Jean de La Fontaine: Fablların Ustası
Giriş
Jean de La Fontaine, 8 Temmuz 1621 tarihinde Fransa’nın Chateau-Thierry şehrinde, varlıklı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Babası, orman ve su bakanı olarak görev yapıyordu. La Fontaine, genç yaşta Paris’te bir kolejde eğitim almış ve daha sonra hukuk tahsili yapmıştır. Ancak okul hayatında istediği başarıyı bir türlü elde edememiştir. Dindar bir aileden geldiği için papaz olması beklenirken, La Fontaine liseyi okuduğu yıllarda kiliseyle olan bağını koparmıştır. Eğitim hayatını tamamladıktan sonra çeşitli alanlarda memurluk yapmış, 1647’de evlenmiştir. Ancak hayatı boyunca düzensiz ve sorumsuz bir yaşam tarzını benimsemiştir.
Edebiyata Girişi
1673 yılında, bilim adamları ve yazarlarla tanıştıktan sonra La Fontaine, ilk masallarını kaleme almaya başlamıştır. Bu masallar, oldukça ses getirmiş ve La Fontaine’e büyük bir ün kazandırmıştır. Şiir, roman, opera gibi farklı alanlarda da eserler vermiş olsa da, asıl olarak fabl türündeki masalları ile tanınmıştır. Masallarında, genellikle hayvanların şahsında insan özelliklerini eleştirerek, ahlaki dersler vermeyi amaçlamıştır.
Eserlerinde Temalar ve Tarz
La Fontaine’in masallarının konularını, Doğu klasikleri oluşturmuştur. Özellikle Beydeba tarafından yazılan “Kelile ve Dimne” eserindeki 18 hikâye, La Fontaine tarafından şiir formunda yeniden kaleme alınmıştır. Masallarında sade, açık ve anlaşılır bir dil kullanmayı tercih eden La Fontaine, karakter olarak sıkça tilki, kurt, horoz, aslan ve eşek gibi figürlere yer vermiştir. Klasisizm akımının etkisinde kalarak, iyi olanı kötüyü göstererek anlatma yaklaşımını benimsemiştir.
La Fontaine’in canlı ve nükte dolu anlatım tarzı, onu döneminin en önemli yazarlarından biri haline getirmiştir. Teşhis (kişileştirme) ve intak (konuşturma) sanatlarından ustalıkla yararlanarak, masallarına derinlik katmıştır. Eserleri, birçok dünya diline çevrilmiş ve Türkçeye de Recaizade Mahmut Ekrem, Tevfik Fikret ve Orhan Veli Kanık gibi önemli yazarlar tarafından aktarılmıştır.
Önemli Masalları
La Fontaine’in en bilinen masalları şunlardır:
Masal Adı | Konu |
---|---|
Kurt ile Kuzu | Güçlünün zayıfa karşı olan zulmü |
Ağustosböceği ile Karınca | Çalışmanın ve tasarrufun önemi |
Karga ile Tilki | Kandırma ve hile üzerine bir ders |
Aslan ile Fare | Küçüklerin bile önemli olabileceği |
Meşe ile Kamış | Güç ve zayıflık temaları |
Toprak Çanak ile Demir Çanak | Değerlendirme ve aşırı gurur |
Tilki ile Üzüm | İstemek ve kaybetmek üzerine bir hikaye |
Altın Yumurtlayan Tavuk | Tamahkârlığın tehlikeleri |
Vebalılar | Toplumsal eleştiriler |
Sütçü Kız ile Süt Çanağı | Saflık ve saflığın getirdiği zorluklar |
Eskici ile Zengin | Zenginliğin ve fakirliğin getirdiği sonuçlar |
Sonuç ve Mirası
Jean de La Fontaine, 13 Nisan 1695’te Paris’te hayatını kaybetmiştir. Eserleri, hem dönemin hem de sonrasının edebiyatında derin etkiler bırakmış, fabl türünü zirveye taşımıştır. La Fontaine’in masalları, nesilden nesile aktarılarak evrensel bir nitelik kazanmış ve günümüzde bile hala okunmakta ve incelenmektedir.
Anahtar Kelimeler: La Fontaine hayatı, La Fontaine kimdir, La Fontaine eserleri