştur. Kamu görevleri boyunca edindiği tecrübeler, onun yazın hayatını da şekillendirmiştir.
Edebi Yolculuğu
İlhan Geçer, edebi kariyerine şiir yazarak başlamıştır. İlk şiiri “Gözlerin” 1934 yılında Vakit gazetesinde yayımlanmıştır. Yazın hayatı boyunca, Çağrı, Anadolu, Çınaraltı, Hisar, Dergâh, İstanbul, Millet, Milli Kültür, Sanat ve Kültür, Son Havadis, Tercüman, Türk Dili, Türk Edebiyatı, Vakit, Yedigün, Yarımay ve Yücel gibi birçok gazete ve dergide şiirleri yayınlanmıştır.
1950 yılında Munis Faik Ozansoy, Mehmet Çınarlı, Mustafa Necati Karaer ve Gültekin Samanoğlu ile birlikte Hisarcılar grubunu kurmuş, bu grup içinde önemli rol oynamıştır. Zaman zaman derginin yazı işleri müdürlüğünü üstlenmiştir.
İlhan Geçer, 20 Ocak 2004 tarihinde İstanbul’un Üsküdar ilçesinde hayata gözlerini yummuştur.
Edebi Kişiliği
İlhan Geçer, özellikle Hisar dergisinin kurucularından biri olarak tanınır. Şiirlerinde duygu, hüzün ve insan ilişkileri üzerine yoğunlaşan bir şair olarak bilinir. Şiirlerinde sıklıkla sevgi, hatıralar, yalnızlık, karamsarlık, vefa duygusu ve ölüm temaları işlenmiştir. Hem hece vezni hem de serbest nazım kullanarak eserler vermiştir.
Kül şiiri ile 1979 Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü’nü, İstanbul Kitabı ile 1980 Behçet Necatigil Şiir Ödülü’nü, Deniz Eskisi ile 1983 Yeditepe Şiir Armağanı’nı, Güzel Irmak ile de 1988 Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü’nü kazanmıştır.
Eserleri
İlhan Geçer’in edebi kariyerinde öne çıkan eserleri, hem şiir hem de inceleme alanlarında çeşitlilik göstermektedir:
Eser Adı | Tür | Açıklama |
---|---|---|
Büyüyen Eller | Şiir | Çocukluk ve büyüme temalarını işler. |
Belki | Şiir | Hayatın belirsizliklerini ele alır. |
Bir Bulut Geçti | Şiir | Aşk ve hüzün temalarını içeren bir çalışma. |
Özlem Rıhtımı | Şiir | Hasret duygusunu derinlemesine işler. |
Hüzzam Beste | Şiir | Müzik ve aşkı bir araya getiren duygusal bir eser. |
Yeşil Çağ | Şiir | Doğayı ve yaşamın güzelliklerini betimleyen bir eser. |
Cumhuriyet Dönemi Türk Şiiri | İnceleme | Türk şiirinin gelişimi üzerine yapılan bir çalışma. |
İlhan Geçer’in Şiirlerinden Örnekler
Örnek 1: Bir Şehrin Hikâyesi
Şimdi Altındağ'da akşam olmaktadır
Koyu gölgeler düşmüş sokaklardan.
İşçiler, odacılar ellerinde ekmek soğan
Gecekondularına yollanmaktadır.
Bu şehir dile gelir kaldırımlarda
Garip pinekler kahvelerde hanlarda
Uykusuz, düşünceli yolcular garda
Ya gurbet ya sıla hülyasındadır.
Cebeci sırtlarında hastane
Kâh ümide kah ecele dönük biçare.
Askeri, memuru, köylüsü, kızı
Çilesiz sabahların rüyasındadır.
İnsanları karanlık, insanları perişan
Gecelerine çil çil yıldızlar yağan
Asude mütevekkil Yenidoğan,
Yoksul şafaklara uyanmaktadır.
Örnek 2: Anadolum
Ey!..
Rüzgarları burcu burcu hürriyet kokan,
Anamdan yakın,
Yarimden sıcak Anadolum...
Sırtında kırbaçlar şaklamayan
Hür insanlarla dolu.
İliklerine kadar hür Anadolu.
Orda.
Besmeleyle açar şafaklar,
Tevekkülle iner akşamlar.
Dualar sinmiş bulutlar dolaşır
Bereket yağdıran göklerinde,
Teselli çiçek açar dal uçlannda,
Nurdan ırmaklarda yıkanır huzur
Sevda tüten türküler okunur
Uzayıp giden yollar boyunca...
Mevsimleri iç açan,
Ümit gibi yeşil,
Hayal kadar renkli Anadolum
Hür doğdun, hür yaşadın
Hür kalacaksın hür...
Örnek 3: Hatıraların Şehri
Yeşil rüyalarında hatıralar
Mevsimler boyunca çiçeklenirdi.
Sonsuzluğu hayal edilen bahar
Dişi gençliğini bu şehre verdi.
Huzur dal dal açar bahçelerinde
Sevda masalları dinler çiçekler.
Hülyalara dalan gecelerinde
Yeşil gözlerini öper melekler.
"Gümüşlü", fecirle tutuşan kümbet
Fani zaman akar "Nilüfer".
Türbelerde hâlâ mukaddes nöbet
Ova, fethin nal seslerini dinler.
Geçmiş zamanlardan kalan aydınlık
İpek gecelerine iner sel gibi.
Yıldızların koynunda erir aydınlık
Yeşil rengi bir darbımesel gibi.
Hülyalara boş kadehler uzatır
Garip akşamlardan taşan su sesi.
Anlatır sevdaları satır satır
Sır kutusu çınarların gövdesi.
Mavi çinilerden okunur Kur'an
Ses vermedikçe tarih, kubbelerinden.
Hep aynı şarkıyı söyler şadırvan,
"Çıkmaz muhabbetin derun-u dilden..."
Mahzun selvilerde uhrevi sada
Mesut yalnızlığında Emirsultan.
Hatıralar şehri zümrüt Bursa'da
Rüzgârların kanadındadır zaman...
İlhan Geçer, Türk edebiyatında önemli bir yere sahip olan, hem şair hem de araştırmacı kimliği ile tanınan bir sanatçıdır. Şiirlerinde kullandığı içten ve duygu dolu dil ile birçok okuyucunun kalbinde yer edinmiştir. Geçer’in eserleri, yalnızca Türk edebiyatının bir parçası değil, aynı zamanda Türk kültürünün de bir yansımasıdır.
İlhan Geçer hayatı, İlhan Geçer kimdir, İlhan Geçer eserleri, İlhan Geçer şiirleri, İlhan Geçer hakkında, İlhan Geçer edebi kişiliği.