Özne Yanlışlarından Kaynaklanan Anlatım Hataları

Özne Yanlışlarından Kaynaklanan Anlatım Hataları

Anlatımda özne yanlışları, cümlede ortak kullanılmaması gereken öznelerin sanki aynıymış gibi kullanılması sonucu ortaya çıkan hatalardır. Bu tür yanlışlar, anlatımı zayıflatır ve cümlenin anlaşılmasını güçleştirir. Bu hataları düzeltmek, anlatımın daha etkili ve akıcı olmasını sağlar.

---

Yanlış Düzeltilecek ve Yeniden Basılacak

Yanlış:
Derginin yanlışları düzeltilecek ve yeniden basılacak.

Bu cümlede özne yanlışlığı yapılmıştır. Sanki yeniden basılacak olan derginin yanlışlarıymış gibi bir ifade ortaya çıkmaktadır. Ancak burada yanlış olan, düzeltilecek olan kısımlar dergiye ait hatalardır, basılacak olan ise derginin kendisidir.

Doğru:
Derginin hataları düzeltilecek ve dergi yeniden basılacak.

---

İnşaatın Bitmesi ve Hizmete Girmesi

Yanlış:
Mağazanın inşaatı önümüzdeki yıl tamamlanacak ve hizmete açılacak.

Bu cümlede “mağazanın inşaatı” hem bitecek olan hem de hizmete açılacak olan gibi kullanılmıştır. Oysa hizmete girecek olan “inşaat” değil, inşaatı biten “mağaza”dır.

Doğru:
Mağazanın inşaatı önümüzdeki yıl tamamlanacak ve mağaza hizmete girecek.

---

Yetkiler Alınacak ve Görevden Uzaklaştırılacak

Yanlış:
Okul müdürünün yetkileri alındı ve görevden uzaklaştırıldı.

Burada “yetkiler” hem alınan hem de görevden uzaklaştırılan bir şey gibi algılanmaktadır. Oysa görevden uzaklaştırılan, “okul müdürü”dür, yetkiler değil.

Doğru:
Okul müdürünün yetkileri alındı ve müdür görevden uzaklaştırıldı.

---

Yakıt Bitti ve Çalışmıyor

Yanlış:
Arabanın yakıtı bitti, bir türlü çalışmıyor.

Cümlenin bu haliyle, yakıtın çalışmadığı gibi bir anlam çıkıyor. Ancak çalışmayan şey “araba”dır. Bu nedenle özne yeniden düzenlenmelidir.

Doğru:
Arabanın yakıtı bitti, araba bir türlü çalışmıyor.

---

Kar Yüzü Görmeyen Türkiye

Yanlış:
Türkiye’nin birkaç bölgesi hariç henüz kar görmedi.

Bu cümlede özne eksikliği vardır. Türkiye’nin bölümlerinden bahsedilmiş, ancak Türkiye’nin tamamı kastedilmiş gibi bir anlatım vardır. Bu yanlışlık düzeltildiğinde, daha net bir ifade ortaya çıkar.

Doğru:
Türkiye’nin birkaç bölgesi hariç, ülke henüz kar görmedi.

---

Herkes Yatmak İstiyor, Kimse Çalışmak İstemiyor

Yanlış:
Herkes yatmayı düşünüyor, çalışmayı düşünmüyordu.

Cümlenin olumsuz olan ikinci kısmında özne eksikliğinden kaynaklanan bir anlatım bozukluğu bulunuyor. İkinci yüklem için olumsuz bir özne kullanılmalıdır.

Doğru:
Herkes yatmayı düşünüyor, ama kimse çalışmayı düşünmüyordu.

---

Lastik Patladı ve Araç Kaza Yaptı

Yanlış:
Yolda hızla ilerleyen aracın lastiği patladı ve kaza yaptı.

Bu cümlede sanki kaza yapan şey “aracın lastiği”ymiş gibi bir anlam çıkıyor. Oysa kaza yapan lastik değil, “araç”tır.

Doğru:
Yolda hızla seyreden aracın lastiği patladı ve araç kaza yaptı.

---

Bu örneklerde gördüğümüz gibi, özne yanlışlarının düzeltilmesi anlatımı daha doğru ve güçlü kılar. Dikkatlice gözden geçirilmiş cümleler, anlatımda başarıyı getirir ve düşünceler daha net bir şekilde ifade edilir.