İsimden Fiil Yapan Ekler ve Örnekleri

İsim kök veya gövdelerine eklenerek yeni fiiller türeten eklere isimden fiil yapım ekleri denir. Bu ekleri alan sözcükler, fiil kök ya da gövdesi oluşturur ve isimden fiil meydana getirir.

Başlıca İsimden Fiil Yapım Ekleri

• -al, -el: Bu ekler isimlere eklenerek fiil anlamı kazandırır.
  • azal- (azal-: miktarı, sayıyı azaltmak)
  • düzel- (düzel-: hatayı, durumu düzeltmek)
  • daral- (daral-: bir şeyin daralması)
  • boşal- (boşal-: içinin boşalması)
  • çoğal- (çoğal-: miktarın artması)
  • körel- (körel-: keskinliğin azalması)
• -la, -le: Bu ekler isimleri fiil haline getirir.
  • avla- (avla-: avlamak, avcılık yapmak)
  • izle- (izle-: takip etmek)
  • işle- (işle-: bir şeyin işlem görmesi)
  • başla- (başla-: bir işe başlamak)
  • sula- (sula-: bir şeyin üzerine su dökmek)
  • suçla- (suçla-: suçlamak)
  • terle- (terle-: terlemek)
  • taşla- (taşla-: taş atmak)
  • özetle- (özetle-: bir şeyi özetlemek)
• -l: İsimlere eklenerek fiil anlamı kazandırır.
  • doğrul- (doğrul-: doğrulamak)
  • alçal- (alçal-: alçak hale gelmek)
  • kısal- (kısal-: uzunluğun kısalması)
  • incel- (incel-: kalınlığın incelmesi)
  • sivril- (sivril-: köşeli, sivri hale gelmek)
  • durul- (durul-: sakinleşmek)
  • eksil- (eksil-: miktarın azalması)
• -sa, -se: Bu ekler isimlerden fiil türetir.
  • susa- (susa-: susmak)
  • garipse- (garipse-: tuhaf bulmak)
  • önemse- (önemse-: dikkate almak)
• -ımsa, -imse: İsim köklerine eklenerek fiil anlamı kazandırır.
  • benimse- (benimse-: kabul etmek, sahiplenmek)
  • kötümse- (kötümse-: olumsuz görmek)
  • azımsa- (azımsa-: az görme)
  • özümse- (özümse-: bir şeyi anlama, içselleştirme)
• -a, -e: Bu ekler isimleri fiil haline getirir.
  • boşa- (boşa-: işe yaramaz hale gelmek)
  • kana- (kana-: tatmin olmak)
  • oyna- (oyna-: oyun oynamak)
  • benze- (benze-: benzeme)
• -leş, -laş: İsimlerden fiil türeterek bu fiillere dönüşür.
  • beyazlaş- (beyazlaş-: beyazlaşmak)
  • şakalaş- (şakalaş-: şakalaşmak)
  • dertleş- (dertleş-: derdini paylaşmak)
  • çocuklaş- (çocuklaş-: çocuk gibi davranmak)
  • taşlaş- (taşlaş-: taş gibi sertleşmek)
• -lan, -len: İsimlere eklenerek fiil anlamı kazandırır.
  • evlen- (evlen-: evlenmek)
  • izlen- (izlen-: izlenim kazanmak)
  • içlen- (içlen-: bir şeye içten yaklaşmak)
  • hoşlan- (hoşlan-: hoşlanmak)
  • seslen- (seslen-: seslenmek)
  • yaşlan- (yaşlan-: yaşlanmak)
• -ar, -er: İsimlere eklenerek fiil anlamı kazandırır.
  • karar- (karar-: karar almak)
  • yeşer- (yeşer-: yeşil hale gelmek)
  • ağar- (ağar-: ağarmak)
• -da, -de: İsim köklerine eklenerek fiil türetir.
  • ışılda- (ışılda-: parlamak)
  • fısılda- (fısılda-: fısıldamak)
  • gürülda- (gürülda-: guruldamış olmak)
  • hışırda- (hışırda-: hışırdamak)
  • horulda- (horulda-: horlamak)
  • çıtırda- (çıtırda-: çıtırdamak)
• -at: İsimlere eklenerek fiil anlamı kazandırır.
  • yönet- (yönet-: yönetmek)
  • gözet- (gözet-: gözetmek)
• -kır: İsim köklerine eklenerek fiil türetir.
  • haykır- (haykır-: bağırmak)
  • sümkür- (sümkür-: burnunu silmek)
  • fışkır- (fışkır-: sıçramak)
• -ık: İsim köklerine eklenerek fiil türetir.
  • birik- (birik-: bir araya gelmek)
  • gözük- (gözük-: görünmek)
  • gecik- (gecik-: geç kalmak)
  • acık- (acık-: aç hissetmek)

Bu ekler, isimlerden fiil türeterek, fiil köklerinin anlamını genişletir ve yeni fiiller oluşturur.