Türemiş sözcükler, kök ya da gövde durumundaki bir sözcüğe yapım eki getirilerek oluşturulan yeni sözcüklerdir. Yapım eki, sözcüğün anlamını ve türünü değiştirir. Türemiş sözcükler, Türkçenin zenginliğini ve ifade gücünü artıran önemli bir unsurdur.
Türemiş Sözcüklerin Özellikleri:
- Yapım Eki Alırlar: Türemiş sözcükler, mutlaka en az bir yapım eki içerirler. Bu yapım ekleri, sözcüğün anlamını ve türünü değiştirir.
- Kök veya Gövdeden Türeyebilirler: Türemiş sözcükler, hem kök hem de gövde durumundaki sözcüklerden türetilebilir.
- Farklı Sözcük Türlerine Ait Olabilirler: Türemiş sözcükler, isim, sıfat, zarf, fiil gibi farklı sözcük türlerine ait olabilirler.
Türemiş Sözcük Örnekleri:
1. İsimden Türemiş Sözcükler:
- ev (isim) -> evci (isim)
- göz (isim) -> gözlük (isim)
- su (isim) -> suluk (isim)
- kitap (isim) -> kitapçı (isim)
- ekmek (isim) -> ekmekçi (isim)
2. Sıfattan Türemiş Sözcükler:
- güzel (sıfat) -> güzellik (isim)
- mutlu (sıfat) -> mutluluk (isim)
- sağlıklı (sıfat) -> sağlık (isim)
- temiz (sıfat) -> temizlik (isim)
- genç (sıfat) -> gençlik (isim)
3. Fiilden Türemiş Sözcükler:
- oku (fiil) -> okuma (isim)
- yaz (fiil) -> yazı (isim)
- gel (fiil) -> geliş (isim)
- git (fiil) -> gidiş (isim)
- ye (fiil) -> yemek (isim)
4. Zarf Fiilden Türemiş Sözcükler:
- yavaş (zarf) -> yavaşça (zarf)
- hızlı (zarf) -> hızlıca (zarf)
- güzel (zarf) -> güzelce (zarf)
- sessiz (zarf) -> sessizce (zarf)
- sakin (zarf) -> sakince (zarf)
Önemli Not:
- Türemiş sözcükler, cümle içerisinde farklı görevlerde kullanılabilirler. Örneğin, bir isimden türemiş bir sözcük cümlede özne, nesne veya dolaylı tümleç görevinde bulunabilir.