Yirmisekiz Çelebi Mehmet Osmanlı’nın İlk Daimi Elçisi
Yirmisekiz Çelebi Mehmet, doğum tarihi tam olarak bilinmese de Edirne‘de dünyaya gelmiştir. Yeniçeri Ocağı‘nda yetişen Süleyman Ağa’nın oğlu olarak, o da babasının izinden giderek bu önemli askeri kurumda eğitim almıştır. Yeniçeri Ocağı’nın 28. otasında kayıtlı olduğu için “Yirmisekiz Çelebi” unvanını almıştır.
Kariyer ve Elçilik Görevleri
Yeniçeri Ocağı’ndaki kariyerine hızla yükselerek, çorbacı, muhzırbaşı ve haceganlık rütbelerine ulaşmış ve nihayetinde Yeniçeri Efendisi olmuştur. 1720 yılında Osmanlı Devleti tarafından Fransa’ya büyükelçi olarak atanmış ve bu görevi üstlenen ilk kişi olarak tarihe geçmiştir. Böylece Osmanlı tarihinin ilk daimi elçisi olarak da önemli bir rol oynamıştır.
Elçilik görevi sırasında Paris’te tam on bir ay kalmış, bu süreçte edindiği deneyimler sayesinde Fransızların ilgisini çekmeyi başarmıştır. Yirmisekiz Çelebi Mehmet, Fransa’daki gözlemlerini, yaşadığı olayları ve kültürel farklılıkları derinlemesine analiz ederek, dönüşte kitaplaştırmış ve bu eseri padişah III. Ahmet’e sunmuştur.
Paris’ten döndükten sonra çeşitli devlet kademelerinde önemli görevlerde bulunmuş, daha sonra Mısır‘a siyasi bir görevle atanmıştır. Ancak Patrona Halil İsyanı sonrasında Kıbrıs’a sürgün edilmiş ve 1732 yılında Kıbrıs’ta yaşamını yitirmiştir. Cenazesi Magosa’da, Buğday Camisi’nin yakınlarına defnedilmiştir.
Edebi Kişiliği ve Eserleri
Yirmisekiz Çelebi Mehmet, gözlemlerini ve deneyimlerini kendine has, zarif bir üslup ile ifade eden bir yazardır. Şiirlerinde Fâizî mahlasıyla tanınır ve bu yönüyle edebi sahada kendine bir yer edinmiştir. En bilinen eseri “Sefaretname”, Osmanlı Devleti’nin Fransa ile olan ilişkisini ve Paris’te gördüklerini ayrıntılı bir şekilde ele alan önemli bir eserdir.
Sefaretname, Osmanlı kültürü ile Fransız kültürü arasındaki farklılıkları ve yenilikleri gözler önüne seren bir eser olarak dikkat çeker. Eserde doğallık ön plandadır; Mehmet, Fransa’da tanık olduğu olayları yalın ve yapmacıksız bir dille anlatmaktadır. 1757’de Fransızcaya çevrilen bu eser, Avrupa’yı tanıtan ilk önemli eserlerden biri olarak tarihe geçmiştir. Yirmisekiz Çelebi Mehmet’in bu eseri, hem edebi hem de tarihi açıdan büyük bir öneme sahiptir. Sefaretname, İstanbul ve Paris’te birçok kez basılmış ve 1867 yılında ilk defa basılarak okuyucuyla buluşturulmuştur.
Yirmisekiz Çelebi Mehmet, sadece bir diplomat değil, aynı zamanda Osmanlı edebiyatında da iz bırakan bir şairdir. Fransa’daki gözlemleri ve deneyimleri, yalnızca kendi dönemine değil, sonraki nesillere de ışık tutan önemli bilgiler sunmaktadır. Onun eserleri, iki kültür arasındaki etkileşimi anlamak adına büyük bir kaynak niteliğindedir.
Web sitemizde size en iyi deneyimi sunabilmemiz için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, bunu kabul ettiğinizi varsayarız.TamamHayırGizlilik politikası
