İletişim: Tanım ve Öğeler
İletişim, insanların arasında gerçekleşen duygu, düşünce ve bilgi alışverişini ifade eder. Bu süreç, karşılıklı iletmeyi kapsar ve hem özeldir hem de karşılıklıdır. İletişimin temel yönleri, düşünce ve bilgi ile ilgili olan konuşma ve duygu ile ilgili olan gülümseme, susma, ağlama gibi ifadeleri içerir.
İletişim, sadece sözlü olarak değil, aynı zamanda çeşitli araçlar ve medyalar aracılığıyla da gerçekleşebilir. Resim, kitap, gazete, sinema, heykel ve mimari gibi farklı sanat ve iletişim biçimleri bu süreçte önemli rol oynar. Tarih boyunca, insanlar duman, mektup, tebrik kartı, kuş, ıslık, trafik işaretleri ve internet gibi farklı araçlar kullanarak iletişim kurmuşlardır.
İletişimin Önemi
Toplum içinde yaşayan her birey, ister farkında olsun ister olmasın, sürekli olarak iletişim halindedir. İnsanlar, duygu, düşünce ve hayallerini birbirlerine iletişim yoluyla aktarırlar. Bu nedenle, çevreyle sürekli bir iletişim içerisindedirler.
Modern iletişim çağında, insanlar çoğunlukla bilgi ve iletişim teknolojileri aracılığıyla iletişim kurarken, geçmişte iletişim ateş, duman, duvarlara çizilen resimler, kuş türleri gibi çeşitli yöntemlerle sağlanmıştır. Bu değişim, iletişim kanallarını köklü şekilde değiştirmiştir. Günümüzde iletişim, uzağı yakınlaştırdığı kadar, yakını da uzaklaştırmıştır. Örneğin, en yakınlarımızla bile yüz yüze görüşmek yerine, genellikle telefon veya diğer dijital iletişim araçlarıyla iletişim kurma eğilimindeyiz.
İletişimin Öğeleri
İletişimin altı temel öğesi bulunmaktadır:
- Gönderici (Kaynak Kişi): İletişimin başlangıç noktasıdır ve iletinin hazırlandığı kişidir. Gönderici, iletişimde aktif rol oynar ve genellikle “ben” veya “biz” şeklinde ifade edilir. Sınıf ortamında ders anlatan öğretmen, gönderici rolündedir.
- Alıcı (Okur, Dinleyici): Göndericinin mesajını alan ve çözümleyen kişidir. Sınıf ortamında öğrenciler, alıcı veya dinleyici konumundadır.
- İleti (Mesaj): Göndericinin alıcıya aktardığı duygu, düşünce veya bilgidir. Sınıf ortamında bu, dersin konusu veya öğretmenin iletmeye çalıştığı ana fikirdir.
- Kanal (Araç): İletinin iletilmesinde kullanılan araçtır. Ses dalgaları, video, internet, gazete, dergi, kitap, SMS, mail, televizyon, faks, telgraf gibi araçlar iletişimde kanal olarak işlev görür. Sınıf ortamında öğretmenin sesi ve akıllı tahtalar bu kanalları temsil eder.
- Bağlam (Ortam): İletişimin gerçekleştiği fiziksel veya sosyal ortamdır. Sınıflar, miting alanları, konferans salonları bu bağlamların örnekleridir.
- Dönüt (Geri Bildirim): Alıcının iletinin alındığını ve anlaşıldığını belirtmek amacıyla göndericiye verdiği cevaptır. İletişimde her şey, bir geri bildirim elde etmek için yapılır; diğer öğeler de bu amaca hizmet eder.
Örnek
Ahmet, (arkadaşına telefon mesajı göndererek):
— Bu akşam bize gelecek misiniz?
Mehmet:
— Evet, geleceğiz. (dönüt)
Kod (Şifre): Göndericinin, mesajını yazı, resim, rakamlar veya hareketler ile ifade etme biçimidir. Bu yöntem, iletinin anlaşılabilirliğini ve etkisini artırır.