Yardımcı Eylem ve Fiilimsi Eksikliğinden Kaynaklanan Anlatım Bozuklukları Örnekleri

Yardımcı Eylem ve Fiilimsi Eksikliğinden Kaynaklanan Anlatım Bozuklukları örnekleriyle bu konuyu daha iyi anlayacaksınız

Örnekler:

Cümle:
Söylediklerinin saçma ve gerçeği yansıtmadığı görülüyor.

Bozukluk Açıklaması:
Bu cümlede, “ve” bağlacından önce ve sonrasındaki ifadelerde bir uyumsuzluk göze çarpmaktadır. “Söylediklerinin saçma yansıtmadığı ve gerçeği yansıtmadığı görülüyor.” gibi yanlış bir yapıyla karşılaşıyoruz. Bu, dil açısından doğru bir yapı değildir.

Düzeltilmiş Hali:
Söylediklerinin saçma olduğu ve gerçeği yansıtmadığı görülüyor.

---

Cümle:
Sınavlara az hatta hiç çalışmadığı aldığı notlardan anladık.

Bozukluk Açıklaması:
Burada, “az” kelimesinden sonra uygun bir fiilimsi eksikliği vardır. Cümle, “Sınavlara az çalışmadığı hatta hiç çalışmadığı aldığı notlardan anladık.” gibi olumsuz bir yapıyla karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle cümlenin anlamına uygun bir fiilimsi getirilmelidir.

Düzeltilmiş Hali:
Sınavlara az çalıştığı hatta hiç çalışmadığı aldığı notlardan anladık.

---

Cümle:
Görevlilerin beyaz kravat ve koyu renk ceket giymesi gerekir.

Bozukluk Açıklaması:
Kravat giymek doğru bir ifade değildir çünkü kravat takılır. Burada kravat ve ceket aynı fiil ile bağlanmış, bu da anlatım bozukluğuna yol açmıştır. Bu durumu düzeltmek için “kravat” sözcüğünden sonra doğru fiilimsi eklenmelidir.

Düzeltilmiş Hali:
Görevlilerin beyaz kravat takması ve koyu renk ceket giymesi gerekir.

---

Cümle:
Hangisinin başarılı, hangisinin başarılı olmadığını öğreneceğiz.

Bozukluk Açıklaması:
Bu cümlede fiilimsinin eksik olduğu bir durum söz konusudur. “Hangisinin” sözcüğünden önce bir fiilimsi getirilmelidir.

Düzeltilmiş Hali:
Hangisinin başarılı olduğunu, hangisinin başarılı olmadığını öğreneceğiz.

---

Cümle:
Çok az veya hiç çalışmadan sınavlara girdiler.

Bozukluk Açıklaması:
Cümlede “çalışmadan” zarf-fiilinin iki kez ortak kullanılması bir anlatım bozukluğuna yol açmaktadır. “Çok az çalışmadan” ifadesi anlam bakımından hatalıdır.

Düzeltilmiş Hali:
Çok az çalışarak veya hiç çalışmadan sınavlara girdiler.

---

Cümle:
Bu yemekleri sağlıklı ve yaşlı olmayan kişiler yiyebilir.

Bozukluk Açıklaması:
Cümlede “olmayan” sıfat-fiili iki kez ortak kullanılmıştır. Bu da dil açısından bir hata oluşturur. Cümleye uygun bir olumlu fiilimsi eklenmelidir.

Düzeltilmiş Hali:
Bu yemekleri sağlıklı olan ve yaşlı olmayan kişiler yiyebilir.

---

Cümle:
Çocuklar bundan en az zarar ya da hiç zarar görmeden kurtulabilirler.

Bozukluk Açıklaması:
“Zarar görmeden” zarf-fiilinin tekrar kullanımı anlatım bozukluğu yaratmaktadır. Cümlede doğru bir ifade kullanılarak bozukluk giderilmelidir.

Düzeltilmiş Hali:
Çocuklar bundan en az zararla ya da hiç zarar görmeden kurtulabilirler.

---

Cümle:
Ona, buraya gelmeden önce mi sonra mı telefon ettin?

Bozukluk Açıklaması:
Ortak kullanılan fiil, cümlenin anlamını bozuyor. “Sonra mı” kelimesinden önce zıt bir fiil kullanılmalıdır.

Düzeltilmiş Hali:
Ona, buraya gelmeden önce mi buradan gittikten sonra mı telefon ettin?

---

Cümle:
Bu, sizlere verebileceğimiz en önemli ödül ve en önemli hedeftir.

Bozukluk Açıklaması:
Burada, “ödül” kelimesi için “vermek” fiilini kullanmak uygun olsa da, “hedef” kelimesi için bu fiil doğru değildir. “Hedef” için uygun fiil “göstermek” olabilir.

Düzeltilmiş Hali:
Bu, sizlere verebileceğimiz en önemli ödül ve gösterebileceğimiz en önemli hedeftir.