Adlaşmış Sıfat Nedir? Örnekleri

Adlaşmış Sıfat Nedir? Örnekler

Adlaşmış sıfat, nitelik bildiren sıfatların, sıfat tamlamalarında isimlerin düşmesi sonucu, ad olarak kullanılması durumunu ifade eder. Bu tür sıfatlar genellikle niteleme sıfatlarıyla oluşturulurlar. İşte adlaşmış sıfatların daha iyi anlaşılması için bazı örnekler:

Örnek 1

Genç insanlar daha çabuk anlar.
Gençler daha çabuk anlar.

Bu cümlede “genç insanlar” bir sıfat tamlamasıdır. “Genç” kelimesi sıfat olarak görev yaparken, herhangi bir ek almamıştır. Ancak “-ler” ekinin eklenmesiyle “genç” kelimesi sıfat olmaktan çıkarak adlaşmış sıfat haline gelir.

Örnek 2

Çalışkan öğrencileri herkes sever.
Çalışkanları herkes sever.

Burada da “çalışkan öğrenciler” sıfat tamlamasıdır. “Çalışkan” kelimesi, yine sıfat görevinde iken, ek almamıştır. “-ları” ekinin gelmesiyle bu kelime de adlaşmış sıfat olarak kullanılmaya başlar.

Anlam Karışıklığına Dikkat

Adlaşmış sıfatlardan sonra bir isim gelirse, anlam karmaşası yaşanabilir. Bu durumlarda, anlamı netleştirmek için virgül (,) kullanılması önerilir.

Örnekler:
Yaralı, doktora durmadan bağırıyordu. (Burada “yaralı” kelimesi, “yaralı kişi” anlamında kullanılmıştır.)
İhtiyar, adama bir şeyler söylüyordu. (Burada “ihtiyar” kelimesi, “ihtiyar adam” anlamındadır.)
Kurnaz, adamı kandırmaya çalışıyordu. (Burada “kurnaz” kelimesi, “kurnaz adam” anlamındadır.)

Sıfat-Fiil Eklemleriyle Adlaşmış Sıfatlar

Sıfat-fiil ekleri almış kelimeler de adlaşmış sıfat görevini üstlenebilir. Bu durumun anlaşılabilmesi için cümlelerin açılımına dikkat edilmelidir.

Örnekler:
Gelen gideni aratır.
Gelen kişi giden kişiyi aratır.

Her yüzüne güleni dost sanma.
Her yüzüne gülen kişiyi dost sanma.

Ağlayanın malı gülen’e hayır etmez.
Ağlayan kişinin malı gülen kişiye hayır etmez.

Hiç bilenle bilmeyen bir olur mu?
Hiç bilen kişilerle bilmeyen kişiler bir olur mu?

Çok bilen çok yanılır.
Çok bilen kişiler çok yanılır.

Bu örnekler, adlaşmış sıfatların cümle içinde nasıl kullanıldığını ve anlam derinliğini gösterir. Adlaşmış sıfatların doğru kullanımı, dilin zenginliğini artırırken, anlamın daha etkili bir şekilde iletilmesine yardımcı olur. Başarı dolu bir dil serüveninde bu bilgilerin bilinmesi, ifadelerinizi güçlendirecektir.