GÜNLÜK (GÜNCE)

Tanım ve Özellikleri:

Günlük, bir kişinin günlük olaylar, düşünceler, duygular ve izlenimlerini tarih belirterek düzenli olarak kaydettiği kişisel ve öznel bir yazı türüdür. Günlükler, yazarın iç dünyasına ayna tutarak onun kişiliği, düşünce yapısı ve yaşam tarzı hakkında önemli ipuçları sunar.

• Düzenli Kayıt: Günlükler genellikle her günün sonunda veya belirli aralıklarla tutulur.
• Tarih Belirtilmesi: Her günlüğün başına yazıldığı tarih not edilir.
• Sıcak ve Samimi Anlatım: Olaylar ve duygular yaşandığı anın sıcaklığıyla aktarılır.
• Konuşma Dili: Günlüklerde resmiyetten uzak, doğal ve samimi bir dil kullanılır.
• İç Konuşma: Yazarın kendi kendisiyle konuştuğu, iç dünyasını yansıtan bir anlatım biçimi kullanılır.
• Öznellik: Yazarın kişisel görüşleri, duyguları ve yorumları ön plandadır.
• Okuyucu Kaygısı Yok: Günlükler genellikle yazarın kendisi için yazılır, okuyucu düşünülerek yazılmaz.
• Tarihsel Belge Niteliği: Günlükler, yazıldıkları dönemin sosyal, kültürel ve siyasi hayatına dair önemli bilgiler içerir.

Günlük Türleri:

• İçe Dönük Günlükler: Yazarın kendi iç dünyasına odaklandığı, duygusal ve düşünsel dünyasını yansıttığı günlüklerdir.
• Dışa Dönük Günlükler: Yazarın dış dünyadaki olayları, gözlemlerini ve diğer insanlarla olan ilişkilerini anlattığı günlüklerdir.

Günlük ve Anı Arasındaki Fark:

Günlükler, olayların yaşandığı anda yazılırken, anılar geçmişe dönük olarak kaleme alınır. Günlükler daha çok kişisel duygular ve düşünceler üzerine odaklanırken, anılar daha çok yaşanmış olayları ve hatıraları anlatır.

Türk Edebiyatında Günlük:

Türk edebiyatında günlük türü, Tanzimat Dönemi’nde Batı edebiyatının etkisiyle ortaya çıkmıştır. Direktör Ali Bey’in “Seyahat Jurnali” Türk edebiyatındaki ilk günlük örneği olarak kabul edilir. Nurullah Ataç, Salah Birsel, Tomris Uyar gibi yazarlar, Türk edebiyatında günlük türünün önemli temsilcileri arasındadır.

Günlüklerin Önemi:

Günlükler, hem edebi hem de tarihsel açıdan önemlidir. Yazarların iç dünyalarına ışık tutan günlükler, aynı zamanda toplumların geçmişine ve kültürel değerlerine dair önemli bilgiler sunar.