Soru zamirleri, isimlerin yerine geçerek sorularımızı şekillendiren özel sözcüklerdir. “Ne, nerede, nereye, nereden, kim, kimi, hangisi, kaçı” gibi kelimelerle bu zamirleri tanımlayabiliriz. Bir cümlede soru zamirini tespit etmek için, o cümleyi soru formundan düz cümleye çevirmek gereklidir. Eğer soru zamiri yerine bir isim ya da zamir getirilebiliyorsa, o sözcük soru zamiridir.
Örneklerle Soru Zamiri Kullanımı
Örnek 1:
Kim bu cennet vatan için feda olmaz ki?
Bu cümleyi normal hale getirdiğimizde:
“Mustafa, bu cennet vatan için feda olur.”
Burada “Kim?” yerine “Mustafa” ismi gelebilir; bu nedenle “kim” bir soru zamiridir.
Örnek 2:
Osman, sana dün bakkaldan ne aldı?
Düz cümle:
“Osman sana dün bakkaldan çikolata aldı.”
Burada “ne?” yerine “çikolata” kullanılabildiği için “ne” soru zamiridir.
Örnek 3:
Nerede yatar benim körpe kuzularım?
Normal cümle:
“Salonda yatar benim körpe kuzularım.”
“Nerede?” yerine “salonda” kelimesi geçtiği için “nerede” bir soru zamiridir.
Örnek 4:
Arkadaşlar, yarın akşam nereye gideceğiz?
Düz cümle:
“Arkadaşlar, yarın akşam sinemaya gideceğiz.”
Burada “nereye” yerine “sinemaya” kelimesi kullanıldığı için soru zamiri olarak işlev görür.
Örnek 5:
Nereden buldun bunları?
Normal cümle:
“Sokaktan buldum bunları, Ahmet.”
“Nereden?” yerine “sokaktan” gelebilir; bu yüzden “nereden” soru zamiridir.
Örnek 6:
Kimden kaptın bu sevdayı, ey gönül?
Düz cümle:
“Yârdan kaptım bu sevdayı, ey gönül.”
Burada “kimden?” yerine “yâr” kelimesi kullanılabildiği için “kimden” bir soru zamiridir.
Örnek 7:
Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın?
Normal cümle:
“Bana dar gelmeyecek makberi İbrahim kazsın.”
“Kimler” yerine “İbrahim” ismi gelebildiği için “kimler” soru zamiridir.
Soru Zamirlerinin Diğer Kullanım Alanları
Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar:
Soru zamirleri, bazen soru sıfatı veya soru zarfı olarak da kullanılabilir.
Soru sıfatı: Bir isimden önce gelerek onunla ilgiliyse.
Soru zarfı: Eylemle ilgiliyse.
Soru zamiri: Bir ismin veya zamirin yerini tutuyorsa.
Örnekler:
Soru Sıfatı:
Ne renk giyersin sen genellikle?
“Ne renk” ifadesiyle “beyaz renk” gibi bir cevap verilebilir.
Soru Zarfı:
Ne dönüp duruyor havada kuşlar?
Burada “ne“, “niçin?” anlamında kullanılmıştır.
Soru Zamiri:
Bizler bugüne kadar bu dersten ne öğrendik?
“Ne“, bir isim veya zamirin yerini tutmaktadır.
Soru Zamirlerinin Tamlamalarda Kullanımı
Belirtili İsim Tamlamalarında:
Tamlayan veya tamlanan olarak kullanılabilirler.
Örnekler:
Tamlayan Soru Zamiri:
Kimin çilesi daha kutsaldır acaba?
Tamlanan Soru Zamiri:
İnsanların kaçı vicdanının sesini dinler?
Tamlanan Soru Zamiri:
Şunların hangisi daha dayanıklıdır?
Hem Tamlayan Hem Tamlanan:
Neyin nesidir bunlar, ey gönül?
Soru Zamirlerinin Hâl Ekleri Alabilme Özelliği
Soru zamirleri, cümle içinde hâl ekleri alabilirler:
Buraya nereden geldiniz?
Nereden gelip nereye gidiyoruz?
Burada kimi bekliyorsun?
Bu masa neden yapılmış? (tahtadan)
Soru Zamirlerinin Cümleyi Soru Yapmaması Durumu
Bazı durumlarda soru zamirleri, cümleyi soru cümlesi yapmazlar:
Örnekler:
Kim buraya gelmişse, adam gibi ağırlamışız.
Ne alırsam bu bakkaldan bozuk çıkar.
Hangisi gelse de pişman olmaz.
Soru zamirleri, Türkçede sorularımızı oluştururken vazgeçilmez araçlardır. Cümle içinde isimlerin yerini alarak anlamın netleşmesini sağlarlar. Hem günlük konuşmalarda hem de edebi eserlerde sıkça karşımıza çıkan bu zamirler, doğru kullanıldığında ifadelerimizi güçlendirir ve anlatımımızı zenginleştirir. Soru zamirlerini etkili bir şekilde kullanmak, dil becerilerimizi geliştirmek adına önemli bir adımdır.
Web sitemizde size en iyi deneyimi sunabilmemiz için çerezleri kullanıyoruz. Bu siteyi kullanmaya devam ederseniz, bunu kabul ettiğinizi varsayarız.TamamHayırGizlilik politikası
