Mastar Ekinin Kullanımı ve Doğru Yazımı
“-mek” ile biten mastar sözcüklerden sonra “-a, -e, -ı, -i” ekleri geldiğinde, “k” ünlüsü düşer ve yerini “y” kaynaştırma ünlüsü alır. Bu durumdaki sözcüklerde yumuşama yaşanmaz.
Örnekler
- Yazmak > yazma-y-ı
- Gülmek > gülme-y-i
- Silmek > silme-y-i
- Darılmak > darılma-y-ı
- Aldanmak > aldanma-y-ı
- Görmek > görme-y-e
- Kazanmak > kazanma-y-a
Mastar Ekinin Doğru ve Yanlış Kullanım Örnekleri
- Kaldırımda yürümeği özlemişti. (Yanlış)
- Kaldırımda yürümeyi özlemişti. (Doğru)
- Ablasını görmeğe gitmiş. (Yanlış)
- Ablasını görmeye gitmiş. (Doğru)
- Kitapları okumağa vakit ayırmalıyız. (Yanlış)
- Kitapları okumaya vakit ayırmalıyız. (Doğru)
- İnsanın birini sevmeğe vakti olması gerekir. (Yanlış)
- İnsanın birini sevmeye vakti olması gerekir. (Doğru)
Mastar Eklerinin Yazılışıyla İlgili Önemli Uyarılar
- Sözcükler olumsuz hale getirilirken yalnızca “-me, -ma” olumsuzluk ekleri kullanılmalıdır.
- Yazmak > yazma-y-ı > yazmama-y-ı
- Gülmek > gülme-y-i > gülmeme-y-i
- Silmek > silme-y-i > silmeme-y-i
- Darılmak > darılma-y-ı > darılmama-y-ı
- Aldanmak > aldanma-y-ı > aldanmama-y-ı
- Görmek > görme-y-e > görmeme-y-e
- Olumsuzluk yapılırken de “-me, -ma” eklerinden sonra “y” koruyucu ünlüsü gelir. Diğer kullanımlar yanlıştır.
- Yazmak > yazma-y-a > yazmama-y-a (Doğru)
- Yazmak > yazma-ğ-a > yazmama-ğ-a (Yanlış)
- Gülmek > gülme-y-e > gülmeme-y-e (Doğru)
- Gülmek > gülme-ğ-e > gülmeme-ğ-e (Yanlış)
- Silmek > silme-y-e > silmeme-y-e (Doğru)
- Silmek > silme-ğ-e > silmeme-ğ-e (Yanlış)
- Darılmak > darılma-y-a > darılmama-y-a (Doğru)
- Darılmak > darılma-ğ-a > darılmama-ğ-a (Yanlış)
- Aldanmak > aldanma-y-a > aldanmama-y-a (Doğru)
- Aldanmak > aldanma-ğ-a > aldanmama-ğ-a (Yanlış)
- Görmek > görme-y-e > görmeme-y-e (Doğru)
- Görmek > görme-ğ-e > görmeme-ğ-e (Yanlış)
Bu bilgiler ışığında mastar eklerinin doğru kullanımı, yazım kuralları açısından büyük önem taşımaktadır.