Muhibbi, Kanuni Sultan Süleyman’ın Edebiyat Yolculuğu

Hayatı ve Hükümdarlığı

Muhibbi, asıl adıyla Süleyman, Osmanlı padişahı Kanuni Sultan Süleyman olarak tanınmaktadır. 1 Kasım 1894’te Trabzon’da doğmuş, Yavuz Sultan Selim’in oğludur. İlk eğitimini doğduğu şehirde almış, genç yaşta Karahisar, Bolu ve Saruhan sancak beyi olarak atanmıştır. Muhteşem unvanıyla da bilinen Muhibbi, 26 yaşında babasının vefatının ardından Osmanlı tahtına geçmiş ve büyük bir hükümdarlık dönemi geçirmiştir.

Muhibbi, Belgrad, Mohaç, Viyana ve Estergon gibi önemli şehirlere karşı toplamda on üç sefere kumandanlık yapmıştır. Belgrad’ın fethi, Orta Avrupa’nın kapılarını açmış, Rodos’un alınması ise Akdeniz’deki hâkimiyeti sağlamlaştırmıştır. Bu dönemde Akdeniz neredeyse bir iç deniz haline gelmiş, Osmanlı İmparatorluğu’nun gücünü pekiştirmiştir. 1566 yılında Zigetvar Kalesi’nin kuşatılması sırasında yaşamını yitiren Muhibbi, Süleymaniye Camii avlusuna defnedilmiştir.

Edebi Kişiliği ve Şiir Anlayışı

Muhibbi, şiirlerinde sıradanlaşan bir üslup benimsemiş, daha çok kanaat, alçakgönüllülük, aşk ıstırabı ve felekten şikâyet gibi temaları işlemiştir. Bazı gazellerinde aksaklıklar bulunsa da, önemli bir kısmı ustalıkla yazılmış şiirlerden oluşmaktadır. Şair, bilgi, hekim ve sanatkârlarla sohbet etmeyi ve eserlerine nazire yazılmasını son derece takdir eden bir karaktere sahiptir. Gazellerinde ince hayaller ve edebi sanatlar öne çıkar, eserlerini sade bir dille yazmaya özen gösterir.

Muhibbi, Arapça, Farsça ve Türkçe şiirler kaleme almıştır; Türkçe ve Farsça eserleri daha fazla ilgi görmüştür. Divan sahibi olan Muhibbi’nin divanında çoğunluğu gazel olmak üzere yaklaşık 3000 şiir yer alır. Eserleri, dönemin şiir anlayışını ve edebi estetiğini yansıtan önemli birer örnektir.

Eserleri

• Divan: “Divan-ı Muhibbi” olarak bilinen bu eser, 1892 ve 1980 yıllarında iki kez basılmıştır. İçerisinde 3000 civarında şiir barındıran bu divanda, özellikle gazel türündeki eserler ön plandadır. Muhibbi, gazel yazımında usta bir sanatçı olarak öne çıkar.

Muhibbi’nin Şiirlerinden Seçkiler

Günümüz Türkçesiyle:

• Halk arasında değerli bir nesne yoktur zenginlik gibi;
  Dünyada bir nefes sağlık kadar kıymetli değildir.
• İçki ve eğlenceye dalma, çünkü sonu kötü;
  Ebedi bir sevgili istersen, ibadetten daha kıymetli bir şey yoktur.
• Ömrün kum taneleri kadar çok olsa da,
  Feleğin içinde bir saat kadar bile geçmez.
• Ey Muhibbi, huzur içinde yaşamak istiyorsan,
  Feragat sahibi olmaya gayret et; yalnızlık köşesine çekilmekten daha iyi bir şey yoktur.

Muhibbi, yalnızca bir hükümdar değil, aynı zamanda önemli bir şairdir. Şiirleri ve eserleri, Osmanlı edebiyatının derinliklerine dair önemli ipuçları sunar. Onun edebi kişiliği, hem sanat hem de yönetim anlayışının bir birleşimidir ve bu yönüyle günümüzde de anılmaktadır.

  Muhibbi, Kanuni Sultan Süleyman, Osmanlı İmparatorluğu, şair, divan, şiir, gazel, edebiyat, Trabzon, tarih.