Oscar Wilde (1859-1900)

Oscar Wilde: 19. Yüzyılın En Renkli ve Tartışmalı Edebi Şahsiyetlerinden Biri

Oscar Fingal O’Flahertie Wills Wilde, 16 Ekim 1854’te Dublin, İrlanda’da doğmuş İngiliz-İrlandalı bir oyun yazarı, romancı, kısa öykücü ve şairdir. 19. yüzyılın sonlarında, özellikle İngiltere’de, zekice esprileri, aforizmaları ve estetikçilik akımına olan bağlılığıyla tanınan oldukça popüler bir figürdü.

Hayatı ve Kariyeri

  • Gençlik ve Eğitim: Dublin’de iyi eğitim gören Wilde, Oxford Üniversitesi’nde klasikler üzerine eğitim aldı. Üniversite yıllarında estetikçilik akımının etkisi altında kalarak, sanat ve güzelliğin hayatın en önemli unsurları olduğuna inandı.
  • Edebiyat Kariyeri: Edebiyat dünyasına şiir ve denemelerle adım atan Wilde, kısa sürede tiyatro oyunları ve romanlarıyla büyük başarılar elde etti. En ünlü eserleri arasında Dorian Gray’in Portresi romanı ve Ciddi Olmanın Önemi adlı komedi oyunu yer alır.
  • Skandal ve Düşüş: Wilde’ın özel hayatı, dönemin toplumsal normlarına göre oldukça özgürdü. Bu durum, dönemin İngiltere’sinde büyük bir skandala yol açtı ve Wilde, eşcinsellik suçlamasıyla hapse atıldı.
  • Son Yılları: Hapisten çıktıktan sonra, sağlık sorunları ve maddi sıkıntılar yaşayan Wilde, 30 Kasım 1900’de Paris’te hayatını kaybetti.

Wilde’ın Eserlerinin Temaları ve Üslubu

  • Estetikçilik: Wilde’ın eserlerinde estetik kaygılar her zaman ön plandadır. Güzellik, sanat ve zeka, onun eserlerinin temel temalarındandır.
  • Toplumsal Eleştiri: Wilde, eserlerinde dönemin İngiliz toplumunu ve ahlaki değerlerini hicivle eleştirir.
  • Zekice Espriler ve Aforizmalar: Wilde’ın eserleri, akıllıca hazırlanmış espriler ve unutulmaz aforizmalarla doludur.
  • Çift Anlamlılık: Wilde, eserlerinde sık sık çift anlamlılığa başvurur ve okuyucunun farklı yorumlara açık metinler sunar.

Neden Bu Kadar Ünlü?

  • Zekası ve Esprileri: Wilde’ın zekice esprileri ve aforizmaları, onu edebiyat dünyasının en unutulmaz figürlerinden biri haline getirmiştir.
  • Toplumsal Eleştirisi: Dönemin İngiliz toplumunu cesurca eleştirmesi, onu çağdaşlarının önüne geçirmiştir.
  • Estetikçilik Akımına Katkıları: Wilde, estetikçilik akımını popüler hale getiren en önemli isimlerden biridir.
  • Eserlerinin Evrensel Temaları: Wilde’ın eserlerindeki aşk, ölüm, güzellik, iyi ve kötü gibi temalar, her dönem insanının ilgisini çekmeye devam etmektedir.

 Oscar Wilde, sadece İngiltere değil, tüm dünya edebiyatının en önemli isimlerinden biridir. Zekası, esprileri ve cesur duruşuyla edebiyat dünyasına önemli katkılarda bulunmuş, aynı zamanda dönemin toplumsal yapısını da derinden etkilemiştir. Eserleri, günümüzde bile okunmaya ve tartışılmaya devam etmektedir.

 

Oscar Wilde, 16 Ekim 1854 tarihinde İrlanda’nın başkenti Dublin’de dünyaya gelmiştir. Babası William Wilde, tanınmış bir yazar ve aynı zamanda bir doktor olarak bilinirken, annesi Jane Francesca Elgee ise milliyetçi düşünceleriyle öne çıkan bir gazeteci ve şairdir. Wilde’ın ailesi, kültürel ve entelektüel anlamda oldukça zengin bir ortamda yaşamaktadır. Bu yüzden, Oscar Wilde daha çocukluk döneminden itibaren sanat ve edebiyatla iç içe büyümüştür.

