Örneklerle Dilin Alıcıyı Harekete Geçirme İşlevi Açıklaması

Dilin bu işlevinde, amacın alıcıyı bir eyleme yönlendirmek olduğu görülür. Burada, hedef kitle üzerinde bir davranış değişikliği sağlamak hedeflenir. Politik kampanyalar, reklamlar, broşürler ve “veda hutbesi” gibi metinler, alıcıyı harekete geçirme işlevinin tipik örneklerindendir.

Alıcıyı Harekete Geçirme İşlevi Örnekleri

• Çocuklar, tören başlamak üzere, hemen aşağıya inmenizi rica ediyorum!

  Bu cümlede, çocukların acilen belirli bir yere gitmeleri istenmektedir.

• Değerli vatandaşlar! Lütfen toplanın, dinleyin ve katılın!

  Burada, bir grup insanın bir araya gelmesi ve belirli bir etkinliğe katılmaları yönünde bir çağrı yapılmaktadır.

• Evimizi acilen boşaltmamız gerekiyor!

  Evden hemen ayrılmayı gerektiren acil bir durumu ifade eder.

Veda Hutbesi

• Ey insanlar! Lütfen sözlerimi dikkatle dinleyin! Bilmelisiniz ki, bu yıl bir daha sizinle burada buluşmam mümkün olmayabilir.

  Burada dinleyicilere, söylenenlerin önemini kavrayarak dikkatle dinlemeleri gerektiği vurgulanmaktadır.

• Ey topluluk! Bugünleriniz, aylarınız ve bu şehir, ne kadar mukaddes ve kutsalsa, canlarınız, mallarınız ve namuslarınız da o kadar korunmaya değer ve kutsaldır.

  Bu ifade, topluluğun değerlerine ve haklarına ne kadar önem verildiğini belirtir, onları korumaya yönelik bir uyarıdır.

• Ey dostlar! Rabbinize kavuşacağınız gün yakındır. O gün, yaptıklarınızdan sorulacaksınız. Sakın benden sonra eski sapkınlıklara dönmeyin ve aranızda kargaşaya neden olmayın. Bu öğütlerimi burada olanlar, bulunmayanlara iletsin.

  Burada, alıcıları doğru davranışlar sergilemeleri konusunda uyaran bir mesaj verilmektedir.

• Ey topluluk! Her kimde bir emanet varsa, onu derhal sahibine teslim etsin. Bilin ki, faizlerin tüm türleri kaldırılmıştır ve ilk kaldırdığım faiz de amcam Abbas’a ait olanıdır. Ancak anaparanız size aittir, ne zulmedin ne de zulme uğrayın.

  Emanetlerin iadesi ve faizlerin yasaklanması hakkında bilgi verirken, adaletli ve dürüst davranmaları gerektiği konusunda bir çağrı yapılmaktadır.

• Ey insanlar! Şeytan, bu topraklarda tapınmaktan tamamen ümidini kesti. Ancak, küçük bir hatada bile ona uyarsanız, bu onu mutlu edecektir. Dinimizi korumak için bu tür hatalardan kaçının.

  Dinin korunmasına yönelik bir uyarı ve dikkat edilmesi gereken konular hakkında bilgi verilmektedir.

• Ey insanlar! Kadınların haklarına riayet etmenizi ve bu konuda Allah’tan korkmanızı tavsiye ederim. Kadınları Allah’ın emaneti olarak aldınız ve onların namusunu sizin için helal kıldınız. Kadınların hakları, sizin onları yatağınıza sokmamanız ve izniniz olmadan evinize kimseyi almamalarıdır.

  Kadın haklarına saygı gösterilmesi ve adil davranılması yönünde bir öneri ve uyarıda bulunulmaktadır.

• Ey müminler! Size iki emanet bırakıyorum: Allah’ın kitabı Kur’an ve Peygamberinin sünneti. Bu emanetlere sarıldığınız sürece doğru yolda kalırsınız.

  Dinî değerlerin korunması ve bu değerler doğrultusunda yaşamanın önemine dikkat çekilmektedir.

• Ey müminler! Sözlerimi dikkatle dinleyin ve iyi anlamaya çalışın. Müslümanlar birbirlerinin kardeşidir ve Müslümanların kanı ve malı birbirlerine helal değildir, ancak gönül rızası ile verilenler hariçtir.

  Müslümanlar arasındaki kardeşlik ve mal paylaşımı konularında net bir açıklama yapılmaktadır.

• Ey insanlar! Yarın sizden hesap sorulacak; o zaman ne cevap vereceksiniz? Sahabe-i kiram hep bir ağızdan, ‘Allah’ın elçiliğini yerine getirdiniz, vazifenizi hakkıyla yaptınız, bize öğütlerde bulundunuz,’ diye cevap verdiler. Bunun üzerine Peygamberimiz, ‘Şahit ol Yarab!’ diyerek bu şahitliği yeminle teyit etti.

  Burada, bir sorumluluğun yerine getirilip getirilmediği konusunda son bir uyarı ve doğrulama yapılmaktadır.

Bu örnekler, alıcıyı harekete geçirme işlevinin çeşitli şekillerde nasıl uygulanabileceğini ve dinleyiciyi belirli bir eyleme yönlendirmek için dilin nasıl kullanıldığını gösterir.