Oscar Wilde, eğitim hayatına dokuz yaşına kadar evde özel eğitim alarak başlamıştır. Evde aldığı bu eğitim, onun entelektüel gelişimine büyük katkı sağlamıştır. Daha sonrasında ise Portora Kraliyet Okulu’na kayıt olmuştur. Burada başarılı bir öğrenci olan Wilde, mezuniyetinin ardından Dublin’deki Trinity College’da öğrenimine devam etmiştir. Eğitimine olan ilgisi ve öğrenme tutkusuyla üniversite hayatında da kendini geliştiren Oscar Wilde, daha sonra İngiltere’deki prestijli Magdalen College’de eğitim almıştır. Magdalen College, onun entelektüel çevresini genişletmiş ve hayatına farklı bakış açıları kazandırmıştır.

1878 yılında, Wilde Oxford’da öğrenciyken “Ravenna” isimli şiiri ile Newdigate Ödülü’nü kazanmış ve bu başarı, onun edebi kariyerinde önemli bir kilometre taşı olmuştur. 1884 yılında, Constance Lloyd isimli bir kadınla evlenmiştir. Bu evlilikten iki çocuğu olmuştur ve Wilde, ailesiyle birlikte mutlu bir yaşam sürmüştür. Evlilikle birlikte sorumlulukları artmış olsa da, sanat ve edebiyat alanındaki çalışmalarına ara vermemiştir.

1878 ile 1884 yılları arasında altı yıl boyunca Paris, Londra ve Amerika Birleşik Devletleri’nde seyahatler gerçekleştirmiştir. Bu dönemde hem kişisel hem de sanatsal anlamda önemli tecrübeler edinmiştir. Wilde, sosyalizm ve özgürlükçü fikirleri savunarak, özellikle genç yaşlarında toplumda dikkat çekmiştir. Zekâsı, keskin mizahı ve radikal görüşleri, onun kısa süre içinde büyük bir üne kavuşmasına yol açmıştır.

1889 yılından sonra Oscar Wilde, kendini tamamen edebiyata adamaya karar vermiştir. Edebi kariyerine kısa öykülerle başlasa da, asıl olarak roman, şiir ve tiyatro alanındaki eserleriyle adını duyurmuştur. Özellikle tiyatro eserleri, onun iğneleyici ve keskin üslubunu en iyi şekilde yansıttığı çalışmalarıdır. Wilde, bu eserlerinde toplumsal eleştiriler yaparken, aynı zamanda aristokrat sınıfın yaşam tarzını da alaycı bir dille ele almıştır.

Oscar Wilde, İngiliz edebiyatının en üretken ve başarılı yazarlarından biri olarak kabul edilir. 19. yüzyılın sonlarında “Doksanlar” olarak bilinen edebi kuşağın önde gelen isimlerinden biri olmuş ve bu dönemin ruhunu eserlerine yansıtmıştır. Şiirlerinde ise özellikle Fransız sembolist şairlerin etkisi altında kalmış, bu şairlerin etkisini kendi tarzına özgü bir şekilde eserlerine uyarlamıştır. Ayrıca Wilde, aristokrat bir yaşam tarzına sahip olması nedeniyle, kraliyet ailesi başta olmak üzere toplumun en seçkin çevrelerinde yer almış ve kendine prestijli bir sosyal ağ kurmuştur.

Oscar Wilde’nin ilk ve tek romanı olan “Dorian Gray’in Portresi”, 1891 yılında kitap olarak yayımlanmıştır. Bu eser, edebi kariyerinde önemli bir dönüm noktası olmuştur. Özellikle içerdiği eşcinsel imalar ve toplumun ahlak anlayışına karşı getirdiği eleştiriler nedeniyle, eser büyük bir yankı uyandırmış ve tartışmalara yol açmıştır. Wilde’nin toplum normlarına meydan okuyan üslubu, bu romanın edebi çevrelerde geniş yankı bulmasını sağlamıştır.

Ne yazık ki, Wilde’ın hayatında bir dönüm noktası olan 1895 yılında, açılan bir dava sonucunda ahlaksızlık suçlamasıyla karşı karşıya kalmıştır. Bu dava, onun sanatsal kariyerinde büyük bir düşüş yaşamasına neden olmuştur. Bu dönemden sonra, Wilde hem kişisel hem de maddi anlamda ciddi sıkıntılar yaşamış, yoksulluk içinde hayata tutunmaya çalışmıştır. Paris’e yerleşen Wilde, burada zor bir hayat sürdürmüş ve 30 Kasım 1900 tarihinde, menenjit hastalığına yenik düşerek Fransa’nın başkenti Paris’te hayata gözlerini yummuştur.

En Önemli Eserleri:

  • Dorian Gray’in Portresi (Roman)

Yorum yapın